Doğalgaz Dergisi 118. Sayı (Kasım 2006)

2006 yılında, Amerika'nın karşısında yeniden en büyük süper güç konumuna gelen Rusya, petrol ve gaz savaşında Amerikan ve İngiliz kökenli petrol firmalarının imtiyazlarını kısarak onların yerine, Avrupa'nın daha ılımlı ülkelerinin firmalarını (o da yüksek teknolojiyi elinden kaçırmamak için) oturtmaya çalışmaktadır. ğini hesaba katarak, böyle ortaklıklara engel olacak yasal düzenlemeler yapmıştır. İtalya'da ENİ, Gazprom'un adeta kardeş ortağıdır. Almanya'da BASF, E-On ve Dresner Bank'la birlikte geliştirdiği "North European Gas Pipeline"ın başına eski Almanya Şansölyesi Gerhard Schröder'i getirmiştir. Amerika'nın giderek artan gaz ithalatının en büyük tedarikçisi Sonatrach'la (Cezayir) LNG projelerini birlikte geliştirme anlaşması imzalanmıştır. Böylece, bir taşla iki kuş vurmaktadır. Yani, hem Gazprom'un yabancısı olduğu LNG teknolojisini özümlemekte, hem de giderek LNG bağımlısı durumuna düşen Amerika'yı bir başka yolla sıkıştırmaktadır. Gaz Üretiminde Neler Oluyor? Gazprom'un gaz üretimi l O yıldır 51 2545 bcm arasında bocalıyor. % 80'i Sibirya bölgesinde olan gaz kuyularında, yeni yatırımlara ve olağanüstü gayretlere rağmen üretim arttırılamadı. Bağımsız gaz üreticilerinin (Rosneft, Novatek, Surgutsgaz gibi) ihraç yetkisi yok (Gazprom'un tekelciliği yüzünden). Onlar, iç pazardaki düşük fiyatlı satışlarla (59$) yetinmek durumunda. Üretimini bir türlü arttıramayan Gazprom, Avrupa'nın giderek artan gaz ithal taleplerini karşılayabilmek için Türkmenistan ve Özbekistan'dan gaz alımını artırdı. Böylece Gazprom sadece kendi kuyularını işletmekle kalmıyor, kendi gazını en yüksek fiyatla, Türkmenistan ve Özbekistan gazını da çok yüksek karlarla ihraç ederek, ticareti de geliştiriyor. l O Ekim tarihli "Wall Street - 1 Doğa l Gaz Dergisi, 2006/11 Journal"da, Gazprom'un Barent Denizi'ndeki, Shtokman sahasında (Dünyanın Sibirya'dan sonra en zengin rezervleri), işbirliği yaptığı Chevron, Conoco-Philips gibi dünyanın dev petrol firmalarının imtiyazlarını iptal ettğini okudum. Bizim, Yamal yarımadası olarak tanıdığımız "on shore" tesislerini de içine alan dev Shtokman gaz yataklarında, bundan böyle yabancı petrol şirketleri yok. Peki bu şirketlerle yapılan ve Dumo'nın onayladığı gaz PSA anlaşmaları (Üretim Bölüşüm Anlaşması) ne olacak? Diğer taraftan, Exxon Mobil Corp'un yaklaşık 6 yıldan beri geliştirdiği ve bugüne kadar 12,8 milyon dolar yatırdığı Sakhalin-l projesinin yeni yatırımları için bölgesel onaylar verilmemektedir. Shell Dutch'un konsorsiyum lideri olduğu Sokhalin-2 projesinde ise, başlangıçta hiçbir hissesi olmayan Rus şirketleri paylarını arttırma peşinde. Pay- !arını istenen orana yükseltmek gayesiyle, Shell-Mitsubishi-Mitsui ortaklığına büyük baskılar yapılmakta hatta Sokhalin-2 tesislerinin beyaz balinalara zarar verdiğini ileri sürerek, yeni tesisler için çevre onayları verilmemektedir. Diğer taraftan BP, Rus firması TNK ile ortaklığından endişe duymaya başlamıştır. Rusya'nın Maksadı Ne? Rusya'nın maksadı, WTO (World Trade Orgonisation)'ya girmek isteyen Rusyo'yo Ameriko'nın ayak koymasına misilleme yapmaktır. Rusya, yukarıda saydığımız yasal ve politik kararlarla Botı'nın büyük petrol şirketlerini köşeye sıkıştırarak Ameriko'nın politikası üzerinde baskı kurmaya çalışmaktadır. Yükselen petrol ve doğalgaz fiyatları ile iyice güçlenen Rusya resmen, Amerika'ya meydan okumaktad ır. 2006 yılında, Amerika'nın karşısında yeniden en büyük süper güç konumuna gelen Rusya petrol ve gaz savaşında, Amerikan ve İngiliz kökenli petrol firmalarının imtiyazlarını kısarak onların yerine, Avrupa'nın daha ıl ımlı ülkelerinin firmalarını (o da yüksek teknolojiyi elinden kaçırmamak için) oturtmaya çalışmaktadır. Rusya'nın bu meydan okumasına karşı Batı, gardını zamanında ve düzgün olmazsa petrol ve gaz fiyatları dayanılmaz rakamlara ulaşabilir. --(

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=