ı s ı tma Teknoloj i l eri muştur. Yeryüzü kabukları arasına gömülen bu atıklar, basınç ve sıcaklık etkisiyle kimyasal değişikliklere uğrayarak doğalgazı meydana getirmiştir. Doğalgaz esas olarak metan [CH4 ) ve daha az oranda etan [C 4H10 ) ve propan (C3H8 ) gibi hidrokarbonlardan meydana gelir. Doğalgaz renksiz ve kokusuz bir gazdır. Doğalgazın evsel kullanım ve merkezi ısıtma olmak üzere konutlarda iki farklı kullanım alanı vardır. Doğalgaz zehirsizdir; Doğalgazın en önemli özelliklerinden birisi zehirsiz olmasıdır. Doğalgazın solunması halinde zehirleyici ve öldürücü etkisi yoktur. Doğalgazın patlama özelliği; Doğalgazın en önemli tehlikesi diğer gaz yakıtlarda da olduğu gibi belirli oranlarda hava ile karışması halinde patlayıcı olmasıdır. Bu nedenle gaz sızıntılarının olmaması, olacak kaçakların hemen belirlenmesi ve gaz sızabilecek yerlerin iyi havalandırılmış olması emniyet açısından çok önemlidir. Doğalgaz havadan hafiftir; Doğalgazın diğer bir önemli özelliği havadan hafif olmasıdır. Dolayısı ile hava içinde yükselme eğilimindedir. Gaz kaçakları hava ile karışmadan önce yükseklerde toplanır. Bu yüzden havalandırma bacalarından kolaylıkla dışarı atılabilirler. Doğalgaz kuru bir gazdır; Bu özelliği dolayısıyla dişli bağlantılarda kurumayan sızdırmazlık malzemeleri kullanılmalıdır. Doğalgaz çevreyi kirletmeyen yakıttır; çevreyi kirleten üç ana faktör doğalgaz dumanı içerisinde bulunmamaktadır. Bunlar; kükürtoksit, is ve uçan kül parçacıkları son olarakta yanmamış gazlardır. Doğalgaz temiz bir yakıttır; Doğalgazın temiz bir yakıt olması kazan bakım ve işletmesi açısından önemli bir avantaj sağlar. Doğalgazın yakılması için ön hazırlama ve depolama gerekmez; Doğalgazın kullanılması halinde yakıt hazırlama ve kül atma işlemlerine gerek kalmaz. Yakıt doğrudan şebekeden kazana boru ile bağlanmaktadır. Otomatik kontrole uygundur; doğalgaz yakıcıları tamamen oto- -j Doğal Gaz Dergisi, 2007/2 matik kontrolle , insana gerek duymadan ve emniyetli bir şekilde çalışabilirler. Devreye çabuk gir i p ,devreden çabuk çıkabilirler. 1 .2. Biyogaz Biyogaz ise hayvansal ve bitkisel at ı kların oksijensiz ortamda sabit bir sıcaklık altında ayrışması sonucu ortaya çıkan bir gaz karışımıdır. Biyogaz; her türlü hayvansal , bitkisel ve diğer organik atıkların oksijensiz kapalı bir ortamda fermantasyonu ile üretilen yanıcı bir gazdır. Biyogaza "Bataklık Gazı", "Gübre Gazı", "Gobar Gaz" gibi isimler de verilmektedir. Biyogaz esas olarak metan (CH4), karbondioksit (CO2), azot (N2), hidrojen (H 2 ), hidrojen sülfür [H 2S) ve diğer gazların karışımından meydana gelir. Yanan metan gazının kendisi kokusuz olmasına karşın biyogaz karışımında yer alan kükürtlü hidrojen gazı nedeniyle kokuludur. Ancak yanma esnasında bu koku kaybolur. Biyogaz, gaz yakıtla çalışan tüm cihazlarda rahatlıkla kullanılabilirler. Bu biyogazın en önemli avantajlarından birisidir. Biyogaz temiz ve ısı değeri yüksek bir enerji kaynağıdır. Biyogaz üretiminden sonra atıklar yok olmamakta üstelik çok daha değerli bir gübre haline dönüşmektedir. Biyogaz üretimi sonucu hayvan gübresinde bulunabilecek yabancı ot tohumları çimlenme özelliğini kaybetmektedir. Biyogaz özellikle kırsal kesimde çevre sağlığını olumlu etkilemektedir. Çünkü; biyogaz üretimi sonucunda hayvan gübresinin kokusu hissedilmeyecek ölçüde yok olmaktadır. Ayrıca gübrelerden kaynaklanan insan sağlığını tehdit eden hastalık etmenleri büyükoranda etkinliğini kaybetmektedir. Yakıt olarak biyogazın dezavantajı ise, nakledilmesi ve depolanmasının zor olmasıdır. Biyogaz çok düşük sıcaklıklarda (-1 64 °C) sıvılaştırılabilmektedir. Bu işlem çok pahalıdır bu nedenle gaz tüplerinde depolanması ekonomik değildir. Genellikle gaz halinde kullanılmaktadır. Biyogaz bileşimi Tablo l de, Biyogaz ve Doğalgaz özelliklerinin karşılaştırılması Tablo 2 de görülmektedir. Tablo 1. Biyogaz bileşimi Bileşenler Hac. %'si CH4 : Metan 40-80 C02 : Karbon dioksit 20-50 H2S: Hidrojen sülfür 0. 0005-0.0002 NH3: Amonyak 0.0005-0.0001 N 2: Azot 0-3 H2: Hidrojen 0-5 Tablo 2. Doğalgaz ve Biyogaz özelliklerinin karşılaştırılması Özellikler Doğalgaz Biyogaz Bileşim, hac. %'si 95-98 55-65 Mol Ağırlığı, kg/kgmol 16.04 26.18 Yoğunluk, kg/m 3 0.82 1 .21 lsıİ Değer, MJ/m 3 36.14 21.48 Maksimum Tutuşma 0.39 0.25 Hızı, m/san 2. Radyant Sistemler Radyant sistemlerde ısıtma ışınım yoluyla gerçekleşmektedir. Sistem ısıtılacak mekandadırve tavana asılıdır. Brülörvasıtasıyla yakılan gaz, radyant boruların içerisinde dolaştırılır ve ısıtılan borunun üzerinden yayılan enerji yansıtıcılarla zemine doğru yönlendirilerek (güneşin bizleri ısıttığı gibi. ..) ısıtma yapılır. Hiçbir taşınan akışkan (sıcak su, buhar, sıcak hava vs.) ve transfer elemanı (pompa, boru, vana, kolektör, aparey, kanal vs) yoktur. Yani transfer kaybı %0'dır. Amaç; önce cisimleri ve insanları ısıtmaktır. ısıtmada öncelikle zeminden başlar ve çok kısa sürede hissedilir. Öze l likle yüksek yapılarda, izolasyonun kötü olduğu binalarda ya da hava değişiminin fazla olduğu işletmelerde en ideal ısıtma sistemidir. Sonuçta yakıt giderleri düşük ve yüksek konfor sağlayan bir sistemle ısıtma yapılır. ısı üretimi ısıtılacak mekanda, tavanda gerçekleşt i ğinden ilave bölüme ihtiyaç yoktur. ısıtma homojendir. ısı iletimi ışınımla sağlandığından hava hareketi söz konusu değildir ve ortamda hava hareketi olmadığından tozlar hareket l enmez ve ürünlerin, makinaların üzerine yapışmaz. ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=