Panorama Şebeke İşleyiş Düzenlemelerinin yani sistemden gaz çektikleri anlamı Ana Kavramları doğar. "Taşıtan": Taşıyıcı ile STS imzalamış tedarikçi ve ihracatçı şirketi ifade eder; Ulusal Dengeleme Noktası: Taşıtanların "Taşıyıcı": BOTAŞ, Boru Hatları ile Petrol sistemi dengelemek amacı ile gaz tiTaşıma Anonim Şirketi'ni ifade eder; careti yaptıkları sanal noktayı ifade eder. "Tarife Yapıları": Genelde yaygın olan dört çeşit tarife yapısı olmakla beraber, "Ulusal Dengeleme Çıkış Noktası" ülkemiz için giriş-çıkış tarife yapısını seç- tabiri, pozitif dengesizliği olan bir taşıtamiştir. t Giriş- Çıkış Tarife Yapısı (Ülkemizde Kullanılacak olan Tarife Yapısı) t Posta Pulu Tarife Yapısı t Bölgesel Tarife Yapısı t Mesafe İlişkili Tarife Yapısı "Kapasite": Her bir giriş ve çıkış noktası için ayrı olmak üzere taşıtana ayrılan ve taşıtanın ilgili gaz yılı içinde herhangi bir günde, bir giriş noktasında teslim nın, sisteme bıraktığı doğalgaz miktarını çektiği varsayılan sanal noktayı ifade eder; "Ulusal Dengeleme Giriş Noktası" tabiri, negatif dengesizliği olan bir taşıtanın, sistemden çektiği doğalgaz miktarını teslim ettiği varsayılan sanal noktayı ifade eder. Sistemin fiziksel dengesizliğinden taşıyıcı, ticari dengesizliğinden taşıtanlar edebileceği veya bir çıkış noktasında sorumlu olacaklardır. teslim alabileceği doğalgaz miktarının azami sınırını belirten değerdir. İletim Bedeli: Taşıma Miktar Bildirimi ve Program: Kısaca TMB, tabiri, bir gün içinde iletim şebekesine teslim edilecek ve iletim şebekesinden çekilecek olan doğalgaz miktarı ile ilgili olarak bir taşıtan tarafından taşıyıcıya yapılan bildirime denir. Taşıtanların, taşıma miktar bildirimleri, taşıyıcı tarafından kesinleştirildikten sonra "program" adını alır. Dengeleme: Taşıtanın doğalgaz teslim (a) İletim kapasite bedeli, (b) İletim hizmet bedeli, (c) Kapasite Aşım Ücreti ücretlerinden oluşmaktadır. Sevkıyat ve Kontrol Bedelleri (a) Sistem Dengelemesine Katılım Bedeli; l .Günlük Dengesizlik Ücreti, 2. Düzenleme Ücreti, (b) Kesinti Dengeleme Bedeli ettiği giriş noktalarındaki toplam günlük Elektronik Bülten Tablosu: Piyasa faaligirişi ve taşıtanın doğalgaz çektiği çıkış yetleri gösteren tarafların, piyasa harenoktalarındaki toplam günlük çekişi ketlerini takip edebilmeleri için kurularasındaki farktır. muş olan ve taşıyıcı tarafından işletilen elektronik duyuru panosunu ifade eder. Taşıtanın giriş noktalarından iletim sisdoğalgaz piyasalarında BOTAŞ dışında herhangi bir taşıtan olmamasından dolayı henüz uygulanmamıştır. Bununla beraber şebeke işleyiş düzenlemelerinin uygulamasında yaşanabilecek bir takım problemler, yapılan sanal denemelerde fark edilmiş ve hali haz ı rda değişiklik süreci devam etmektedir. Yapılması Gerekenler Ülkemizin, doğalgazın ticaretinden gelir kazanma imkanı sağlayabilmesi, yürürlükte olan şebeke işleyiş düzenlemeleri gibi "günlük dengelemeye" dayalı düzenlemelerinin gerekliliği aşikardır. Bununla beraber piyasanın yeni doğalgaz ticaret yapısına uyum gösterinceye kadar, diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi taşıtanların dengesizlikleri "günlük" yerine "aylık" olarak hesaplanmalıdır. Bu zaman süresi içerisinde de, EBT'e aşağıda belirtildiği şekilde güvenle işlem yapılabilecek sağlıklı bir elektronik platforma ve yapıya kavuşturulmalıdır. t Sistemin gene l güvenlik koruması ile ilgili önlemler yeterli değildir. VPN (Özel Sanal Ağ), lntrusion Detection and Prevention Systems (lnternetten kötü niyetli erişimi takip ve önleme sistemi), dijital imza, tek seferlik şifre uygulamaları, işlem loglama vb. teknolojilerin kötü niyetli erişimi engelleyecek, yaşanabilecek sorunları engellemek, oluşursa nereden kaynaklandığını belirlemek üzere, kullanım başlamadan önce hazır olması gerekir. t Anlık ve toplam ölçüm değerleri EBT üzerinden henüz izlenememektedir. t Şirketlerin kendi içlerinde kullanıcılarına modül, giriş çıkış noktası bazlı okutemine teslim ettikleri gaz miktarı, çıkış Mevcut Durum ma-yazma haklarını dağıtma opsinoktalarındaki toplam günlük çekişle- BOTAŞ'ın Taşıyıcı olarak hazırladığı şe- yonu bulunmalıdır. rinden fazla ise günlük dengeleme- beke işleyiş düzenlemeleri EPDK'nın ı 7/ t Sistemde dünyadaki diğer örneklelerinin "pozitif", diğer bir deyişle sistem- 08/2004 tarihinde 356/20 No'lu kararı rinde olduğu gibi iki yönlü veri aktarıden gaz bıraktıkları, tersiyse "negatif" ile yürürlüğe girmiştir. Bununla beraber mı şansı olmalıdır. _,Doğal Gaz Dergisi, 2007/5
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=