Doğalgaz Dergisi 127. Sayı (Ağustos 2007)

Panorama Türkiye'nin doğalgazı AB'ye ulaştırmasındaki rolü. yandan fizibilite çalışmalarına başlanılırken diğer yandan da proje ve mutabakat zaptı (memorandum of understanding of construction) gerekli enerji projeksiyonlarına uygunluğunun tetkiki için Avrupa Birliği ilgili kurumlarının onayına sunuldu. Bu projeye dikkat edilirse gerçekleşmesi halinde hem Nabucco hem de Mavi akımın tevsii edilmesi fikirlerini tamamen ortadan kaldırdığı gibi Türkiye-Yunanistan-İtalya bağlantısının uzun yıllar sadece 0,75-1 bcm ile sadece Gümülcine ve çevresini besleyen bir proje olarak atıl kalmasını doğurmaktadır. O halde Türkiye için enerji köprüsü şayet Rusya'nın satışından sonra AB'de hala talep fazlası olur ve AB kaynak çeşitlendirmesi bazında Türkiye ye destek verirse Azerbaycan, Irak ve Mısır doğalgazlarının Türkiye üzerinden Avrupa'ya iletilmesi söz konulan yapımı konusunda çeşitli ülkelerle ve özellikle de Türkmenistan ve İran'la arasında imzalanmış böyle birçok tutanak vardır. TutaAaklar bazen yıllar süren ama genellikle tarafların niyetleri, ihtiyaçları ve politik şartlara göre ilerleyen görüşmelere ancak yol gösterici bir hafıza oluştururlar. Bu yönden mevcut duruma bakarak bir senaryo yazmak için vakit erkendir. 2.İran nükleer enerji projesindeki inadı nedeniyle özellikle Batı'dan yatırımlarına sermaye ile yeni nesil proje ve inşaat yapacak şirket bulamamaktadır. Esasen eskimiş ve miadı dolmuş hidrokarbon alt yapı tesislerini revize edememekte, modernizasyon yapamamaktadır. Bu itibarla doğalgaz sahaları keşif ve geliştirilmesi ile iletim ve dağıtım şebekelerinin yeniden yapılması veya iyileştirilmesinde Türkiye'nln imkanlarını kullanmak istemektedir. Türkiye için enerji köprüsü şayet Rusya'nın satışından sonra AB' de hala talep fazlası olur ve AB kaynak çeşitlendirmesi bazında Türkiye ye destek verirse Azerbaycan, Irak ve Mısır doğal gazlarının Türkiye üzerinden Avrupaya iletilmesi söz konusu olabilecektir. 3.Nabucco projesi Türkmenistan'dan alınacak 15 bcm, İran'dan mevcuda ilaveten l O bcm ve Azerbaycan'dan da ilave 6 bcm ilave ile ancak dizayn kapasitesine yani 31 bcm'e ulaşabilir. Bu miktarları belirli takvimde oluşturamayacak, altyapısı bile söz konusu edilmemiş hayali rakamlara baz teşkil etmek yanlış değerlendirmelere sebebiyet verir. 4. Amerika'nın İran'la halihazır ortamda ona ticari kazanç sağlayacak ve ekonomisi büyük bir projeye olumlu bakması şu an için mümkün değildir. Nitekim beyanatı takip eden 24 saat içinde Amerika Dışişleri bu girişime onay verilemeyeceğini açıkça ifade etmiş olmakla beraber ülkemizin menfaatleri çerçevesinde her türlü kaynak ve bunları elinde bulunduran ülke ve şirketlerle anlaşma yapılması en doğal hakkımızdır. Ancak bazı siyasi sorunlar ve gesu olabilecektir. lişmelere göre hareket edileceği de oÜlkemiz teknik imkanlarının yurtdışına şikardır. Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı- yayılması ve Türk şirket ve sermayesinin ğımızın yakın zamanda "İranlılarla Doğalgaz konusunda bir anlaşma imzalandığı" ve Türkiye'nin Güney Pers sahasına yatırım yapacağı dolayısıyla karşılığında doğalgaz alacağı ayrıca, Nabucco projesinin eskisind�n daha hızlı yürütüleceği şeklindeki beyanları aslında sevindirici oldu. Fakat haberlerde önemli yanlışlıklar olduğu hemen göze çarpmaktadır. l .İmzalanan anlaşma değil mutabakat tutanağı olup Türkiye'nin boru hat- !Doğal Gaz Dergisi, 2007/8 kazanması yönünde iyi bir işaret olarak algılansa da Türkiye'nin İran'dan bedava gaz alımı diye bir husus yoktur. Burada söz konusu edilen bizlerin de ülkemizdeki bazı projelerde zaman zaman uyguladığımız ve yatırım programlarında olmayan acil işleri, yatırım yapana, yatırım bedelini belirli bir terminde, malla veya nakitle geri ödeme yapılarak gerçekleştlrmedir. Yani yeni bedava bir kaynak alınacakmış gibi bir bekleyişe ve umuda kapılmak yanlış olur. 5. Rusya'nın çevre ülkeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu'ndaki nüfuzu ve ticaret karını yeniden kazanıp elde edeceği karlarla çalışmalarına başla-dığı ve 2015 yılına kadar sürecek "silahlı kuwetler reformu ve modernizasyonu" projesini ( 1 89 milyar US $) finanse edeceği onun için yalnız kendi gelirini maksimize edecek projelere destek vereceğini unutmayalım. Dolayısıyla daha aktif ve konusunda uzman kişilerle proje ve iş geliştirme faaliyetleri ile gayretlerine hız verilmelidir. --(

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=