Net satış gelirleri 2009 yılında bir önceki yıla göre % 33,1 düşerek, 20,4 milyar liraya gerileyen Tüpraş, bu düşüşe rağmen Fortune 500'de ilk sıradaki yerini korudu. 2008 yılında ihracat gelirinde de birinci sırada olan Tüpraş, bu yıl ihracat listesinde yedinci olabildi. Net satışlardan elde ettiği 19,5 milyar lira gelirle Tüpraş'ın ardından ikinciliğe oturan Türkiye Elektrik Dağıtım ise yine Fortune 500'ün en fazla zarar eden şirketi oldu. BOTAŞ ise 18,3 milyar lira satış geliriyle listeye üçüncü sıradan girdi. Petrol Ofisi 2008'deki yerini koruyarak 2009 yılı net satışlarında da listenin dördüncü sırasında yer aldı. 2008'e göre 2 puana yakın gerileyerek % 22'de kaldı. Net satış gelirlerinde sektörlerin aldığı paya bakıldığında; %1 3,7 ile en yüksek payı petrol ve türevleri üretim ve dağıtım sektörünün aldığı, ancak geçen yılki sıralamada bu sektörün aldığı payın %17,6 olduğu, dolayısıyla önemli bir oranda gerileme yaşandığı görülmekte. Metal döküm ve işleme sektörü de benzer şekilde 2008 yılındaki listede %7,4 oranında paya sahip iken, bu yılki net satışlardan aldığı pay %5,1 'e geriledi. Fortune 500 listesinde % 1 O,1 oranındaki payla enerji sektörü ikinci sırada yer alırken, depolama, taşımacılık ve lojistik sektörünün toplam satışlardan DOĞALGAZ DERGİSİ IS7 ■ ■ GÜNCEL ■• ■ 500 şirketlerinin toplam net satışları olan 353,5 milyar TL'nin %0,5'i kadar olduğu görülmektedir. Bu sektörün birincisi olan Türk Demir Döküm'ün 2009 yılındaki 494 milyon TL satış geliriyle net satışlarının %-24,1 gerilediği ve genel sıralamadaki 1 00'üncü sıradan 130'uncu sıraya indiği görülmektedir. Grubun üçüncüsü olan İntema İnşaat ve Tesisat şirketi 2009 yılındaki net satış geliri 329 milyon TL olarak gerçekleşirken, 2008 yılına göre %-4, 1 kadar azalma yaşamış ve 171 'incilikten 174'üncülüğe inmiş, grubun beşincisi olan Elba Basınçlı Döküm şirketi de 2009 yılındaki net satış ge- % 5,9, perakende ticaret mağazaları liri 329 milyon TL olurken %-5,5'Iuk Yaklaşık 90 milyar lira satış gelirine sahip olan Fortune 500'ün ilk beş şirketinden dördü petrol ve enerji, biri ise iletişim sektöründe faaliyet gösteriyor. Yaklaşık 124 milyar lira satış gelirine sahip olan ilk 1 O şirkesektörünün % 5,4, taşıt araçları ve ekipmanları imalat ve bakım sektörünün % 5,1 , elektronik ve telekomünikasyon sektörünün ise% 5 pay aldığı görülmekte. tin altısı petrol ve enerji sektöründe, 3. Tesisat Sektörü ikisi iletişim, biri inşaat, biri de seya- Tesisat sektörünü ilgilendiren şirkethat ve taşımacılık sektöründe faali- lerin "Fortune Türkiye 500" listesinin yet gösteriyor. içinde; Metal Ürünler ve Mutfak EkipFortune 500'de yer alan şirketlerin net satışlarının yüzde 78'ini iç satışlar oluştururken, ihracatın payı Tablo 1. Fortune 500 - 2009 Yılı Listesi'ndeki manian sektörü, Sıhhi Tesisat ve İklimlendirme Sektörü ve Elektrikli Ev Aletleri Sektörü olmak üzere üç farklı sektörde dağıldığı görülmektedir. Bu nedenle öncelikle bu sektörler hakkındaki tablolar verilmiş, sonra da ilk iki sektör birleştirilerek daha anlamlı bir grup oluşturulmaya çalışılmıştır. Metal Ürünler ve Mutfak (1) Sektörü Şirketleri 2009 Net iii Satışlar � Sektörler Yılı Sırası Milyon TL 1 Türk Demir Döküm 130 494 2 Ram Dış Ticaret 131 489 3 lntema inşaat ve Tesisat 174 329 4 Doruk Ev Gereçleri 338 153 5 Elba Basınçlı Döküm 389 121 6 Konveyör Beyaz Eşya 419 107 7 Samet Kalıp ve Madeni Esva 453 99 8 Coşkunöz Radyatör velsı 464 97 Sektör Toplam Net Satışları 1.889 Listenin Toplam Net Satışları 353.500 Değişim Oranı % -24,1 35,1 -4, 1 12,5 -5,5 -9,2 9,4 -7,2 0,5 100,0 3.1 . Metal Ürünler ve Mutfak Ekipmanları Sektörü: Bu sektörde (Tablo 1 ); Türk Demir Döküm, Ram Dış Ticaret, İntema inşaat ve Tesisat, Doruk Ev Gereçleri, Elba Basınçlı Döküm, Konveyör Beyaz Eşya, Samet Kalıp ve Madeni Eşya ve Coşkunöz Radyatör ve lsı şirketleri olmak üzere sekiz şirket Fortune 500'de yer almıştır. Bu grubun toplam satışları olan 1,889 milyar TL'nin Fortune azalma yaşamış ve 387'incilikten 389'unculuğa inmiş gibi görünse de bu iki şirketin geçen yıldaki durumlarını korumuş oldukları söylenebilir. Fortune 500 içinde 2009 yılında ilk kez yer bulan Coşkunöz Radyatör ve lsı şirketi net satışlarındaki %-7,2'Iik düşmeye karşın 97 milyon TL'lik toplam miktar ile ilk 500'ün içine girmiş ve 464'üncü olmuştur. Not: Bu grupta yer alıp da doğrudan dergi sektörümüz içinde yer almayan Ram Dış Ticaret, Doruk Ev Gereçleri, Konveyör Beyaz Eşya, Samet Kalıp ve Madeni Eşya şirketleri ise tabloda yer almış olmasına karşın özet değerlendirmenin dışında tutulmuştur. Tablo 2. Fortune 500 - 2009 Yılı Listesi'ndeki Sıhhi Tesisat (2) Sektörü Sirketleri 2009 Net Değişim iii Satışlar � Sektörler Yılı Oranı Sırası Milyon % TL 1 Arçelik LG Klima 141 457 -35,5 2 Bosch Termoteknik 200 284 14,3 3 Alarko Carrier 238 235 -14, 1 4 Klimasan Klima 440 103 2,7 SektörToplam Net Satışları 1.079 0,3 Listenin Toplam Net Satışları 353.500 100,0 Doğal Gaz Dergisi Eylül/ September 2010 41
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=