içinde kendini amorti etmesi ve ortaklarına kar bırakması gereklidir. Firma alacağı 100 Mark ve ürettiği enerjiden sağlayacağı kazanç ile bunu karşılayacaktır. Bu, bürün dünyada karşılanıyor. DOĞAL GAZ: Btı. sistem, diinyanın nerelerinde ııygıı.lanıyor? Sağladığı avantajlar nelerdir? R.SERDAROĞLU: Bu sistem daha çokAvrupa'da ve Japonya'da uygulanıyor. Örneğin, İsviçre'de çöplerin % 80'i, İsveç're % 50'si, Japonya'da % 68'i bu şekilde yok ediliyor. Amerika'da durum bunun tam tersidir. Onlar çöpleri gömerek saklamayı tercih ediyorlar. Amerika'daçöplerinsadece % l O'u enerjiye dönüştürülüyor. % 5'i de tasnifyoluyla geri kazanılıyor. Çöpü yakma işlemiyle belediye bii.yii.k kazanç sağlayacaktır. Böylece bii.yii.k çöp saklama alanlarına ihtiyaç kalmayacaktır. Şu andaçok bii.yii.k çöp saklama alanlarına ihtiyacımız var. Çöp saklama alanlarından dışarıya metan gazı atılmayacak. En önemlisi ise, çöp toplarken çöpü çok uzak mesafelere nakletmek gerekmeyecek. ■ R.KÖMÜRCÜOĞLU: Bunun nedeni, Amerika'nın çöpleri gömebilecekgenişlikte toprağının olmasıdır.Avrupa ülkeleri çok küçük olduklarından, çöpleri gömmek bir çözüm değildir. R.SERDAROĞLU: Bir kenarı 118 m. olan bir ki.ip düşünelim. Bu bizim topladığımız çöp olsun. Bu çöpü yakcığımızcla kalan, saklanacak miktar, bir kenarı 10 m. olan bir ki.ip kadardır. Bu sistem, görüldüğü gibi alandan tasarrufedilmesni sağlıyor. Bireleçöpün yakılmasından elde edilen diğer maddeler var. Bunlardan bir kısmı, dolgularda kullanılan yakma cürufudur. Bu madde yol inşaaclarında çakıl yerine kullanılır. Elde edilen bir başka madde, fly-ash elenilen çimento sanayiinde kullanılır. Ayrıca, alçı elde edilir. Tam rakam verirsek, bu sistemle 1.6 milyon ıri çöpten, sadece 1 .000 m3 çöpü saklama zorunluluğumuz ortaya çıkıyor. Geri kalanı enerjiye çevriliyor ve geri kazanılıyor. R.KÖMÜRCÜOĞLU: Buhar enerjisiyle de etraftaki evler ısıcılabiliyor. DOĞAL GAZ: Peki, biitiinb11/aydalarının yaııı sıra, fiJPiin yakılmasının getireceği dezavantaj/arda var mıdır? R.SERDAROĞLU: Çöpün yakılması sırasında havaya atılacak olan madde, çöpün açıkta saklanmasından çok daha azdır. Çöpten çıkan meran gazı kullanılabileceği halde, havaya acılıyor. Belediyenin meran gazının kullanılması ile ilgili bir projesi var. Meran gazının havaya kötü etkisi, yakmadan doğan erkinin belki 2 bin katıdır. Bu sistemde çöpler, yüksek ceknolojiylefilcreediliyor. Çok az miktarda kötü madde havaya acılıyor. Örneğin, toza izin verilen miktar 30 mg/m3 'cür. Bu, teknolojiyle coz 3.3 mg/m;'e indiriliyor. Karbon 20 mg/ıri 'tür. Bu sistemle, 1 mg/m 3 ' ün altına düşürülüyor. Klorik aside izin verilen miktar 50 mg/m 3 iken, bu sistemle bu 1.3 mg/m"e, florik asit 2 mg/m 3 iken, 0.43 mg/m3 ·e, kükürcdioksic 100 mg/ m3 iken, 48.1 mg/m3 'e, azoroksic 500 mg/m1 · iken, 409.8 mg/m3'e, karbon monoksic lOOmg/m iken 22.3 mg/m3'e indirilecektir. Bu sistemin ana özelliği, bir belanın yok edilmemesi, ancak minimuma indirilmesidir. Bu sosyal bir fonksiyondur. Bu işte ticari bir amaç gütmemek lazımdır. Bu probleme muclakabirçözüm bulunmalıdır. Bizim yaptığımız araştırmalara göre uygulanabilecek en iyi yöntem budur. Bunu herkesin kabul ermesi ve uygulaması gereklidir. DOĞAL GAZ: Çop ihalesinin ne zaman aplabileceğini ve teklifinizi ne zaman sımabileceğinizi siJjıleyebilir misiniz? R.SERDAROĞLU: Şu anda belediyenin prensibinde böyle bir sistem yok. Belediyemiz, mevcuc çöp alanlarının rehabilitasyonu ve yeni çöp alanlarının DOGAL GAZ DERGiSİ SAYI. 28 70 açılması, buralardamecan gazından enerji elde edilmesi olmak üzere, iki proje üzerinde çalışıyor. Bu sistemin ana ö'zelliği1 bir belanın yok edilmemesi; ancak minimuma indirilmesidir. Bu sosyal bir fonksiyondur. Bu i;te ticari bir amaç giitmemek lazımdır. Bizim yaptığımız ara;tırmalara gö·re uygulanabilecek en iyi yö'ntem budur. Bunu herkesin kabul etmesi ve uygulaması gereklidir. ■ R.KÖMÜRCÜOĞLU: Eklemek istediğim birşey var. Ümraniye'deki paclamaya kadar çöp problemi üzerinde durulmuyordu. Bu olaydan sonra, acil çözüm projelerine başvuruldu. Maalesef, teknoloji araştırmalarına zaman kalmadı.Şu anda acil çözüm, Ümraniye'yi rehabilice edip, çöp alanlarına boru döşemek, böylece başka bir yerde meran gazı patlamasını önlemektir. Şu sırada başına bir facia geldiği için en hızlı hareket eden belediye, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'dir. Aynı sorun Ankara, İzmir ve Bursa için de geçerlidir. Bi.iyükşehir kavramının içine giren bütün şehirler için bu tehlike söz konusudur. Buralarda, ortak bir teknolojinin kabul edilip, uygulamaya geçilmesi gereklidir. Türkiye'nin şimdiye kadarki gündeminde bu ihaleyle ilgili bir madde yoktu. Bütün çözüm önerilerinin iyice incelenerek, en uygun olan çözümün ve teknolojinin getirilmesi gereklidir. Çeşidi Avrupa ülkelerinde okullarda, çöpü nasıl ayırmak gerektiği hakkında dersler verilir. Evi denecleme görevi de çocuğa verilir. Bizde de önce kişilerin bilinçlendirilmesi, sonrabu konuylailgili yönetmeliklerin ve kanunların düzenlenmesi gereklidir. Bu, sadece bir belediyenin hareket ermesiyle olacak iş değildir. Bütün Büyükşehir Belediyeleri'nin ortak hareket ermeleriyle soruna çöziim getirilebilir. Ayrıca, bu sistem belediyelere bir masraf getirmiyor. Bu açıdan da belediyelerin bu avantajı kullanmaları uygun olacaktır düşüncesindeyim.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=