Tablo 3. Basıııç Kaybı Hesaplarının Kıyaslanması. yoğunluğun da 0,7936 kg/m3'den 0,675 kg/ m3'e azaltılması i le elde edilen bir çizim Şekil 4'de verilmiştir. Şekilden görülebi leceği gibi laminer akış bölgesinde sadece yoğunluğun etkisi ile bir sapma görülürken türbülans akış bölgesinde ise hem yoğunluğun hem de pürüzlülüğünbirlikteetkisi ile oldukça büyük farklar oluşmuştur. Bazı çap eğrileri hemen hemen orjinal üst çap eğrisinin yerini alacak kadar kaymıştı�. Buna paralel olarak hız eğrilerinin bazıları bir alt basamaktaki orjinal hız eğrilerinin de altına inmiştir. Oluşan farkların büyüklüğü gene aynı örnekten incelendiğinde 10 m uzunluğunda bir dağıtım hattında 3 m3/h'lik bir debi ve 3 m/s hız için yoğunluğun 0.7936 kg/m3 ve pürüzlülüğün 0.5 mm olması durumundaki basınç kaybı yaklaşık 1 . 1 7 mbar'dır. Yoğunluğun 0.675 kg/ m3 ve pürüzlülüğün de 0.05 mm olması halinde ise 0,69 mbar'dır. Yaklaşık %40 oranında daha az bir basınç düşümü hesaplanmaktadır. . . .. :> 3. BELiRSiZ BOLGE .. .. . ÇOZUMLERI Basınç kayıplarını hesaplamada kullanılan sürtünme katsayısı Moody grafiğinden bulunmaktadır. Moody grafiğinde laminer ve türbülans akış bölgeleri arasındaki kritik bölge olarak adlandırılan belirsiz bir bölge olduğu gözlenmektedir. Churchill [2) laminer, kritik ve türbülans akış bölgelerini birbirine bağlayan ve tüm Reynolds sayıları ve pürüzlülükdeğerleri için geçerli tek bir denklem türetmiştir. Bu denklem hem belirsiz bölgeyi tanımlaması hem de iterasyon gerektirmemesi açısından oldukça kullanışlı olup aşağıdaki gibi verilmektedir. [ S 12 l ]Yız f = 8 (-) + 3 (8) Re (A+B)½ Burada, A=[2,457ln 0 / (2_) ' + O, 27x Re d; 116 (8.1) B = ( 37530 y6 (8_2) \ Re ) anlamlarındadır: Her bir bölge için geliştirilen denklemlerle kıyaslandığında (8) numaralı denklem ihmal edilebi lecek kadar bir farkla aynı değerleri vermektedir. Böylece 2000 < Re < 4000 aralığında denklem (8) kullanılarak TS 7363 grafiği düzeltilmiş ve sonuçlar çizilerek Şekil:5'de sunulmuştur. Pürüzlülük ve yoğunluk ile birlikte tüm düzeltmelerin TS 7363 Grafik (1) ile kıyaslanması Şekil 6'da gösterilmektedir. Şekilden de gözlendiği gibi TS 7363 kritik bölgede · çok daha yüksek sürtünme etkeni değerlerinin okunmasına ve dolayısıyla yüksek basınç kayıplarının hesaplanmasına neden olmaktadır. :>4. UYGULAMA Düzeltilmiş grafiklerin kullanımı ile bina içi tesisat tasarımında kullanılacak boruçaplarının düşürlilebileceğinigöstermek için TS 7 363'den Örnek 1 uygulamaiçinalınmıştır. Uygulamanın sonucu Tablo (3)'de özetlenmiştir. Tablodan görüldüğü gibi fırınlı ocaktaki basınç kaybı standart çözüm ile 1 .422 mbar hesaplanmıştır. Di.izeltilmiş grafikler kullanılarak dört boy borunun çapı bir alt çapa azaltılmasına rağmen basınç kaybı 1 .388 mbar olarak hesaplanmış cır. Aynı şekilde kat kaloriferindeki basınç kaybı 1.564 mbar iken gene dört boy boruda bir alt çap seçilmesine rağmen düzeltilmiş değerler ile 1 . 5 1 5 mbar değeri hesaplanmıştır. :> 5. SONUÇLAR TS 7 363 aşağıda özetlenen nedenlerden dolayı gerçekte oluşan basınç kayıplarından daha fazla BASINÇ KAYBI DEĞERLERi ÖZETi DÜZELTILMIS cnzOM :>ZUM STANDART C< Tesisat Anma Fırınlı Kat Anma Fırınlı Kat Bölümü Caoı · Ocak Kaloriferi Çapı Ocak Kaloriferi 1 DN40 0. 175 0. 175 DN32 0. 268 0.268 2 DN32 0. 047 0.047 DN25 0. 161 0. 161 3 DN25 -0. 028 -0.028 DN25 0.044 0.044 4 DN25 -0.038 -0.038 DN20 -0.006 -0.006 5 DN20 0.868 0.868 DN20 0.644 0.644 6 / 7 DN 15 0.398 0.540 DN 15 0. 277 0.404 TOPLAM KAYIP 1 .422 1.564 1 .388 1 .515 ® DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 38
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=