Doğalgaz Dergisi 39. Sayı (Temmuz-Ağustos 1995)

DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ = = ..ı c:c ,ı, o 0 = ..ı c:c '" o 0 = ..ı c:c '" o 0 = ..ı c:c '" o 0 = ..ı c:c ,ı, o A = ..ı c:c '" o 0 = ..ı c:c '" o 0 = ..ı c:c ,ı, o 0 = ..ı c:c '" o 0 ..ı c:c '" Doğal gazda emniyetin temini için gaz tüket im cihazlarını n emniyet tertibatları ile donatılması dışında bu cihazlarla, gazın bağlantısını sağlayan, bağlantı elemanlarının mekanik, termik ve kimyasal etkilere karşı dayanıklı olmasını sağlamak gerekmektedir. Evsel doğal gaz cihazlarında emniyetten bahsederken kuşkusuz sadece cihazda ve bağlantı elemanlarında bulunması gereken değil aynı zamanda cihazın konulacağı ortamın ve bağlanacağı tesisatın da güvenilirliğinden emin olmak gerekir. DOĞAL GAZ OCAK ve FIRINLARI Doğal gazlı ocaklar yakıt olarak doğal gazın kullanıldığı ve pışırme fonksiyonunun yerine getirildiği iki veya dört brülör yani pişirme haznesine sahip ve ortalama 1.5 m3/h kapasiteli cihazlardır. Doğal gazlı ocak ve fırınlar genelde 20 mbar basınçta çalışan atmosferik brülörlü cihazlardır ve atmosferik brülörler, kullanılacak cihazın içinde yeralı rlar. Memeden belir! i bir basınçta püskürtülen gaz ve ortamdan alınan hava ile birlikte, yanma için gerekli olan bava ve gaz karışımı elde edilir. Hava-gaz karışımı daha sonra karışım borusundan yanma haznelerine gelir ve yanma esnasında da stabil bir yanma için şart olan ikincil (sekonder) hava ortamdan sağlanır. Bu cihazlarda brülör kapasitesine göre meme çapı değişir, meme çapını büyi.ilcüp küçülterek gaz giriş miktarını dolayısı ile brülör kapasitesini belirlemek mümkündür. Ayrıca bu cihazlarda gaz muslukları sayesinde açma-kapama ve gaz kısma fonksiyonları yerine getirilir. Doğal gazlı ocak ve fırınlarda ateşleme; kibrit, piezo çakmak veya bir dinamoya bağlı elektrodlar sayesinde sağlanır. Bu cihazlarda emniyetin temini için dikkat edilmesi gereken en önemli husus herhangi bir şekilde alevin sönmesi durumunda gazın ortama çıkmasını önlemektir. Bunun için de yanma haznesinin alt kısmına ısıya duyarlı termo elemanlar koymak suretiyle gaz çıkışı kapatılır. Bu sistem sadece pişirme cihazlarında değil ısınma ve sıcak su temininde kullandığımız bütün evsel cihazlarda da kullanılmaktadır. Doğal gazlı ocak ve fırınlarda, gazın cihaza girişini sağlamak maksadıyla ocak horrumu da dediğimiz esnek bağlantı elemanları kullanılır. Ocak hortumları, ocağın yanına kadar getirilmiş gaz tesisatı ile cihaz arasındaki bağlantıyı sağlar. Gaz-cihaz bağlancısını sağlayan bağlantı elemanlarının esnek olması, emniyetin sağlanabilmesi açısından zorunlu kılınmıştır. Ocaklar için kullanılan esnek bağlantı elemanları şu bölümlerden oluşmaktadır: 1. Çelik şerit ile spiral şekilde sarılmış ve üst üste helisel dönüşlerle esnekliği temin edilen esnek hortum, 2. Esnek borcuma sabitlenmiş uç bağlantı elemanları, 3. Uç bağlantı elemanına bağlanarak gaz kaynağı ile esnek borcum arasında gaz geçişine izin veren bağlantı kesildiği zaman da gaz geçişini önleyen bayonet vanadan ibarettir. Ocak hortumlarının dış kısmı ise özelliklerini iyileştirecek şekilde bir kılıfla korunur. Hortumun fonksi yanlarına engel olmayacak şekilde tasarımlanan kılıflarda, sıcaklık ve çekme mııkavemetine dayanıklılık ve kopmadan uzayabilme özelliğine sahip olma özelliği aranır. Ocak hortumlarında kopma uzaması en az %200, kalıcı uzama en çok %7 olmalı ve spiral hortumun kılıfının yapımında kullanılan lastik aynı zamanda en az 10 MPa'lık çekme mukavemetine sahip olmalıdır. Bu değerler TS 6114'de yer almaktadır. Ocak hortumlarında üzerinde durulması gereken en önemli konu, takıldığı cihazların sabit olmadığı göz önüne alınarak eğilme ve burulma direncinin yüksek olmasıdır. Ocak ve fırınlarımız, temizlik amacı başta olmak üzere çeşitli amaçlarla hareket ettirildiğinden takı lan esnek bağlantının eğilme ve burulmaya karşı direnci yoksa, bu elemanların güvenliğinden bahsetmek söz konusu olmaz. Çünkü başlangıçta da söylediğimiz gibi doğal gaz ileten bağlantı elemanlarının; kullanım amaçları ve yerleri ne göre fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olması gerekmektedir. Dikkat edilecek bir diğer önemli husus da, ocak hortumlarında uç bağlantı elemanlarının da sızdırmaz olması zorunluluğudur. Bunun yanında gaz borusu ve ocak borcumu arasındaki bağlantıyı sağlayan bayonet vana, bir soket aracılığı ile borcuma bağlıdır ve ayırabilme özelliğine sahiptir. Çeşitli nedenlerle ocak veya fırınınızı hareket ettirmek istediğinizde hortumu tesisattan ayırabilirsiniz bu arada bayonet vana, hortumla bağlantısı kesilir kesilmez gaz girişini otomatik olarak kapatır. Yine TS 6114'de belirtildiği gibi bağlantı armatürlerinin 50 mbar'lık bir iç basınca maruz kalmaları durumunda gaz kaçak oranının 15 cm3 / saati 1 dakika süre ile test edildiğinde geçmemesi gerekir. Ayrıca bağlantı elemanları üzerinde yapılan darbe testlerinde de bu elemanların 3 kg'lık bir ağırlıkla yapılan darbeye maruz bırakılmaları durumunda herhangi görüli.ir veya görülmez bir hasara uğramaması gerekmektedir. TS 6114 kapsamında yer alan ocak hortumları bugüne kadar Ankara'da 200.000'in üzerinde konuta takılmış olup, sorunsuz bir şekilde kullanılmaktadır. DOĞAL GAZLI SOBA, ŞOFBEN, KOMBİ ve KAT KALORİFERİ SOBA Sobalar, yakıt olarak doğal gazın kullanıldığı ve kapasiteye bağlı olarak bir veya birkaç oturma grubunun ısıtıldığı ve sadece ısınma amaçlı olarak kullanılan cihazlardır. Ortalama olarak 2 kW ile 8 kW arasında değişen kapasitelere sahiptirler. Doğal gaz sobaları açık yanma bi.icreli (Bacalı) ve kapalı yanma hücreli (Hermetik) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bacalı doğal gaz sobaları, yanma için gerekli havayı bulundukları ortamdan .... ... C )~ C: ,:ı ..ı c:c '" o 0 =..ı c:c '" o 0 i ..ı c:c '" o 0 =..ı c:c '" gDOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ w o DOGAL GAZCI

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=