Önümüzdeki yıllarda abone sayısının artması ile kullanılacak gaz miktarı h;saplandığında, İstanbul'da doğal gaz ikmal güvenliğini sağlayacak yeni önlemlerin alınması gereği ortaya çıkmaktadır. Abone sayısının l 998'de 1 ,6 milyona, 2005 yılında ise 4 milyona yükseleceği ve 2005 yılında 6 milyar m 3 doğal gaz ·talebine ulaşılacağı hesaplandığına göre, İstanbul'a doğal gaz ikmal güvenliğini sağlayacak yeni önlemlerin alınması gereği ortaya çıkmaktadır. ÖZEL SEKTÖRÜN YÖNELTTİĞİ SORULAR Zirvede BOTAŞ'a doğal gaz arz/talep dengesi ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Bu soruların önemlilerini aşağıda özet olarak bilgilerinize sunuyoruz. • BOTAŞ'ın mali durumu ve finans kaynakları özel ortaklıkların gerektirdiği parasal vecibeleri yerine getirecek durumda mıdır? • Dış ortakların bu kadar büyük (yaklaşık 1 ,5 milyar dolar) sermaye+finans desteği sağlayacağı yolunda işaretler (emareİer) var mı? • TÜRKİYE'deki politik dalgalanmaların, bu projeleri geciktirmesi tehlikesi var mı? • RUSYA'nın (GAZPROM'un) vereceği 8 milyar m3 'lük ilave gazın büyük ölçüde UKRAYNA'da ve BALKANLAR'da yapılacak kapasite artırma ve rehaqilitasyon yatırımlarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu yatırımların zamanında yapılmasından nasıl emin olunacak? İlave gaz miktarının önümüzdeki yıllarda ne şekilde artması bekleniyor? • Yeni gelecek olan 8 milyar m 3 gazın ne kadarı elektrik enerjisi üretiminde, ne kadarı konutlar ve endüstriyel maksatlı kullanım için öngörülmektedir? BOTAŞ'ın yukarıdaki sorulpra verdiği izahatları şöyle özetleyebiliriz: • BOTAŞ, önümüzdeki yıllarda planladığı 2,5 milyar dolarlık yatırımın yaklaşık 700 milyon dolarını kendi finans kaynaklarından karşılayacak, kalanı için yeni şirketlere ortak olacak yerli ve yabancı yatırımcılar bulacaklardır. • Dış yatırımcıların, doğal gaz ile ilgili yatırımlara ilgisi çok büyüktür. Görüşmelerde onların finans imkanlarının da oldukça geniş olduğu ve bir miktar finansı temin edebilecekleri anlaşılmaktadır. Ouqol Goı O,·ıqı.ı Agenda • Doğal gaz yatırımları çok büyük ihtiyaçların zorladığı yatırımlardır. Politik dalgalanmalar bunları bir miktar gecik- • tirse bile yatırımları tehlikeye sokması mümkün değildir. •ilave 8 milyar m3'lük doğal gazın alınması maksadıyla GAZPROM, UKRAYNA, ROMANYA ve BULGARİSTAN'da yapılacak yatırımlar için bu ülkelerin gaz kuruluşları ile ilke anlaşmaları yapmıştır. GAZPROM, kaynaktan pazara kadar gaz akış güvenliğini sağlamayı planlamaktadır. GAZPROM bu yatırımların finansmanı için UKRAYNA'da ve TÜRKİYE'de kurulacak şirketlerin içinde yer almak suretiyle, kaynaktan pazara kadar gaz ·akış güvenliğini sağlamayı planlamaktadır. 123 BOTAŞ'ın l O Aralık 1 996 da imzaladığı anlaşmaya göre 8 milyar m 3 'lük ilave doğal gaz miktarı gelecek yıllarda aşağıdaki şekilde artırılacaktır : l 997'de :, 0,5 milyar m 3 l 998'de :, 2,0 milyar m 3 l 999'da :, 3,0 milyar m 3 2000'de :, 4,5 milyar m 3 2001 'de :, 7,0 milyar m 3 2002'de :, 8,0 milyar m 3 BOTAŞ, GAZPROM'a bu artış hızının, TÜRKİYE'nin beklenen gaz talebini karşılamayacağını bildirerek, yukarıdaki tablonun iyileştirilmesini istemiştir. GAZPROM, UKRAYNA'daki yatırımların 1998 sonuna kadar tamamlanması halinde l 998'de 3,5 milyar m 3, l 999'da 5,5 milyar m 3 ve 2000'de7,0 milyar m 3 gaz verebileceğini ifade etmiştir. UKRAYNA'daki yatırımların zamanında yapılmasını güvence altına almak için BOTAŞ, UKRAYNA'da da kurulacak GAZTRANSIT şirketine ortak olmayı planlamaktadır. TEAŞ'ın Yap-İşlet modeline göre, ihaleye çıkardığı yeni doğal gaz kombine çevrim santrallarının 2000 yılından itibaren işletmeye alınacağı ve 201 O yılına kadar tamamlanacağı göz önünde tutulursa, 201 O yılında tüketilece ş i hesaplanan 58,6 milyar m 3 'Iük doğal gazın 34,8 milyar m 'ünün elektrik üretiminde, 11,6 milyar m 3 'ünün endüstriyel kullanımda, 9,0 milyar m3 'ünün konutlarda ve 3,l milyar m3 'ünün ise gübre üretiminde kullanılacağı anlaşılmaktadır. Mnyı•, Hoıırnrı 11 / Sn ı 'ıO
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=