il) PROJE ESASLAR! Kombine elektrik ve merkezi ısı üreten bir santral veya kojenerasyon santralinin maksimum verimlilikte ve ekonomik bir şekilde işletilebilmesi için elektrik Cıretimi, ısı üretiminin arz ve sağlanabilirlik talepiyle dengelenmelidir. Merkezi ısı talebi değişikliklerinde iklimsel olarak ısı teminini kontrol etmek önemlidir. Bu amaca ulaşabilmek için sürekli çalışan bin santral dizayn edilip, insa edilmiştir. Santral buhar türbini ç ıkışında çok çeşitli ısı talebini karşılarken, bir yandan da ulusal şebekeye elektrik üretmeye devam edebilir. Santralin güvenilirlik şartlarında, çeşitli gaz türbini konfigürasyonları kullanılması öngörülmCıştür. Paralel çalışan 3 gaz türbini / HRSG setleri, bu konuda optimum sonuçları vermektedir. Frame 6B gaz türbini seçimi ısı temin talepleriyle ilgili olarak ortaya çıkmıştır ve 180 MW'lık kojenerasyon santralinin maksimum gerekleriyle uyumluluk sağlamıştır. Ekonomi ve verimlilik sebepleriyle, tek bir buhar türbini kullanılmaktadır. Bu tür uygulamalarda buhar türbinleri oldukça güvenilirdir ve çok az rutin bakım isterler. Buhar türbininde arıza olması ve bakım gerekmesi durumunda b u har türbini by-pass edi lerek, buhar, refoı-nıer istasyonlarından merkezi su ısıtıcılarına gönderilir. Bak ımı gerektiğinde buhar türbini, bağlantı borusundaki bir valf ile ACC'den ayrılabilir. Gaz türbinlerini ve HRGS kanal yakıcılarını ateşlemek için hem doğal gaz, hem ele petrol kullanılmaktadıı·. Verimlilik sebebiyle HRGS'deki egzoz gazı su ve sülfür tarafından, bunların yoğunlaşma ısısın ın izin verebileceği kadar düşük dereceye soğutulur. Petrol yakarken sülfür içeriği, doğal gazda olduğundan daha yüksektir. Bu ela egzoz gazında, asit doyma noktasının daha yüksek çıkması ile sonuçlanır. Sonuç olarak, düşük derecedeki korozyonu önlemek için, HRSG egzozunun derece seviyesi yükseltilmelidir. Kullanma suyunun temini zor olduğundan ve pahal ı olması sebebiyle su tüketimi önemli bir projelendirme sorunudur. Bu sebeple, su tüketimi aşağıdaki yollarla azaltılmıştır; • Buharlaşma kayıplar ı nı önlem . ek için ıslak soğutucu sistem ile hava soğutmalı kondenser kullanılmıştır. • Gaz türbini, birinci yakıt olan doğal gaz için kuru düşük N�x yanma sistemi ile donatılmıştır. • iç soğutma sistemi kapalı loop sistemidir ve hava soğutma!ıdır. • İşletmeye alma için, HRSG'ler ACC'nin kabul Ooğol Gaz Dergisi 125 Technical Trip edemeyeceği kalitede olan buharı atan ve böylece buhar patlamasını önleyen ayrı bir by-pass sistemi kullanmaktad ır. Egzoz gazı emisyonları, kuru düşük NOx yanma teknolojisi uygulanmas ı ile belirli ölçüde düşürülmüştür. Bu sistem yanma işlemindeki NOx oluşumunu önler ve gaz türbini egzozunun NO x seviyesini çok düşük tutar. Gaz türbini petrol ile çalışırken emisyonları kontrol altında tutmak için su enjeksiyonu kullanılmaktadır. Normal işletme için işletme ve kontrol fonksiyonları tamamen otomatiktir, böylece gerekli işletme ekibinin sayısı en aza indirilmiştir. Gaz türbinleri ve buhar türbini gibi ana santral sistemlerinin kendi kontrol sistem üniteleri vard ı r ve otomatik olarak kontrol edilip, kontrol odas ından sıralanır. Esen kent evlerinin sahaya yakınlığ ı sebebiyle, gürültünün önlenmesi santral dizaynında önemli bir unsurdur. Gürültünün ana kaynakları gaz türbinleri, HRSG'ler ve ACC'dir. Bunlar evlerden olabildiğince uzak tutulmuştur. Gaz türbinleri ve HRGS'ler ayrı bir binada yer almıştır ve buhar türbini ve idari bina, ACC'nin önünde yer alarak gürültü kesici görevi görmüşlerdir. Fin Fan Soğutucusu gibi diğer potansiyel gürültülü parçalar için gürültü azaltıcılar kullanılmışt ı r. Santral yerleşim planları aşağıdakileri de içermektedir; • Yüksek voltaj şebeke hatları 154 kV şalt sahasına gömülmüştür, böylece yüksek gerilim hatları ile ilgili ortaya çıkabilecek problemler ortadan kaldırılmıştır. • Gereksiz basınç kayıplarını önlemek için boru hattı işleri en aza indirgenmiştir. • DCızenli bakım ve tüketim ürünlerinin (kimyasallar, petrol, vs.) temini için boş alan ve giriş sağlanmışt ı r. • Petrol ve su tankları bir duvarla çevrelenmiştir. 111) MERKEZİ ISITMA SİSTEMİNE BAĞLANTISI Esenyurt Kojenerasyon Termik Santrali, Esen kent Merkezi ısıtma sistemine sıcak su olarak termal enerji temin edecektir. Sistem; minimum 1 1 O 0c, maksimum 130 °c arasında sıcak su temin etmek üzere projelendirilmiştir. Bu amaçla, santralin bir kısmı ısı üretmeye ayr ılmıştır. Santral içindeki merkezi ısıtma sistemi aşağıdaki parçalardan oluşmaktadır; • HRGS'lerdeki merkezi ısıtma serpantinleri • 1 adet yüksek ısı merkezi ısıtma kondenseri • 2 adet düşük ısı merkezi ısıtma kondenseri • Basınç sistemli, genleşme kanalları • 3 adet %50 merkezi ısıtma sirkülasyon pompaları Kasım-Aralık '98 Sayı 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=