• Bir L.N.G terminali L.P.G. ya da benzer tesisten, proses açısından benzemekle birlikte, aşağıdaki noktalarda farklılıklar gösteri r. • L.N.G. sıcaklığı yaklaşık -160" C • L.N.G. boil-off buhar sıcaklığı -120° C (yaklaşık)'dır. • Depolanan ve işlenen enerjinin büyüklüğü önemlidir. Depolama tankları birkaç yüz bin m3 civarında sıvı halde çok fazla miktarlarda L.N.G. depolayabildiği gibi gaz olarak (yaklaşı k hacimce sıvı halinin 600 katı) bu miktar çok daha fazla boyutlarda olduğu için terminal emniyet dizaynı çok önemli bir yere sahiptir. • L.N.G. terminali gaz iletim ve dağıtım sistemlerinde temel bir ünitedir. Bu yüzden dizayn aşamasında emniyet ile ilgili maksimum dikkat harcanmalıdır. 1.2. Termodinamik Açıdan • L.N.G.'yi sıvı halde sıkıştırmak, gaz halindekine göre 30 kez daha az enerji gerektirir. Böylece, 1 m3 L.N.G. (600 m3 gaz)'yi 5 bar'dan 95 bar'a çıkaıtnıak için yaklaşık 3 kWh gerekirken, aynı miktarı gaz halindeyken söz konusu basınca getirmek 90 kWh enerji gerektirir. log P (b:ır) 110 70 1.1 ►MU PROSES +5 C -1G C B A: Sıvı fazda sıkıştırma cnblpi B: Yüksek basınçta gazlaştırma • Yüksek basınçlarda çalışmak tercih edilir, çünkü L.N.G. süperkritik durumda yeniden gaz haline çevrilir. Bu da iki fazlı hali (gaz-sıvı) önleyerek ekipmanlardaki vibrasyonu önler. Ayrıca gazlaştırıcılarda ısıl transfer daha iyi gerçekleştirilmiş olur. (B.k.z Şekil 2) Doğal Gaz Dergisi 82 Article 1 2.0. PROSES MİKTARLAR! 2.1. Alınacak L.N.G.'nin Miktar ve Kalitesinin Belirlenmesi Miktar a) Satın alma kontratına göre bu miktar önceden belirlenir. Fakat gelecekteki kullanım artışı göz önüne alınınca birçok faza göre değişik figürler gözönüne alınır: Örnek: Faz 1 : 2' 109 nm3/yıl Faz 2: 4• 109 nm3/yıl Kalite: Kalite iki yönden etkiye sahiptir: • Gaz kompozisyonu terminalden besleme yapılacak iletim veya dağıtım hattındaki mevcut gazın kompozisyonu ve kalorifik değeri ile karşılaştırı l ır. Buna göre Wobbe İndex ayarlaması için azot veya hava sistemlerinin oluşturulup oluşturulamayacağına karar verilir. • Boşaltılacak L.N.G.'nin buhar basıncı terminaldeki boil-off gazı sisteminin buhar basıncından az olmalıdır ki, boşaltım sırasında önemli bir buharlaşma olayı yaşanmasın. 2.2. L.N.G. Sevkiyatındaki Yük Değişimler L.N.G. sevkiyatclağılınıı terminalden sevkedilen gazın beslendiği sisteme bağlıdır; iletim veya dağıtım hatları, özel bir müşterinin beslenmesi gibi. Günlük, haftalık ya ela yıllık gaz sevkiyat akış dağılımı tahmini bir akış grafiği ile belirlenir. Buna göre çeşitli gaz sevkiyat sınırları vardır: • Narına/Akış Hızı: Yıllık alınan L.N.G. miktarının bir yıl içindeki işletme saatine oranıdır. • Maksimum Akış Hızı: Çok kısa .süreler için ulaşılan normal akış miktarlarının üzerindeki miktarlardır. • Minimum Akış Hızı: Sistem ekipmanlarında çok büyük bir arıza olduğu zaman garanti edilen minimum akış miktarıdır. 2.3. L.N.G. Taşımacılığı ile İlgili Kriterler • L.N.G. gemilerinin sayı ve kapasiteleri • L.N.G. ulaşım organizasyonu (yükleme-boşaltma operasyonları, haberleşme) • Teknolojik bilgiler • Yıllık ortalama bakını saatleri • Gemiye sağlanacak fuel-oil, sıvı azot v.b. • L.N.G. boşaltım basıncı ve boşaltma akış hızı, pompaların gücü. 2.4. Terminalle İlgili Kriterler 2.4.1. İskele Sayısı: Alınacak L.N.G. miktarının bir fonksiyonudur ve aşağıdaki konuların incelenmesi sonucu belirlenir. Mart - Nisan '99 Sayı 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=