Makale Bugüne kadar yazılı ve sözlü olarak muhtelif vesilelerle dile getirlen baca kavramı, halen çoğuyerde tam olarak anlaşılmış değildir. Bu nedenle büyük çapta maddi ve manevi kayıplarımız olmaktadır. Kazan imalatçı firmaları tarafından yayınlanan kazan kataloklarındaki ısıl verimleri pratikte tam olarak tutturmak mümkün olamamaktad ır. Bunun başlıca nednelerinden biri de "yetersiz olan baca çekişleri "dir. Baca, takıldığı kazanın ısıl kapasitesine uygun çekiş gücünde değil ise, yaktığımız yakıttan istifade etmeden dışarıya attığımız enerj inin miktarı, toplam yıllık tüketi len enerji miktarının takriben %10'u kadardır. Baca çe kişl eri yeterli olmayan, kazanlarda geri tepmeleri önleyebilmek için zorunlu olarak kazanlar etiket değerlerinden daha düşük ısıl verimlerde çalıştırılmaktadır. Bu zorunlu durumlar ekonomimiz için kabul edilmeyen durum la rdır. Bi l i ndiği üzere, doğal baca çekiş kuvveti (6P) kazan, duman kanalları ve bacada meydana gelen sürtünme dirençleri toplamına eşit veya daha büyük ol mal ıdır. Yani; 6P= H x (y dış hava - y art.baca gazı ~ (kazan + duman kana ll arı + baca) dirençleri, o l mal ıdır. Burada ; 6P H y dış hava için) : Doğal baca çekiş kuvveti, mmSS :Etkin baca yüksekliği, m. : Dış hava yoğun luğu= 1,22 kg/m3 (15 °C y o.baca gazı :Ortalama baca gazı yoğunluğu, kg/m3 Formüldeki (y) yoğunlukları dış hava ve baca gazı sıcaklıklarına göre değişeceğinden buna bağlı olarak ( 6P) baca çekiş kuvvetleri de deği şecektir. Örnek olarak lodoslu sıcak havalarda baca çe kişlerinin iyi olmadığını söyleyebi liriz. Brülörlerin yanması ile kazan içinde meydana gelen karşı basınçlar brül örler tara fı n dan yenilmesi gereken basınçlardır. Bu nedenle brülör kapasite tayinleri, kazan Doğal Gaz Dergisi 104 imalatçı firmaları tarafından verilen kazan dirençleri dikkate alınarak yapılmalıdır. Daha düşük dirençte tayin edilmesi halinde ise yanma sonunda meydana gelen gazların oluşturduğu sürtünme dirençleri nedeniyle kazanda geri tepmeler başlayacak ve kazan dairesi duman içinde kalacaktır. Ayrıca, eksik yanma sonucu oluşan kurumlar bacadan dışarıya atılarak çevre kirl i liğin i (emisyon değerlerini) olumsuz yönde etkileyecektir. Merkezi ısıtma Tesisatı Bacalarında Aranan Diğer Önemli Teknik Özellikler: 1. Doğal gaz ve LPG bacaları hariç sıvı ve katı yakıtlı bacalarda baca üzerine baca şapkası konulmamalı ve baca tabanında kül çökeltme haznesi olmalı ve bu hazne tabanına bir adet sızdırmaz kül temizleme kapağı olmalı, 2. Sıvı ve katı yakıtlı tuğla bacalarda çatı arası hariç, katlar aras ı nd aki iç hacimlerden geçen duvar kalı n lıkla rı normalde 20 cm olma lı , 1 O cm'den de daha az olmamalıdır. Dışa bakan ve çatı arasından geçen baca duvarları ise mutlaka 20 cm kalınlığında tuğla ile örülmeli, iç ve dış satıhları çimento harçlı sıva ile düzgün bir şeki lde sıvanma lıdır. Bütün baca d uva rları dolu harman tuğlası ile örülmeli ve hiçbir zaman gaz, briket ve delikli tuğla ile örül memelidir. 3. Çelik bacalar 5 cm'den daha az olmamak kaydıyla 8-1 Ocm. kalınlığında taşyünü ile izole edilmeli ve üzeri alüminyum veya galvaniz sacla su girmeyecek şeki lde kaplanmal ıdı r. Beton büz veya eternit boru ile yapılan bacaların etrafı kare şeklinde min. 8,5 cm'lik delikli tuğla ile örülmeli ve örüm esnası nda ela tuğla ile baca borusu arası dökme taşyünü ile doldurularak izole edilmelidir. 4. Kalorifer bacaları bina iç bölmelerinden geçecek şeki lde mimarilerde yer almal ı ve tepe noktası bina mahyasınclan min. 0,80 m. daha yüksek olmalıdır. 5. Baca d uvarların ı n tepe noktasında duvarların birbirleri ile olan bağlantısını sağlayabilmek için baca tepe noktasın a, min. 1Ocm. ka l ınlığında ve baca kenarlanndan takriben 10'ar cm. dışarıya taşacak şekilde saçaklı ve üstü dışa akıntılı betonarme (demirli beton) bir hatıl atılmalıdır. Temmuz-Ağustos '99 Sayı 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=