HABERLER İran Doğal Gazı EVIÜl'de t:eıivor lranıan Natura/ 6as (omes in feptember Türkiye'ııiıı İraıı 'daıı almayı planladığı doğal gaz koııusuııda yaşaııaıı pürüzlerin giderilıııesiııe çalışılıyor. Soıı gelişmelere göre; İran doğal gazıııııı Eylül ayıııııı ikinci yarısıııda gelmesi bekleniyor. - İran ve Türkiye arasında yapılan görüş meler sonucunda, İran doğalgazının sevkiyatına eylülayından itibaren başlaması kararlaştırıldı. İran'daki ölçüm istasyonlarının bir ay içerisinde standartlara uygun hale getirilmesine kararverildi. Böylece Eylül ayının ikinci yarısında İran doğal gazının Türkiye'ye pompalanmasına başlanacak. İran Enerji Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada gaz pompalama işlemine başlandığı, Türkiye'nin gaz alımını reddetmesi durumunda tazminat ödemesi gerektiği iddia edilmişti. Türkiye ise İran tarafının açıklamalarını kesin bir dille reddetti. ÇAKAN, ZENGENE İLE GÖRÜŞTÜ Çakan, Türkiye'nin anlaşma uyarınca İran'dan almaya başlayacağı doğalgaz konusunda İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zengene ile telefonla görüştüğünü bildirdi. Çakan, konu ile ilgili olarak yaptığı ikinci yazılı açıklamada, görüşmede, İran Petrol Bakanı'na, Bazargan ölçüm istasyonu ile ilgili eksiklikler ve test çalışmalarının tamamlan ması, gaz sevkiyatının başlaması temennilerini ilettiğini, İran'lı bakanın da bu çalışmaların en kısa sürede tamamlanacağını ifade ettiğini belirtti. Bakan Zeki Çakan, İran'dan alınacak doğal gazın kalite ve miktarının kontrol edileceği Bazargan Ölçüm İstasyonu'ndaki eksiklikler konusundaki iki ülke teknik heyetleri tarafından hazırlanan notun da Türkiye tarafına ulaştığını açıkladı. Türkiye'nin, İran Milli Gaz Şirketi NIGC ile BOTAŞ arasında 8 Ağustos 1996'da imzalanan anlaşma uyarınca İran'dan 30 Temmuz 2001 itibariyle doğal gaz alımına başlamaya hazır olduğunu kaydeden Çakan, Türkiyetarafında buamaçlatüm çalışmaların tamamlandığını vurguladı. Söz konusu doğalgazalım anlaşmasının eki olarak hazırlanan ve 2 Ağustos 2000'de taraflarca imzalanan İşletme Anlaşması'nın 2.2 maddesi gereğince, ithal edilecek doğal gazın miktarının ölçülerek kalitesinin belirleneceği Bazargan Ana Ölçüm İstasyonu'nun devreye alınabilmesi için çalışmalaryapıldığını hatırlatan Bakan Çakan, İran tarafının bu ölçüm istasyonunun bitirildiğini 22 Temmuz'da BOTAŞ'a bildirdiğini kaydetti. Bunun üzerine ölçüm istasyonunun ön kabul ve kabul çalışmalarına katılmak üzere BOTAŞ'tan 3 kişilik bir heyetin 25 Temmuz 2001 'de İran'a hareket ettiğini belirten Bakan Çakan, iki ülkenin teknik ekiplerince yapılan incelemesonucu, gaz alımına başlanabilmesi için ölçüm istasyonunun hizmete hazır olmadığının belirlendiğini hatırlattı. Bakan Çakan, bunun üzerine bugün, BOTAŞ ve NIGC yetkilileri arasında yapılan toplantıda, tarafların, NIGCtarafındantamamlanmasıgereken işlemleri belirleyerek, imza altına aldığını kaydetti. Belirlenen eksikliklerin tamamlanması nın ardından söz konusu ölçüm istasyonunun ile ilgili olarak Türk ve İran teknik heyetlerince yapıla cak test ve muayeneler sonucunda "uygunluk ve hazır olma sertifikası" tanzim edilerek, imzalacağı nı açıklayan Bakan Zeki Çakan, anlaşma gereğince bu işlemlerin tamamlanmasını takiben iki ülke arasındaki gaz alışverişinin başlayacağını vurguladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Çakan, bu şartlarda Türkiye tarafınca herhangi birtazminat ödemesinin söz konusu olmadığını da belirtti. Konu ile ilgili olarak, İran Petrol Bakanı Bijan NamdarZengene ile görüştüğünü açıklayan Bakan Zeki Çakan, görüşmede, Türk tarafının doğalgaz anlaşması uyarınca gazı almaya hazır olduğunu belirttiğini, ancak iki ülke teknik ekiplerinin gaz ölçüm istasyonunda eksiklikler tespit ettiğini hatırlattığını kaydetti. ENERJİ BAKANLIĞI YETKİLİLERİ Türkiye'nin İran'dan doğalgaz alımına başlama sının, tamamen İran'ın Bazargan ölçüm istasyonunun eksikliklerini tamamlamasına ve testlerin olumlu sonuçlanmasına bağlı olduğu belirtildi. Bazargan ölçüm istasyonundaki eksiklikler nede niyle zamanında başlayamayan İran'dan doğal gaz alımı konusunda iki ülke bakanları arasında yapılan görüşmede, gaz sevkiyatının başlayacağı tarih konusu gündeme gelmedi. Konunun tamamen teknikolması nedeniyle her iki tarafın da herhangi bir süre telaffuz etmediğini belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, şu bilgiyi verdiler: "İki ülke teknik heyetleri, ölçüm istasyonunda eksiklikleri gösteren bir mutabakat zaptı tuttulaı: İran tarafı bu eksiklikleri giderecek ve Türkiye tarafına haber verecek. Sonra Türkiye 'deıı ekip gidecek. Kontrol ve kabul işlemlerini yapıp test çalışmalarına başlanacak. Teknik heyetin işi de 2-3 günde bitmiyoı: Tesis bitmiş olsaydı testlere başlanacaktı." İran'ın daha önce tesisi 30 Temmuz itibariyle tamamlayacağını açıkladığını hatırlatan yetkililer, görüşmede, İran'ın tesisteki eksikliklerin giderilmesi konusunda herhangi bir ek süre talebinin olmadığını, Türkiye'nin de bir süre vermediğini vurguladılar. Doğal gaz sevkiyatının başlaması halinde, Türkiye ilkyıl İran'dan 3 milyar metreküp gaz alacak. Ancak, alınacak bu miktar yılın günlerine bölünerek hesaplanacak ve Türkiye sevkıyatın başlangıcından itibaren, yılın kalan günlerine düşen miktarda alım yapacak. İran'dan doğal gaz alımı, 2007'de yıllık 1 O milyar metreküpe çıkacak. IRAK'LA DOĞAL GAZ HATTI ANLAŞMASI Türkiye'nin doğal gaz ihtiyacını karşılamaya yönelikikinci iyihaberise lrak'tan geldi. Irak Petrol Bakanı Reşit, Irak uydu kanalına yaptığı açıkla mada, "Türkiye 'nin güney bölgelerine doğa/gaz sağlamak için bir boru hallı inşa edilmesi konu sunda anlaştık" dedi. Iraklı bakan anlaşma uya rınca, ülkesinin Türkiye'ye yılda 1 1 milyar metre küp doğalgaz vereceğini söyledi. Bu miktarın ileride artırılması da planlanıyor. Irak kaynaklarınagöre, 1 300 kilometre uzunluğun daki doğalgaz boru hattı, 2.5 ile 3 milyar dolara mal olacak. Boru hattı, Kerkük'te başlayıp Türki ye'nin güneybatısına uzanacak. Reşit, projenin ikinci aşamasında boru hattının, Akdeniz'deki Türk limanlarına bağlanması nın öngörüldüğünü söyledi. IrakveTürkiye, 1 997 yılındadoğalgaz boru hattı inşa edilmesi için bir anlaşma imzalamıştı. � Doğol G"oz Dergisi 32 Temmuz - Ağustos 2001 Sayı 75
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=