makale article Tesis Tekniğinin Yarattığı Etkiler Yazan: Yük. Miih. Kati Jagnow Yük. Müh. Christian Halper Yük. Müh. Tobias Tiınııı Binada Mevcut Kalorifer Tesisatının Optimizasyonu Yük Miih. Marco Sabirey Kaynak: 22. Bölüm TGA Fachp/aneı; 812003 Çeviren: Korhan Küçümen Effects of Facility Method Optimization of Existing Central Heating System lnstallation in the Building Part 22 Mevcut binalarda enerji tasarrufu, gö ne leemc el ikstie ko il agcöarketvı lı :e r d e n e n 5. Kullanı labilir THKV (Termostat Başlıklı Vanalar) Vanaların kullanılabilirlikleri bir örnekle ele alınmaktadır. Örnekte yer alan üç mekan karşılaştırılacak ve her birinde bir termostatlı vana ve ön ayar seçimi yapılacaktır. Bu üç odanın sınır verilerinde termostatlı vanaların kv-değerleri iki uç ve birorta değerde belirlenmiştir. Mekan 1 , düşük enerji tüketimi sağlayan bir binada (30 W/m2) bir çocuk odasıdır ve ısı üreticisinin entegre pompasından "kalan basma yüksekliği" fazla olacak nitelikte bulunmaktadır. Mekan 3 eski çok konutlu bir binada yer alan bir oturma odasıdır (100 W/m2), (Tablo 1 ). Mekan 2 3 Alınan ısıtma yükü W/m 2 30 60 100 Mekan yüzeyi m2 8 12 16 ısıtma kapasitesi W 240 720 1600 Sıcaklık yayılması W 20 15 10 Debi m 2/h 0,01 :-r- 0,04 0,092 Vana üzerindeki basınç 250 150 50 d k üşüklüğü mbar v m 2/h 0,02 0,11 0.41 Seçilmiş olan üç vananın (ve ön ayarlarının) her bir P-bölgesinde 0,7. . .2,0 K değerini göstermesi istenmiştir. Proje için Şekil 3'te gösterilen diyagram kullanılmıştır. incelenecek olan husus, ön ayarlamada ara konumların mümkün olup olmadığıdır. Şekilde her bir odaya yönelik kv değeri için "hedeflenen değerler" renkli yatay çizgilerle belirtilmiştir. Bunların dışında hedeflenen pbölgesi işaretlenmiştir. Vana için seçilmesi düşünülen ön ayarın, kv için hedeflenen değer çizgisinde, aynı zamanda da p-bölgesinde olması istenir. Hesaplanan kv-değeri 0,41 m2/ h olan Mekan 3 için THKV ön ayar yapılmaksızın (ön ayar VE 6) takılabilir. Bu şekilde Pbölgesi 1 ,5 K'e ulaşacaktır. Mekan 2 için ise çok yüksek değerde ön ayar (yaklaşık VE 2,2) THKV alınması gerekecektir. Ayarlanabilirlik bu durumda çok kısıtlanmıştır. Çünkü ayar bölgesi son derece küçüktür. Ve 2 eğrisini sıfır noktasından izlediğimizde, p-bölgesindeki 0,2 K değerine kadar neredeyse orantılı bir şekilde çıkmaktadır. Yaklaşık 0,5 K değerine ulaştığında, kuvvetle düzlenir, ardından da neredeyse yatay bir şekilde devam eder. Vana bu nedenle 0,5 K nominal değer sapmasında bile tamamen kapalıdır, böylece ayar açma-kapama ile sınırlı kalabilir; ki ilaveten gidiş sıcaklığı davranışı ve termostatlı vananın manyetik gecikmesi etkili olacaktır. Mekan 1 için vananın ayar kesiti belirlenen koşullar altında Şekil 3'e göre çok büyüktür. Ayar kesiti küçük bir vana kullanılması gerekecektir, çoğu kez ince ayarvanası olarak da (Şekil 4) tanımlanır. ince ayar vanasının teorik / Bur<ıda tesisat branşına çok önemli roller diişecektiı: Bina kabuğunun iyileştirme ç t m e a k ül n ı m ş i m ğ k i ü a n n s d ı e v s e o d n b e u e ğ k c iş l u e i n k n d l e i n a k ı y e s n a ıt p e m r ı j l a i m azsa, tasarrufu hedefleri ayarlanmaz. 2. Böliiıııiiıı 1. Kısmı, TGA Faclıplmıer 8-2003 'ten çevrilerek, Doğal Gaz Dergisi 95. sayıda yayıııılanııııştır. VE 6 (açık) _,.V" 0,50 0,45 0,40 0,35 I 1/M kan 3 çin he, efleneı değer ? 0,30 1 0,25 :::.i::: 0,20 Hede! e� 1-P bölıe,: / / ✓ ff 1/ 1/ / V _ı.------ V. /� V V E - o, 15 0,10 0,05 0,00 P. ,,.,,,-- M kan 2 çin he, eflener değer VE E 4,0 V 1 / Mel<i n ı ıçı ı neaeı enen o�ger 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 P-Bölgesi, K cinsinden [K] Şekil 3. Alışagelmiş bir vanaııııı farklı ayar/amalarla hareke! diyagramı. 0.50 0,45 0,40 0.35 f°0,30 1 .!1 0.25 io.20 0,15 0,10 0,05 0,00 Ulaşılr n� çaıışıı, n rP=böt; e�; �� _/_-� �� ., o.o 0,5 1,0 teorik / ---------- / Mı,k� rr"".lir.ir //f-"1iede !enen eğer /'.: / V J � ,n'). :n ı .. ,, rlor\,,r • 'ek-ar-14- ieir,ı-,leeelleı el'l-€l 1,5 2.0 2.5 3.0 3.5 p•Bölgesi, [K] değerinde Koni 6 Koni 5 Koni 4 KK oo n n i i 3 2 Koni 1 4,0 Şekil 4. İnce ayar/anabilir ıerıııosıaılı vananın farklı ve ön ayarlamalarında projelendirme diyagramı Doğal Gaz Dergisi 11111 Temmuz - Ağustos 2004 / Sayı 96 � ---------------------------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=