i3JIS51MAK LOKAL ISITMA APARATi İnşaatlarda, şantiyelerde, TÜNEL·KALIP SİSTEM tünellerin ısıtılmasında, fabrikalarda, işyerlerinde, depolarda, imalathanelerde, oto boyahanelerinde kullanılır. GEBOS ısıtma kapasites i 22000 kcal/h Hava miktarı 300 m3/h Hava çıkış sıcaklıgı 300' C Yakıt tüketimi 2,3 IVh motorin EC115CF ısıtma kapasites i 28000 kcal/h Hava miktarı 900 m3/h Hava çıkış sıcaklıgı 12o·c Yakıt tüketimi 4 IVh moforin ısıtma kapasites i 32000 kcal/h Hava miktarı 2200 m3/h Hava çıkış sıcaklıgı eo·c Yakıt tüketimi 5,3 IVh motorin HER ZAMAN HER YERDE ISIMAK ISINMADIR. (ısISAN) ISITMA ve KLİMA SANAYİİ A.Ş. Merkez: Barbaros Bulvarı, Marmara Apt. No. 38/1 Balmumcu • İSTANBUL Tel. 172 53 00/10 Hal• Fax. 166 11 34 Şube: Ankara Aslallı üzeri, OnurSok. No.16 Koşuyolu, Kadıköy• İSTANBUL Tel. 325 80 80 • Fax. 340 40 17 ANKARA İrlibal Bürosu • Tel. 309 08 80
,-�,-�...__...�llll!i,';� 1 Doğal Gazda •• once KLI ER IK® % 100 Sızdırmazlık • Emniyet • Kalite l Doğal Gaz tesisatları için üretmekte olduğumuz vanalar "ÖZEL SIZDIRMAZLIK SİSTEMLİ" Çelik Döküm Ballostar Küresel Vanalardır. Ölçüler: 15-200 mm (1/2"-8") Bağlantılar: Flanşlı, Dişli veya Soketli YAKACIK MAKİNE FABRİKASI DÖKÜM VALF, SANAYİ VE TİCARET A.Ş. •MERKEZ Kemeraltı Cad. Bankalar Han K.5 80030 Karaköy-ist. Tel: 151 02 96 (4 Hat) Telx: 25304 ymf tr Fax: 149 34 42 •FABRİKA: Ankara Asfaltı Üstü Kartal-İST. Tel: 377 09 95-96 Fax: 377 28 62 •MAĞAZA: Necatibey Cad. Karantina Sok. No: 7 Karaköy-İST. Tel: 144 33 71-151 18 23 •ANKARA Tel: 230 23 75-230 46 36 •İZMİRTel: 14 68 52 •ADANA Tel: 19 22 69 •BURSA Tel: 60 31 87 • )■ - en
Dogaı-Gaz ULUSLARARASI ENERJi TEKNOLOJi ve TESiSAT DERGiSi 8000 TL. ARALIK 1990 m NATURAL GAS INTERNATIONAL ENERGY TECHNOLOGY AND INSTALLAT/ONS MAGAZiNE 9 BOTAŞ'tan haberler News from BOTAŞ 12 IGDAŞ'dan haberler News from IGDAŞ 15 EGO'dan haberler News /rom EGO 11 HABERLER News 20 ÇELiKLERDE OKSİ-DOĞAL GAZLA KESME PARAMETRELERi (İ. Barlas ERYÜREK) Oxy-natural gas cutting parameters tor stee/s. 22 ATMOSFER KONTROLLU FIRINLARDA DOĞAL GAZ KULLANIMI (Duran ÖNDER) Use of natura/ gas in atmospheric controlled furnaces. 25 FABRİKALARDA DOĞAL GAZ TESiSATI TASARIMI, BİR ÖRNEK UYGULAMA (A. Cem SAYIN) Natura! gas system design ın plants a sample application. 30 TOFAŞ FABRİKASINDA DOĞAL GAZA DÖNÜŞÜM (Emin GÜLEN) Natura/ gas conversion in Talaş. 34 DOĞAL GAZ CİHAZLARI MEME DELİK ÇAPI HESABI (Ömer OĞUZ) Ca/culation of hole diameter in natura/ gas injector. 38 SERViS HATLARI DÖŞENMESiNDE YENi BİR YÖNTEM: MİKRO TÜNEL (Cüneyt VARQAR) A new method far gas service pipe work: Microtunneller. 42 DOĞAL GAZLI ŞOFBEN BACA BOYUTLAR! (Rüknettin KÜÇÜKÇALI) Chimneys tor natura/ gas. SahTiabni ıvtıemYAazŞı . İşaldeırni aMd. Founder and Editor in Chief on behalf of Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışma Kurulu Editorial Board ofAdvisers Prof. Dr. Cahlt ÖZGÜR (I.T.Ü Enerji Bilimleri ve Teknolojisi Uyg.-Ar. Merkezi Md.) Prof Dr. Eralp ÖZIL (M.Ü. Yen i Teknolojiler Ar. Ge. Mrk. Bşk.) Prof. Dr. Doğan ÖZGÜR (Y Ü. Makina Müh. Bölümü Bşk.) Prof. Dr. Mustafa DORUK (0.D.T.Ü. Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Osman F. GENCELi (I.T.Ü. Mak i na Fak. Öğretim Üyesi) Dr. Emre AKSAN (B.Ü. Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Kenan MORTAN Mustafa ARAL (M.M.O. İstanbul Şubesi) Herman MINASYAN (ALARKO Doğal Gaz Konsorsiyumu Proje Md.) Tansu USLU (ALARKO-ALMÜT Dış Tic. Gr. Bşk.) Rezzan ÖZSARFATI (ALARKO-ALMÜT Dış Tic. Gr. Bşk. Yrd.) Özkan AĞIŞ (ENKAA Ş. Gn. Md. Yrd.) Güven GÜNDOĞ (ENKAAŞ. Hamitabat Proje Md.) Cüneyt VARDAR (EMSAAŞ.) Erol BAYRAMCI (KUTLUTAŞ A.Ş. Ambarlı Proje Md.) Kıvanç SUNMAN (TOKARAŞ. iş Geliştirme Md.) Muhittin TEKMAN (TÜRK DEMIRDÖKÜM FAB.AŞ.) Duran ÖNDER (ÖNDER L.T.D.) Ömer OĞUZ (FERROLI LTD.) Çetin Ş. KILIÇ (BAYMAK GAZ TEKNIGIAŞ. Proje Md.) Eren S. INÖNÜ (GÖKÇE BRÜLÖR ve ısı A.Ş. Gnl. Koord.) Dizgi/Tertip/Basım TEKNOGRAFIK Alayköşkü Cad. Şengül Hamam Sok. Alemdar lşhanı No: 109/110/114 Tel: 511 15 93-513 27 03 YÖNETiM MERKEZI/EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE: Tan ı t,m AŞ. Büyükdere Cad. 59/8 Mecidiyeköy (80310) lstanbul Tel: 175 83 59-174 91 32 Fax: 175 83 59, Telex: 26869 ssgx Ankara Temsilc i si A l i KARA.ALI Tel: (4) 13198 89 © Do{ıal Gaz'da yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur, izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez. F i yatı: 8.000 TL. Single copy price: Europe $ 3,75 (Postage included) Overseas $ 5- (Postage included) Yı l lık abone: 40.000 TL. Annual subscrıptıons: Europe: $15Overseas : S 20l 1 1
"CRN" ve "E" SERİSİNDEN SONRA · l�ıtmada; SUPER SERi [ELBA] KONVEKSİYONLU ALÜMİNYUM PRES DÖKÜM RADYATÖRLERİ "S" SERİSİ • ekonomi, konfor ve teknoloii, Kat kaloriferinde en iyi çözüm. Standart Renkler: � Altın Sarısı Sütlü Kahve Fildişi Gri Yeşil J
GÖKCEI CUENOD . Doğal gaz brülörleri GÖKÇE•CUENOD GÖKÇE-CUENOD GÖKÇE•CUEIIOD lırülörlerl ekoıiomlktlr, lırülörlerl emnlyetllcllr, genlt lılr serwls tetkllatına ranclıınaııı yüksektir. kullanımı kolayclır. sahiptir, lırülörlerln Tam otomatik basınçlı püskürtme Yüksek karşı basınçta güvenle lıakımı kolaydır. sıstemlyle çalışır. özel AGP ç � lışan fana sahiptir. o6K�ı Brülör 20 yıllık üretim sistemi He optimum hava-gaz Tum fOnkslyonıarı tam otomatik tecrübesin in yanı sıra çok gellşmlş karışımına sahiptir. Düşük lyonızasyon k�ntroı sıstemı ile serv is teşkilatına çab0 ukve •• ıı cıoğal gaz sarfiyatı ile en yüksek denetıenır.Alumınyu��an imal hizmet v eren yetısmış se�� ven randımanlı yanma sağlar. edilmiş aerodinamik govde 1 1 hl ti sayesinde gürültüsüz çalışır. e eman arına sa P r. Dikkat: Teknik heyetimiz talepler üzerine firmaları zıyarete başlamıştır. Çaf:ıırın sızıerıe de görüşelim. imalat MAKINA TESiSAT ve TiCARET A.Ş. BRÜLÖR ve ısı SANAYi TiCARET A.Ş. Necatlbey Cad. No. 18 Karaköy/ISTANBUL Davutpaşa Cad. serçekale Sok. P.K.837 Karaköy • Fax, 143 37 82 NO. 11 Topkapı/lSTANBUL Tel, 152 44 00 (5 HATi Tel: 567 20 07 • 567 20 13 En az yakıt, en yüksek randıman, en garantili ısı� a! . -
DOĞALGAZ TESİSLERİ, YAKMA SİSTEMLERİ CİHAZ ve ARMATÜRLER PROJE - DANIŞMANLIK - TAAHHÜT İZMİT STOKTAN CİHAZ TESLİMİ krom' schr6cler Kromschröder Türkiye Temsilcisi ÖNDER Ltd. Şti. Sanayi Fırınları-Gaz Teknolojisi Akbank İşhanı K.4İzmit/KOCAELİ Tel: (21) 117797-1417 55 Fax: (21) 14 17 55 D önder ,,
ENERJİDE EKONOMİ Ecoflam�P-� DOĞALGAZ BRÜLÖRLERİ • DOĞAL GAZ VE LPG BRÜLÖRLERİ • ÇİFT VAKiT KULLANMA İMKANI • 10.000 KCAL/S - 5.000.000 KCAL/S KAPASİTE DACO DOĞALGAZ KAT KALORİFERİ * 1 YIL GARANTİ * TEKNİK SERVİS * ÜCRETSİZ KEŞİF* YAZ/KIŞ DEVAMLI VE PROJE SICAK SU • 1 fıeisan YAPI ELEMANLARI TİCARET VE SANAYİ A.Ş. Llııiıııı--ıc::::::_ Merkez: Necatibey Ccl. N�: 65/4 80030 Karaköy - 1ST. Tel: 143 47 62 - 143 47 63 Fax: 151 96 19 Telex: 38 061 ysantr. Satış: Necatibey Cd. N�: 2 80030 Karaköy -1ST. Tel: 143 65 74 149 43 11 Ankara Bölge Müd.: Gazi Mustafa Kemal Bulvarı 92/B Maltepe -Ankara Tel: 230 60 66 Fax: 230 60 67 .]
ŞıKvE SıcAK SEÇEREK YAŞAYAN... KONFORU, ŞIKLIĞI, SICAKLIĞI BİRLİKTE DÜŞÜNENLER İÇİN... FARKLI BiR RADYATÖR... Çapraz Konveksiyonlu Alüminyum Radyatör
DÜNYA'NIN DEV _ŞEliİR�ERİ DO'Ğ�L �AZA SCHLUMBERGER iLE "MERHABA" DEDiLER. Schlumberger Basınç Düşürme ve Ölçme İstasyonları şimdi Türkiye'de. '\ .. -:- 1 Teknik Özellikler Minimum Maximum ' - ·--- -,- ---,----;- - . ·11 1 ·ı - - ----•- - • . � I Gazal Gaz Aletleri A.Ş. Büyükdere Cad. 145 Aygaz Han Kat: 4 ZincirliKuyu 80300 İstanbul Tel : 175 37 70 Tlfx: 166 08 98 Tlx : 28220 suns tr ' . Dünyaca ünlü Schlumberger � " .�. asınç Düşürme ve Ölçme ��::�istasyonları Fransız teknolojisinin ��:� bir ürünüdür. Bir çok � ülkede şehirlerin, fabrikaların ve organize sanayi bölgelerinin doğal gaz dolaşım sistemlerinde basınç düşürme ve ölçme istasyonu olarak kullanılmaktadır . Gazın çıkış basınç aralığını 6 mbar'dan 100 bar'a kadar dilediğiniz düzeyde regülasyonunu sağlayan Schlumberger Basınç Düşürme ve Ölçme İstasyonları, Gazal güvencesiyle sunulmaktadır. eTek veya çift hatlı • Sayaç ve/veya basınç by-pass devreli • Uzaktan okuma, kontrol ve düzeltime yönelik elektronik enstrümantasyon. . . . • ' - : • - • • • • -· '_ 1' . • , ' 1 • ; . • . • .. . ,. . . . " i ; '.' .' , . . : • " • • ' . - . ,· :' .. :, :,_ � , • 'ı ;- .' 1 �. L ,' -
ARTIK BRÜLÖRDE DE DEMİRDÖKÜM GÜVENİ DEMİRDÖKÜM il • TECRUBESI VAR! ® Demirdöküm® ELCO Gaz ve Çift Yakıtlı Brülörler Doğalgaz, LPG ve sıvı yakıtlı brülörlerde, üstün teknolojili ürünler sunan ELCO firması Avrupa'nın 1 numaralı ! i rması durumundadır. 11-29,500 KW kapasiteleri arasında her güce cevap verecek tipleri vardır. ELCO brülörleri, çok geniş kullanım aralıklarında bile sağladığı yüksek verim sayesinde mavi melek (blue-angel) belgesini alabilmiş başta gelen nadir firmalardan biridir. ELCO brülörleri, ülkemizde Demirdöküm'den yurt çapında yaygın servis hizmeti ve yedek parça güvencesiyle sunulmaktadır. Demirdöküm / ELCO brülörlerin in öncesindeki gaz yolu armatürlerinde, dünyanın en seçkin üretici firmalarının cihazları kullanılmaktadır. Tesisinizdeki buhar kazanları, !ırınlar ve diğer yakma üniteleri için ister sadece doğalgaz, isterseniz çi!t yakıt (doğalgaz + sıvı yakıt) yakabilen brülörler mevcuttur. Kullanım kapasitelerine göre tek ve iki kademeli üretilmekte, kademesiz/oransal tiplerinde ise geniş oran aralığı sayesinde daha !azla yakıt tasarru!u sağlanmaktadır. Kayar kelepçeli !lanşı sayesinde her türlü kazana kolay ve sorunsuz montaj imkanı sağlanmıştır. DOĞALGAZ ve ısı DANIŞMA MERKEZLERİMİZCE FABRİKALARIN DOĞALGAZ DÖNÜŞÜM ÖN FİZİBİLİTE ETÜDLERİ @ ÜCRETSİZ HAZIRLANARAK TEKLİF VERİLMEKTEDİR. Arçelik/ Çayırova-Eskişehir, İzocam, Demirdöküm/ Bozüyük Demirdöküm® tesislerinde Demirdöküm/ELCO doğalgaz brülörleri kullanılmaktadır. Doğal Gaz ve lsı Danışma Merkezleri İstanbul İstanbul Mtirbasan Sok. Koza iş Kar!altepe lncırlı Cad. Merkezı C Blok Kal 11 • Yeşılada Sok. Adıle Halı! 12 Balmumcu-lsıanbul Aol Bakırköy-lsıanbul Tel: 175 36 66 (10 rla!l 'ı42 00 08 �Koç Ankara Cı nnah Caddesı 1 /B Kavaklıdere-Ankara Tel 167 87 78 Bursa Ahrreı Hamdı Tanpınar Cad. No 5/A Bursa Tel: 23 10 99 "Türkiye'nin tercihi" İzmir 861 Sokak Jul Han No: 72 Kal 61602 Konak-lzmır Tel: 19 6033 Samsun Cumhurıyel Meydanı Cumhur i yel lşhanı No 11B Tel: 151052 a t
Yıllık Sözleşme Miktarı BOTAş_'ıan haberler Newsfrom BOTAŞ. S DI NOAĞİAML ÜGŞATZE RS Aİ LTEIRŞ ET UA YR Gİ FUELSAİ N( KA CD AV KH Oa rLiAç N) Kesintili Satış Fiyatı PROSES Kesintisiz Satış Fiyatı BUHAR Sm3 /yı l TUkWh TUSm3 TUkWh TUSm3 TUkWh TUSm3 300.000 - 1.000.000 1.000.001 - 5.000.000 5.000.001 - 15.000.000 15.000.001 - 50.000.000 50.000.001 -100.000.000 33.95 33.09 30.46 29.63 29.19 361 36.14 352 35.03 324 32.88 315 32.00 310 31 . 15 384 35.03 372 33.95 350 31 .76 340 30.71 331 29.85 SINAİ TÜKETİCİLERİN DOĞAL GAZI ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KULLANMALARI HALİNDE UYGULANACAK OLAN TARİFE (KDV Hariç) Yıllık Sözleşme Kesintili Satış Kesintisiz Satış Miktarı Fiyatı Fiyatı Sm3 /yıl TUkWh TUSm3 TUkWh TUSm3 300.000 - 1.000.000 37.55 399 39.84 423 1.000.001 - 5.000.000 36.44 387 38.71 41 1 5.000.001 - 15.000.000 33.76 359 36.20 385 15.000.001 - 50.000.000 32.79 349 35.28 375 50.000.001 -100.000.000 32.40 344 34.31 365 Not: 1) Bu fiyatlara % 5 KDV ilave edilecektir. 2) 1 Sın' : 15 °C ve 1.01325 bar mutlak basınçtaki 1 1113 gazın hacmine tekabül eder. 372 361 338 326 317 3) Kesintili müşteriler, sistem gerektirdiği zaman BOTAŞ tarafından önceden haber verilerek gaz arzı kesilebilen müşterilerdir. Kesintili satış fiyatı 6 haftalık kesinti süresine göre hesaplanmıştır. 4) Kesintili veya kesintisiz tarifeyi seçmek müşterinin isteğine bağlıdır. 5) Fiyatlandırmada doğal gazın 9155 kcal/Sm3 olan üst ısıl değeri esas alınmıştır. 6) Müşteriler tesislerine talep ettikleri azami saatlik çekişin her 1 ın3'ü için aylık 750 TL sabit hizmet ücreti öderler. 7) Bu fiyatlar 01.10.1990 - 31.12.1990 tarihleri arasında geçerlidir. 9
10 BOTAŞ'la sözleşme yapan firmaların son listesi açıklandı. List of companies which signed a contract with BOTAŞ MÜŞTERİNİN ADI İNSA SÜMERBANK HOLDİNG ŞİŞECAM (Çerçeve ani.) NUH ÇİMENTO (Çerçeve ani.) NUH ÇİMENTO (Çerçeve ani.) PROFİLO GÜMÜŞSUYU BURSA O S B LEVER-İŞ TÜRK HENKEL BORUSAN ASLAN ÇİMENTO AK ÇİMENTO MODERN KARTON BASF-SÜMERBANK VİTRA TOPRAK HOLDİNG (Çerçeve ani.) TOPRAK HOLDİNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDİNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDİNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDİNG (Çerçeve ani.} KOÇ HOLDİNG (Çerçeve ani.) ÇİTOSAN (Çerçeve ani.) ÇOLAKOĞLU HASTEKS SÖĞÜT SERAMİK SORMAŞ ESKİŞEHİR O S B BURSA ÇİMENTO OLMUKSA ASİL ÇELİK YILDIZ TEKSTİL AROMA AKKÖK (Çerçeve ani.} İPEK KAĞIT TESİSİN ADI VE YERİ İnsa/AMBARLI Sungipek/GEMLİK Çayırova Cam/ÇAYIROVA Nuh Çimento/HEREKE Nuh Kireç/HEREKE Profilo/ÇERKEZKÖY Gümüşsuyu/ÇERKEZKÖY O S B/BURSA Lever-İş/DİLOVASI Türk Henkel/ÇAYIROVA Borusan/GEMLİK Aslan/DARICA Akçimento/İSTANBUL Modern Karton/ÇORLU Basf/DİLOVAS1 Vitra/BOZÜYÜK Toprak Seniteri/BOZÜYÜK Toprak Kağıt/BOZÜYÜK İzocam/DİLOVASI Demirdöküm/BOZÜYÜK Tofaş/BURSA Arçelik/ÇAYIROVA Bozüyük Seramik/BOZÜYÜK Çolakoğlu/DİLOVASI Hasteks/ÇERKEZKÖY Söğüt Seramik/SÖĞÜT Sormaş/SÖĞÜT O.S.B./ESKİŞEHİR 8.Çimento/BURSA Olmuksa/DİLOVASI Asil Çelik/ORHANGAZİ Yıldız Teks./GÜRSU Aroma/GÜRSU Aksa/YALOVA İpek Kağıt/KARAMÜRSEL
AKKÖK (Çerçeve ani.) AKKÖK (Çerçeve ani.) YARIMCA PETROKİMYA ÇİTOSAN (Çerçeve ani.) ESKİŞEHİR ÇİMENTO SÖNMEZ A.S.F. YALOVA ELYAF· ECE TEKSTİL KOÇ HOLDİNG (Çerçeve ani.) ARTEMA BP PETROLLERİ ARMASAN KALE SERAMİK YÜNSA HALISER AKAY TEKSTİL TEMTAŞ ÇETİN TEKSTİL ECZACIBAŞI SERAMİK NARİN MENSUCAT YESCOLOR BEYBO BOYA BURBEST . TOROS V.S.B. SARKUYSAN Aksu/ÇERKEZKÖY Dinarsu/ÇERKEZKÖY Yarpet/YARIMCA Yarımca Pors./YARIMCA Eskişehir Çimento/ESKİŞEHİR Sönmez AS.F./Demirtaş Yalova Elyaf/YALOVA Ece Tekstil/KESTEL Döktaş/OR HAN GAZİ Artema/BOZÜYÜK BP Petrolleri/GEMLiK Armasan/BOZÜYÜK Kale Seramik/ÇAN Yünsa/ÇERKEZKÖY Halı ser/BOZÖYÜK Akay Tekstil/BURSA Temtaş/ÇERKEZKÖY Çetin Tekstil/ÇERKEZKÖY Eczacıbaşı Seramik/BOZÖYÜK Narin/ÇERKEZKÖY Yescolor/ÇORLU Beybo/ÇORLU Burbest/BURSA Toros/BURSA V.S.B./ALTINOVA Sarkuysan/GEBZE 11 ,.
12 �� İCiilAS iGDAŞ'dan haberler Newsfrom İGDAS İGDAŞ'ın Birinci Eğitim Programı Tamamlandı First Training Program of İGDAŞ ıs completed 1- İstanbul Doğal Gaz Projesi'nin 2000km. lik boru döşeme işleminin 1000 km. lik bölümü 23 Kasım 1990 tarihinde tamamlandı. 800 km. poli etilen ve 200 km. çelik boru döşendi. Böylelikle, İGDAŞ'ın hedeflenen programı zamanında ta mamlayacağı belirlenmiş oldu. 2- iGDAŞ'ın Makina Mühendislerini Bilgilendir me Seminerleri'nin 1. grup katılımcılar için düzenleneni 12-16 Kasım 1990 tarihleri arasında gerçekleşti. 26 kişinin katıldığı l. grup seminerinin bitiminde 16 Kasım 1990 günü düzenlenen kokteylde, İGDAŞ Genel Müdürü Doç. Dr. Tuncer ÇELİK seminerin önemine değinen bir ko nuşma yaptı ve katılımcıların "Katılım Belgeleri" iGDAŞ yetkilileri tarafından kendilerine veril eli. 26 kişiniri katıldığı 2. grup semineri 26-30 Kasım 1990 tarihlerinde gerçekleşti. 2. grup katılımcıların "Katılım Belgeleri" 30 Kasım 1990 tarihinde clüzenlelen kokteyl sırasında İGDAŞ yetkilileri tarafından verileli. 3. grup semineri 3-7 Aralık 1990, 4. grup semi neri 10-14 Aralık 1990 ve 5. grup semineri 17-21 Aralık 1990 tarilılerincle gerçekleştirilecek. Seminerlere katılanlara "Katılım Belgesi" ile bir likte idari ve Teknik Şartname ile "Uygulama Ku1. grup k,ıtılımcılarc/;ın birgrup kokteylde toplu halele ... -
1. grup katılııııcıfarm ödiil röreninde, İCDAŞ Cnl. Mel. Doç. Dr. Tuncer ÇELİK bir kaulımcıyı kur/arken. . . 76-- BBainsaınlaçr,ın sınıflandırılması, 98-- ABbinoanieç steesrvisiasthı,atları, 11 01 -- TGeaszt lteürkveet i mk ocnithr oa lzl el arr, ı , 12-Abonenin bilgilendirilmesi, Ud aykgiuhlaumsuasklaurraayllearrıvnedrailm10ebkötelüdmir. halinde aşağı3 2 1- - - G D G o e az n ğ e a bl l o g kr a o u z n t e u te s la m is r a , i n tı i , , 45-- DIsiığtmeracviehaıszılramr,a/su ısıtma cihazları, 8 7 6 - - -Y Y iç a a t n n e m m si a s a a h ü t a r h ü v e n a s s l a e ı p r t i l e n a m r in ı, i n diı,şarı atılması, 1. gmp k,ıtılııııcıhırııı katılım belgesi aldık/an tören smısmd;ı İCDAŞ Cnl. Mel. Yrd. Cemal KOZACl bir katılımcı ile. . . ralları" kitapçıkları ela verilecektir 910- -TPersoisjeathteasztırve kontrolleri, lama esasları, pi dr aorj ie vl een Td ier kı nnei ki şŞl ae rr ti nn ai mk iem' nl ei nr i ind ayrai pbaöcl aüğmı nüan, dt ee , sni es adt çeığl ai nr ıi nl myeekt kt ei bd ier l. gTeel ekrni ni ki nbaösl ıül ma l da be i il seec eakş laeğrıi daki hususlar yer almaktadır. 3 2 1- - - E U G m y en g n u e iy l la e k m t o , a nuallaarn,ları, 45-- TBairnimımdlaörn, üşüm tabloları, kHi at azpı rçl aı kntma ha ka vt aa goal aznı i lueybgeusl laemn ea nkbuirnaal l iaçr tı e2s Ni s oa t. l' lau irsı ne ı, tdi coağrai vl ge aeznaddüös tnr üi yşeül mt eüs ni sel e, r3d Ne do o' l uğ akli gt aapz çkı ku lt a · y a la b e n r a ı k m vl e a ı r r h i l l a a e k c tü k e m ı k n t d ir b a . il u K g y i i t l g e a u p r l ç va ı m e k r l a i a l y m rd a e a yk , ö t ş e n e d e k i l r i i l . k g kroa nf iukl avrea 3p-r7o gAr araml ııkb i1r9s9o0n rt ea skiis sl earyi nf addea uyye gr ua llma naaknt aedğı ri t. i m 13 ..
EĞİTİM PROGRAMI EĞtr!M KONUSU: DOĞAL GAZ BİNA İÇ TESİSATI Kod 1005 o M 00 -N ôô � � o - "' X _: � SEMiNERİN TANITIMI "DOĞAL GAZ "DOĞAL GAZ " PAZARTESİ DAĞITIM ŞEBEKESi" . Doğal gazın fiziksel ve 3/12/9-0 Seminer konusu ve kimyasal özellilderi programı KE KE MY SALI SERV!S HATLARI iÇ TESiSATI iÇ TESiSAT 4/12/90 . ve kolonların . Boru güzergahı . Birleştirme yöntemleri malzemeleri İK GO GO iÇ Tl..'.".SlSAT iÇ TESiSAT • ÇARŞAMBA ·= iÇ TESiSAT . Boruçapı hesabı ; . Boru çapı hesabı "' .. 5/12/90 ::ı . Boru çapı hesabı ::, ,.._ ,.._ .. .. GO (; GO ....;- GO f...iPERŞEMBE iÇ TESiSAT iÇ TESİSAT iÇ TESİSAT 6/12/90 . Bacalar . Bacalar . Boruların testi ZP.. ZA İ K CUMA iÇ TESiSAT iÇ TESiSAT iÇ TESiSAT 7/12/90 . Kazan ıesisau . Kazan Tesisau . Kullanılan cihazlar İK İK IK EGlTIMDE GÖREV . Sn. Kemal ERGÜNDÜZ (KE) . Sn. Gülten ONSOY (GO) ALANLAR: . Sn. Günay BlRCED (GB) . Sn. Ziya AVCI (ZA) . Sn. ikbal KADIOĞLU (IK) . Sn. MünevverYEŞll. (MY) Eğitim süresi: 03/12/1990 - 07/12/1990 Takvim haftası: 49/52 Sayfa: 1/1 Eğitim salonu/Atölye: İGDAŞ Eğitim salonu Grup Başkanı: Kemal ERGÜNDÜZ "DOĞAL GAZ " �� �� SERVIS HATLARI 00 -: C'-!. '<T '<T SERV!S HATLARI . Doğal gazın fiziksel ve . ve kolonların tipleri . ve kolonların kimyasal özellilderi malzemeleri İK İK MY iÇ TESiSAT iÇ TESiSAT iÇ TESiSAT . Birleşıirme yöntemleri . Boru çapı hesabı . Boru çapı hesabı GO GO GC tÇ TESiSAT � IÇTESISAT t- iÇ TES!SAT . Boru çapı hesabı � . Havalandırma ;; . Havalandırma :;; ,.._ � GO --: ; Z.A " -:- } , !!' ;_;. ::._ ,-. iÇ TESİSAT iÇ TESiSAT iÇ TESlSAT . Boruların testi . Kalite kontrol . Uygunluk sertifikası İ K i K i :', i PROJENiN onaya ;;] PROJENlN onaya BELGELER1N sunuiması '4 1 sunulması DAĞITIL.MAS! GB Gô Baskı tarihi/Planlayan bölüm: 19/llı90 -. ve 1 1 1 1 1 '<t" .-. 1 1 ' i ' - 1 l::ı ı� - � . '
EGO' dan haberler News from EGO E1 -G OE G' nOu nyeent kbiül i yl eürki npdaeyns aahl ıinbai no l abci lagği lı eArNe Kg ö r e , ARA GAZ HİZMETLERİ PROJE ve TAA Yİ ve TİCARET A.Ş. kurulmuştur. HKHısÜa TadSıAANGA SleAşŞmoişlatinr.şirketin paydağılımı şu şekilde gerçek %% 37 00 AE GS KOİ B BH E E A L L L P K K A O E KMEK vŞierkiçetteinsifsaaat,lisyeertvkisohnautllaarrı; doğal gaza dönüşüm ı, doğal gazla çalışan cighaazz al adr löa ni ül gşiül i md ai il em ii ltga inl iı tdı ıann tı şems i sain, sl ıaknhaiyz imd ee tdl eorği na li kapsamaktadır. 2- Ankara'da, ş ı k 150 000 konKuatsaımdo1ğ9a9l0gsaoz nbua ğitl aibnatrısi ıiyleaypaıl l m da ış s k b ü u u r l l e l u a k n n l m i ı m o a l ı k a t r i a l a e d k ı ir a l . g l ı E i n li G m o O a l s a , ı r g g a i e k tt r i e t k ü k ç k e e n e t a e i r c m t i a y n n i/ i y k d e u o t l ğ l t aa e n l d ıcb g ı i a y r zı Ğ lG e A A ri L Z b G a K kAı Zm ıGn Üd aVnE Nu yLaİ Kr mKaUk tRaAdLı rL. AERGI Ov e' n Du nO ĞD AOL A t N a E lim L B at A la K r Z I ı M A aş N v a L e ğ A ıd G R a Ü I y V v e e E r N K a L l A m İK Z a A K k N t U a Rd D A ır A . L İLRAERLIEiRl eİ iGl gEi l i DOĞAL GAZ GÜVENLİK KURALLARI A- KONUTUNUZDA GAZ KOKUSU HİSSETTİĞİNİZDE 1- ORTAM! HAVALANDIRMAK İÇİN TÜM KAPI VE PENCERELERİ AÇIN. 2- TÜM GAZ AYGITLARINlN DÜĞMELERİNİ KONTROL EDİN AÇIK OLANLAR! KAPATIN. 3- SİGARA İÇMEYİN VE ATEŞ YAKMAYIN. 4- ELEKTRİK DÜĞMELERİ İLE OYNAMAYIN, RADYO VE BENZERİ AYGITLARINIZ ÇALIŞIYORSA KAPATMAYIN, KAPALIYSA AÇMAYIN. 5- SAYACIN YANINDAKİ SAYAÇ VANASINI KAPATIN. 6- EGO GAZ ARIZA SERVİSİNİN 067 NOLU TELEFONUNU ARAYIN. 7- EGO GAZ ARIZA SERVİSİ TARAFINDAN GAZ KAÇAĞI GİDERİLİNCEYE KADAR ATEŞ YAKMAYIN, ELEKTRİK VE GAZLA ÇALIŞAN AYGITLARI KULLANMAYIN. 8- BİNA İÇİNDE GAZ KOKUSU HİSSETTİĞİNİZDE 1- ORTAM! HAVALANDIRMAK İÇİN BİNA GİRİŞ KAPISI İLE AYDINLIĞA AÇILAN TÜM PENCERELERİ AÇIN.
16 2- SİGARA İÇMEYİ N VE ATEŞ YAKMAYIN. 3- ELEKTRİK DÜĞMELERİ İ LE OYNAMAYIN, ASANSÖR VE BENZERİ AYGITLARI ÇALIŞTIRMAYIN. 4- APARTMAN YÖNETİ CİSİ Nİ HABERDAR EDİN. 5- Bİ NA GİRİŞİ NDEKİ VANAYI KAPATIN. 6- EGO GAZ ARIZA SERVİ Sİ NİN 067 NOLU TELEFONUNU ARAYIN. 7- EGO GAZ ARIZA SERVİSİ TARAFINDAN GAZ KAÇAĞI GİDERİLİNCEYE KADAR ATEŞ YAKMAYIN, ELEKTRİK VE GAZLA ÇALI ŞAN AYGITLARI KULLANMAYIN. EGO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DOĞAL GAZ KAZANLARI VE KAZAN DAİRELERİ GENEL BAKIM VE GÜVENLİK KURALLARI 1- Doğal gaz temiz bir yakıttır. Kazan borularında aşırı kirlenme yapmaz. Bu nedenle her kış sezonundan önce ve yılda bir kez temizlemeniz yeterli olacaktır. 2- Kazanlarınızı kullanmadığınız dönemlerde (yaz sezonunda) sirkülasyon pompalarının kireçlenme nedeni ile sıkışmasını önlemek için ayda bir kez 5 dakika süreyle çalıştırın. 3- Kazan dairesindeki hava kanallarının, havalandırma ızgaralarının önüne hava akışını etkileyecek hiç bir engel koymayın. 4- Kazan dairesinin taban ve duvarlarının ıslanmasını engelleyin ve brülörü ıslak bezle silmeyin. 5- Ark yapan bozuk elektrik anahtarı, priz vb. elektrik elemanlarını yeniletin. 6- Kazan dairesinde gaz kaçağı kokusu hissederseniz yada, (eğer varsa) doğal gaz alarm cihazı alarm verirse; - Önce sayaç giriş vanasını kapalı konuma getirin. - Ortamı havalandırın. - Sigara içmeyin, kibrit çakmak kullanmayın. - Elektrikli cihazları çalıştırmayın. Aydınlatma düğmesi açıksa kapatmayın, kapalıysa açmayayın. - Yöneticiyi haberdar ederek EGO Gaz arıza servisinin 067 nolu telefonunu aramasını sağlayın. - - KURALLARA UYGUN KULLANILDIGINDA DOGAL GAZ GÜVENLİ Bİ R VAKiTTiR. EGO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ataköy 1. Doğal Gaz'a Dönüşüm Panel i 24 Kası m 1990 tari hi nde yapı ldı . First Natura! Gas Conversion Panel was held on 24 November 1990 in Ataköy As 1 1r1a1k1ö9y9, 01 t. aDr i oh iğnadl eGyaazpa ı Dl döı . nAüt şaük mö yPl üal ne re lDi e2 4r nKe ağ i tdaür a. fPı nadn ae nl i yy aa kplı al aşnı k p1a5n0e ldga ev ne itşl i öi zl çl eüddi e. 3i l8g1i gbö lo rkun ve 19 bin dairenin yer aldığı ve 1991 yılında doğal gaz kullanımı başlayacak olan Ataköy'de anpe aı rş tı mk taunt my öa nk evtei cgi leenr ienl i no l 1a9r a9k1 ti eş lkent mi kek pornouj el al er dr ia bilgilendirilmelerini de amaçlayan panelde, kaznaunt llaarrıınnd adöknoünşuüşmmüa,l aer kyoanpoı l mmıişkt ı ör . zelikleri k o eİ Gl eDk Ao nŞ uGş me naeyl aMpüt ı dğ üı pr üa nDeol dçe. ,Ddro. ğTaul ngcaezrsÇe ke tl iökr' üi n n li e b ıinl gei nl esruvpepr ıanni şellei sı-tcll ei rr. yA tu ka ka ör ıyd a2k. iDkooğnaul l aGral az iPl gai neli'nin Şubat 1991 ele yapılacağı belirtilmiştir. 17 1.
Sayın Okurlarımız, Dmearkgt ai md iı rz., Bd uo ğsaalygı ma zı zsdeak,t öKraüsnı mü d1o9 ğ9 0r uTdaarni hvi en/dveekyiaYdaoklıat yFl ıi yoal at lraarkı niı lng Ki l eanr şdı ilraeşnt ı rkı lomnausl aı Tr daabsl oi zslue rseu znauml maankzt aa dmı ra.n g e r e k l i b i l g i l e r i a k t a r KASIM - 1990 TARİHİNDEKİ VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI (*) VAKiT ISIL DEĞERİ KASIM -1990 ORTALAMA TL/1000 kcal TL/1000 kcal UCUZLUK BİRİM FİYAT! VERİM SIRALAMASI DOĞAL GAZ 8400 400 TUm3 %92 400 X 1000 52 1 SANAYİ Kcal/m3 8400 X 0.92 KESİNTİSİZ DOĞAL GAZ 8400 600 TUm3 %90 600 X 1000 79 2 KONUT Kcal/m3 8400 X 0.90 KOK 6700 408.000 TL/TON %70 408.000 87 3 Kcal/kg 6700 X 0.70 SOMA 4200 265.000 TL/TON %66 265.000 96 4 KÖMÜRÜ Kcal/kg 4200 X 0.66 DOĞAL GAZ 8400 750 TL/ m3 %90 750 X 1000 99 5 İŞYERİ Kcal/m3 8400 X 0.90 LİNYİT 3000 199.800 TL/TON %60 199.800 1 1 1 6 KÖMÜRÜ Kcal/kg 3000 X 0.60 FUEL-OiL 9700 1.027 TL/kg %80 1 .027 X 1000 132 7 Kcal/kg 9700 X 0.80 LPG 1 1 .000 1.592 TL/kg %89 1 .592 X 1000 163 8 Kqal/kg 1 1 .000 X 0.89 ODUN 2500 290.000 TL/TON %60 290.000 193 9 Kcal/kg 2500 X 0.60 HAVAGAZI 3000 480 TL/m3 %80 480 X 1000 200 10 Kcal/m3 3000 X 0.80 MOTORİN 10.200 2.1 16 TL/kg %84 2.1 16 X 1000 247 1 1 Kcal/kg 10.200 X 0.84 GAZ YAĞI 10.400 2.416 TL/kg %84 2.416 X 1000 277 12 Kcal/kg 10.400x 0.84 ELEKTRİK 860 265 TL/kWh %99 265 X 1000 31 1 13 Kcal/kWh 860 X 0.99 (1) HAVAGAZI FİYAT! KONUT FİYATIDIR (2) ELEKTRİK FİYAT! OLARAK, ISINMA AMAÇLI KULLANILACAĞINDAN 120 kW'DAN SONRAKİ KULLANIM FİYAT! ALINMIŞTIR. (3) BİRİM FİYATLARDA, K.D.V. DAHİLDİR. (4) VERİM DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİNDE YAKIT HAZIRLAMA - DEPOLAMA VE İŞLETME GİDERLERİ DE GÖZÖNÜNE ALINMIŞTIR. (*) Bu tablo ISISAN ISITMA ve KLİMA SANAYİİ A.Ş. tarafından düzenlenmiştir. 18 1 -
YENİ YILINIZI KUTLAR, SAGLIK, MUTLULUK ve BAŞARILI • • • BiR YIL DiLERiZ. EN DERİN SA YGILARIMIZLA DOĞAL GAZ DERGİSİ 19
Çeliklerde Oksi-Doğal Gazla Kesme Parametreleri İ. Barlas ERYÜREK 1946 yılında Nevşehir'de doğdu. i.T.Ü. Makina Fakültesi'nden mezun oldu. 1976 yılında kaynak konusunda yaptığı çalışmayla doktor ünvanı aldı. 1 978-80 yılları arasında Londra Üniversitesi'nde kırılma konusunda araştırmalar yaptı. 1982 yılında doçent, 1989 yılında profesör ünvanını ald;. Matzeme, kaynak ve kırılma konularında çeşitli yerlerde seminer ve konferanslar verdi. Halen i.T.ü. Makina Fakültesi Makina Malzemesi ve imalat Teknolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi olan İ. Barlas ERYÜREK:in kaynak. malzeme ve kırılma konularında 30'u aşkın eseri bulunmaktadır. 20 OXY-NA TURAL GAS CUTTING PARAMETERS FOR STEELS Abstract: The arrival olnatura/gas hasmade it very at ractive aıternative to the gases commonly used lor oxy nc ua tt tui rnagl gp aa rsa cmue/ /tienrgs oo ll ss tı ee ee ıı ss . aTr e/ ı egr ei vleo nr ei, n otxhyi s- naarttui cr al el . g a s Öm ze es i nt :d eD oyğaaylggı na oz lı na rgaekl ikşui . l ol annuı l aç ne lgi kal ezrl ianr ea kksai -rgşaı cz ailze i pk ebsii rl ds eoçğeanl egka yz al apkmeısşiılımr. eB upanreadmeentl ere, lbeuri yvaezr iıldmai şçtei r .l i k l e r i n e k s i 1 . GİRİŞ j i k e m e n s a - m a la r e r k e , y h n ö a d n v ü te a s - m t a ri r l s e k i r n , i a d k r e k u , - ll o p a k l n a s ı z i l j m n e ı n a a- k g y t i a a b n c i l ı ı c ç r ı . e ş Ç g i e t a l z l i i , k t el o e r k m rd s i i e k jeenn -çyoakn ıkc uı lgl aa nz ı yl aönn tt ee mr mi iok l ukpe sbmueyyöönnt et emmei ookkssii jgeönrlee (kaes semt i lee vn e, py raokpual nl a, nd ıol ağna yl ga anzı cvıbg. )a oz ıkns ci -i anssei nt ie alednlalerı, eolakvsie-prirlmopeakntelad, iro. ksi-doğal gazla kesme g BO a u k z s a a i m j l e e n a vl ç i e l ia l k e k e t u s u m l t l u a e ş n d m ı e l a a n ç s e ı o cl a i k k k s li ı j ö ğ e n ı n n c e a e " k t o a a k d v s a l i a r je m t n a a - v y o la a k n n s ı ıc r i . ı jdeen i y" aakdl aı şvı ke r i9l i5r0. °TCu) t uuşl amş ma sı şı c abköllıgğeı nyae ( çbeul inkdl earn sl eornerka çbealsi ğı ni nç l ıyoaknsmi j ae snı (skuersemt i yel oe kksei jsei lnmi )essei vskaeğcl lai nır. Çeliklerin alaşım elemanı miktarı arttıkça kt eems iilyml ee l" eş ar ingsüı zç"l eoşl at irğaikn dkeens ,i l eo bk isl ie- cyea kn lı ce ır igüaszt ys öı nnı r alaşım elemanları oranları Tablo l1 tir. de verilmişTablo 1 . ümsi ty sl eı n "ı rş aa Ç r l e a ts l ş i ı k z ım l " e r e o in l l e a a m r k a a s k i n - y ı k a o e n r s a ıc i n le ı l a g b r a i ı le z ( c y % e ö ) k n . l t e e ri C Si Mn Cr Wo Ni Mo Cu 0,3 2,5 i3,0 i ,5 1 0,0 7,0 0,8 0,5 2. TERMİK KESMEDE DOĞAL GAZIN YANICI GAZ OLARAK KULLANILMASI Doğal gaz esas olarak metan (CH 1) ve metana göre daha az oranda olıi1ak üzere, etan (C,H10) ve propan (C3HB) gibi hiclrokarbonlardan ve azot (N 2), karbondioksit (CO2), hidrojensülfür (H2S) ile h g a z deı rl y. Üu ml k e( Hmei z)eggaeztl iarri lı en nd adno ğmael ygda za n%a8g5e' i lne ün zbei r r M in J/ d m e metan (CH,) içerir ve üst ısıl değeri 37,41 3'tür. Tc aekr ml ı ği kı n ak eksamd aerdtea vyl aa nn ımc ıa gs ıaizç i çnekl iuğl il na nt ıul ıtru. şTme ao rsi kı ot ul şa mr aak soı ckaski jleı ğnılnedkaatruı şt at ınğ ıhnedrah açnegl i ikbyi rügzaezy (i nöir tnue oğ il na r aa ks estei lçeinl e, bpi lrior . pAannc, abkupr ar ant, i kmt ee yt aann)ı cyı agnaızc ıs egçaiz ğmailngdaezeı nk o( ynaokml ai şkı kf a mk teötral ne rggaözzı )ö nt aüşnı me aa ,l ı dn eı rp. oDloa md ea dgei rb hi apl rroe bml ei nmel de irlienbi ni l mo lems ia, ydı işğı ,e ur bc ui rzç ob ki r kşoemk i lı edlae eokldounğoumgikibai,çoıdnaun tteerrmci al kesme işlemlerinde h edilebilecek h tl ei rrmi ni �i nt i ç. oÖkz fe la lzi kl al eo lodtuoğmuaüt irke tt ei mr mbi ikr i kmel semr i ne dai şele l e d g m o e Tğaalbgloaz2ın tercih edileceği kesindir. Bu nedenle 1de çeliklerin termik kesilmesinde doğal gazın kullanılması h rinin seçimi için kılavaluinzddeeğkeerslmerevpearirlammişettirre. le . ı
Tablo 2. Çeliklerin oksi-doğal gaz ile kesilmesinde kesme parametreleri Parça Doğal gaz Tavlama kalınlığı basıncı oksijeni basıncı (mm) (bar) (bar) 3 0,2 1 ,5 4 1 ,5 5 1 ,5 6 2,0 8 2,5 10 2,5 7 3,0 8 3,0 10 3,0 12 3,0 15 3,0 15 3,0 20 3,0 25 3,0 25 3,0 30 3,0 35 3,0 40 3,0 40 3,0 50 3,0 60 3,0 60 3,0 80 3,0 100 3,0 100 4,5 150 4,5 200 4,5 200 0,3 5,0 250 5,0 250 5,0 300 5,0 Kesme Kesme Meme- Kesme oksijeni hızı parça genişliği basıncı mesafesi (bar) (cm/dak) (mm) (mm) 1 ,0 78 2 . . .4 0,9 1 ,5 74 2 .. .4 0,9 2,0 72 2 .. .4 1 ,0 2,5 70 2 ... 4 1 , 1 3,5 65 4 ... 5 1 ,3 5,0 60 4 . . . 5 1 ,5 5,0 67 4 . . . 5 1 ,6 5,5 65 4 ... 5 1 ,7 6,0 63 5 . . . 8 1 ,8 6,5 59 5 . .. 8 1 ,9 7,0 56 5 . . . 8 2,0 6,0 56 5 ... 8 2, 1 6,5 51 5 . . . 10 2,2 7,0 46 5 ... 10 2,3 6,0 46 5 ... 10 2,4 7,0 44 5 ... 10 2,5 7,5 42 5 ... 1 0 2,6 7,5 40 5 . . . 10 2,7 5,5 40 5 ... 10 2,8 6,5 36 5 . . . 1 0 2,9 7,5 34 5 ... 10 2,9 6,0 34 6 . . . 10 3,4 7,5 30 6. . . 10 3,5 8,5 27 6. . . 1 0 3,5 7,5 27 8 . . . 12 3,5 8,5 23 8 . . . 12 3,5 9,5 18 8 . .. 12 3,8 6,5 18 12...15 4,0 8,5 13 12...15 4,5 6,5 13 1 2. . .1 5 5,0 8,5 1 1 12...15 6,0 KAYNAKI.AR ili GENCELİ, 0.f., "Doğal gazın özellikleri ve kullanma alanları", Doğal gaz, sayı 1, s.11-13 (1989). 121 ANIK, S., 'KaynakTeknolojisi El kitabı" Ergör Matbaası, s. 115-121 (1983). Doğal Tavlama Kesme Toplam gaz oksijeni oksijeni oksijen sarfiyatı sarfiyatı sarfiyatı sarfiyatı (m3/h) (m3/h) (m3/h) (m3/h) 0,7 1 ,1 0,6 1 ,7 0,7 1, 1 0,8 1 ,9 0,7 1 , 1 1 ,0 2, 1 0,8 1,3 1 ,2 2,5 0,9 1 ,5 1 ,6 3,1 0,9 1 ,5 2,2 3,7 1 ,0 1 ,7 1 ,8 3,5 1 ,0 1 ,7 1 ,9 3,6 1 ,0 1 ,7 2,0 3,7 1 ,0 1 ,7 2,2 3,9 1 ,0 1 ,7 2,3 4,0 1 ,0 1 ,7 2,5 4,2 1 ,0 1 ,7 2,8 4,5 1 ,0 1,7 3 , 1 4,8 1 ,0 1 ,7 3,8 5,5 1 ,0 1 ,7 4,3 6,0 1 ,0 1 ,7 4,5 6,2 1 ,0 1 ,7 4,5 6,2 1 ,0 1 ,7 4,2 5,9 1 ,0 1 ,7 4,9 6,6 1 ,0 1 ,7 5,6 7,3 1 ,0 1 ,7 7,6 9,3 1 ,0 1,7 9,4 1 1 , 1 1 ,0 1,7 10,6 12,3 1 ,4 2,3 13,3 15,6 1 ,4 2,3 14,9 17,2 1 ,4 2,3 16,5 18,8 1 ,5 2,5 17,5 20,0 1 ,5 2,5 22,0 24,5 1 ,5 2,5 22,4 24,9 1 ,5 2,5 28,2 30,7 131 GOURD, L. M., 'Principles of Welding Technology" ELBS, p. 200-205, (1980). 141 Tabellenbugh Schweiss und Löıtechnik, DVS-Vrlag GmbH, s. 242-246 (1988). 21 .,
Atmosfer Kontrollu Fırınlarda Doğal Gaz Kullanımı Duran ÖNDER 1937 Divriği doğumlu olan Duran Önder, Braunsechweig Teknik Üniversitesi Makina Bölümünü bitirdi. Öğrenim yılları ve sonrası Schlüter, Büssing, Siemens ve Volswagen fabrikalarında çalıştı. 1966'da yurda dönerek askerlik hizmetinden sonra T. Şeker Fb. Proje Mühendisliği ve Mannesmann Sümerbank Boru Endüstrisi'nde görev yaptı. 1974 yılından beri sanayi fırınları, galvanizleme tesisleri, doğal gaz ve LPG cihaz ve tesisleri üreten ÖNDER Mühendislik Ltd. Şti. çalışma yaşamını sürdürmekte olan Duran Önder, 1 988'de yabancı sermaye ile kurduğu MALDENER Metal Emprenye Tic. Ltd. Şii. Genel Müdürlüğünü de yürütmektedir. 22 USE OF NA TURAL GAS iN A TMOSPHERIC CONTROLLED FURNACES Abstract: Because ofits pure composition, natura/gas can be used directly in furnaces which /he atmospheric controı is necessary. Thus, an indirect heating an additional protective gas unitis not necessary to obtain a reductive and oxidive atmosphere. Özet: Doğal gaz temiz yapısı ile k rekli tesislerde direkt yanma ile de kounlltaronlılluabaitlmir.oRsefedrügke tif ve oksidif atmosfer için endirekt ısıtma ve ilave bir k cu gaz üretecine gerek kalmamaktadır. oruyu1 . GİRİŞ Sanayide kullanılan ısıl işlem tesislerinde m zemenin ısıtılmasında kullanılan enerji malz a e lmı s ıet my ea dd iar ye ka kt vı tet ayna eelndde ier edki lteynoal ldeavnvveesrı ci l ai rk. Dg ai rzel akrt fırın içine verilir ve m silae geçer. Endirekt ısıatmlzeadmaeaylleevdvoeğrsuıcdaakngteamzlaar malzeme arasına konulan perde ısıyı geçirir, fakat yanma ürünlerinin malzemeyle temasını önler. Endirekt ısıtma sistemi daha çok yanm rinin malzeme üzerindeki yan etkilerainüirüönnlleemek gayesiyle kullanılır. Teknolojik zorlam rekt ısıtma yüksek vaelarrimınlioblimr ıasıdtmığ a ı ş h e a k ll l e id rd ir e . E d n idirekt ısıtmada duman kanalları, m zeri elemanlar ısı verimini düşürm rekt ısıtma için kullanılan reküpera e t k u ö t f r e e lü d l i v r r a e . d E b y n e a d n n i t tüplerle ısıtma verimi arttırılabilir (1). Endirekt ısıtma teknolojik zorlam dece temiz bir ısıtma ortamı temi na il ai çr idnı şkı un ldl aansıal mr eayket ga di rıdr .i ğDi nodğea legnadzi rael tketr nı saı ttmi f ea ynae rgj ieor el akr akka ldme av maktadır.- Doğal gaz içinde yanıcı elemanlar dışında katkı maddeleri bulunmadığından temiz bir alev elde en dı ni l çi ro. kD hoağsasl agsayzaı np ıyl aa bk iı llmm ae ss ıinndeadge anzi y- hl ea vi sat eanyial er ın atmosfer ortamı sağlanabilir. Redüktifve oksidif atmosfer temini demir-çelik, seramik ve diğer sanayi kollarında direkt yakma ile müm makla beraber nötr atmosfer temini bellikküonşoulllara bağlıdır. Tekstil ve kim h a r v e y a k ı z g ı yn aysaağnial eyei inkduirr ue tkmt vaefrı ri lıennl aırsıınednaebr jui isi doğal gazın direkt ortamda yakılm 6 m 0 in edilir. Doğal gazıh direkt yakılm aassı yı lial et e% 1 Aşalağrıadavıasrıal inşleenerji tasarrufu mümkündür. m tesislerini ve atm nı siı tsıılna ıbf il laencdeı ğr ai ri na kc ehl ae nn ge icl ee kr itni ri .n d o ğoa sl fgearzçl ae şdi ti lreerki t 2. ISIL İŞLEM TESİSLERİ Isıl işlem tesisleri ısıtma sistemlerine göre şöyle sınıflandırılabilir. 2 31. . . E K Sı l a v e t ı k ı y t y r a a i k k kı l ı t i t l l ı ı 4. Gazlı ·aE)leEklterkiktrliikıslıitısıtma: mada herhangi bir yan ürün çıkm dığı için direkt ısırmalı olarak atmosfer kontrol a lu fırınlarda sorunsuz olarak kullanılır. bK)atKı yataıkyıatlkaırtlkaoınsvıtemnas:iyonel bir yakıt türü olarak ucuz olm nılma z l a r .a kDl aa hb ae r za ibyeardsea nkauyri uftımr ı na l afrıırnı ndlaa rkı uilçl ai n kaynar su, buhar ve sıcak yağ temininde kazan
yakıtı olarak kullanılırlar. cS)ıvSııvyıakyaıtklaıtrlıan ıysaıtnmına:a ürünlerinde 0 2, CO2, CO H 2, H2O, N2 yanısıra SO2, deler olduğu ve çeşitli yükisl,ekrdüel vsetadnidğaerrtkbaitrıymanadma sağlanamad·ığı iç'in direkt ısıtmada; -kaOykbsı,idasyon nedeniyle rufa! teşkili ve ağırlık - Malzeme yüzeyinde istenmeyen S2, C, H2 bile şniemdleenriiyoleluoşmluamsıl,u netice alınamaz. Gy üekr seekkt eoslids umğ aulni ydeatni veen gdei rreekkts ıes ıitşml eat mi çei nmsaı vl i ıyyeat i kıt zorunlu hallerde kullanılır. sDaisr ,i'y. ! kett ıasrı zt me tamteeykenno dl oöj iğkmzeo ri şl al emmal eorl imn da ey avne , hhaads mdeahkaundeırg. ibi yerlerde yaygın olarak kullanılv fPı i o r e ı t n a nl l d ı ı " e i : r u r e g r k u it t t m m ıs e ı a t v m t e e a s s o i ı s c l l a a e r k r a i n t k u d t k e m a d b a e u o l y c e a a d y k i g l l a e ı r n b ı . ) i d r li n a r . l h l D a e n ö r ı n nla e e nr sıvı yakıtlar yerini doğal gaza terketmektedir. dÇ)elGikazdeymakirıtülareıstiımtminad: e, seramik ve benzeri sao nre a r d t y a ü i m k k a t o i f l v l v a e e r r ı y i n l a e d ra o e k k k s u y i l d a la i k f n ıl oı m l r a t a n a k m j t e a n e v e kl e ra e g t ö e e r d r e gil ğ m a i z n e ı e k d t i g e r ö e d r k ir e t . Düşük k alorili ve bazı yan ürünleri beraberinde t t a a ş d ı ı y r a . n bu gaz türü yerini doğal gaza bırakmakLl oPj Gi k (gLei kr ei tkPl i el i tkr,oul cGuazz ım) abliiryçeot kv ieş lkeot ml aeydkeutlel aknnıom nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Isıl dd ee pğ eor i vyeü bb uehkaor ll amş at ıkr ml a ab emr aabl i ey re tdl ee rpi onl aemd ae nyieyrl ie, dzaoğbaırlagkamzgaekçtaednırb.ölgelerde LPG yerinidoğalga3. FIRIN ATMOSFERLERİ çFeı rşı ni tllai ar tdma oksuf el lral enrı mı s ı lgi şalyeems ignöer ge nö rmeaol zl eu mş t eu rbuül ann yesinde ve yüzeyinde etkin olurlar. aD)aNhaötzriyatamdeoskfiemr:ya, tekstil sanayiinde kurutma fr ıı rnılnalıamr ıd, ba ooylau şktuurruutlma na , nsöe tı tr laethmi mo s vf eer kıas ıyl niaş kl efmı gleönrıenne.:imnai löznelmere. nin fırın atmosferinden etkibF ı)r ıRnel adrüdkat ii çf iantcml eoOs fe r : 1 olmayan H2, CO, CO2, N 2 v , sÖu zbe ul l ihkal er ı ndde amni ro, lbu aş ka ınr , bai rl üamt mi noys uf emr ov leu şbt uu nr ul al ur ırn. ak laasşı ınmı nl a or ı lnuışnmı sa ısl ı inşal e emni gn edle oyl üu znedyudğeu ogki sbi it tdaabhaa öl i kn ct ee mo li uz şymüuz eş yo kt esmi t ti na beadkial ilra. rı da alınarak metaEf emr lai yf ıer ıvnel asrebr aüı ynüi kksba ni rakyui ilnl adne, md e arleadnüı kbtui fl autrml aor . s cM)eOnekvsiicşliiefmatemtoasbfierre:dilen metalin üzerinde belli bt i ıimr oekks iitçtianbma kaal zseı mo leu şnt uört mr aat mi şol esmf ei rnl ii gbei rr çfeı rkı nl edşa gmearsi lsi ımz bgi irdme remn ef e tzadveı nnas ut aybai vt eu yt ua l yu ar ğvae dhaalvdaı r tı leı r . Demir ve çelik malzemede aynı işlem 560°C fırın içine su buharı vermekle de yapılabilir. Olırk. siclifatmosfer seramik sanayiinde de kullanıeSla)dÖezceelmatamlzoesmfeery: üzeyine etkin olmayıp malzemleredyea pü rı seıtni lıeerlae ketfkırilıenyaevneartimlirolesrf.e r l e r ö z e l ü ret iciÖn ı rl annek l aoml airnaakseyloenktl arirkı nmomtaonruy eütriekt i mt aivn di şel ekmu lilna i g0 ö, 1sot el raenbCi l imr i zi k. tBa ruı %s a0ç l, a0 r0ı 5n aı sl tı ıl ni şa l de mü şiüsrı rüal üs ırnvdead%i ğr iekri idş leeğmelrel er lreabç iırslıinkdt ea nn ogremnaell db ei r kd ue lml ainr ıslaaçnesl ei l ki stl i sçaoçka fei şzdi kesğeel rabviarnstaaçj l aerl ıd en eeddei lni ri .yMl e a ml i yoettoi rv üe rbeitri minde bu yöntem devamlı kullanılmaktadır. 4. FIRINLARDA ATMOSFER TEMİNİ mD ior es fket r ıi snı tkmoanltır oı slı la il şt ıl ne dma t teesmi s il ne ir isnaddee cgee rgeakzl i yaat k d ı ü tl r a . rla ve özellikle de doğal gaz ile mümkünt Km e a m a t h ı i a n vl e i l i sn s a ı d v d e ı e y c ö a e z k e f ı l t ı rl y ı ı n ö f ı ı n r n ı t n e e l m a n r d l d e i a r e b b k ir e t l a ı l s t i m ı b tı o i l r m s a f a t e m s r ı o o v s e l f u e ş t r a tu i v n rulması ile mümkündür. Teorik yanmada, hava fazlalık katsayısı n= 1 ile iifçiandegeerdeilkelbi i0lir. Yakıttaki her yanıcı eleman C, H 2 verebilecek kadar hava ile mümfkaüznl ac l ühra.vna<vleirçi liiny oorr tdaemma eyket itr@. r s i z h a v a , n > 1 i ç i n 23-
24 a) Koruyucu gaz jeneratörü: Doğal gaz yetersiz hava ile n=0,7 oranına kadar özel bir gaz üreticisinde kapalı bir oıtamda y lır, soğutularak içindeki su buharı yoğunlaşatıkrıılır ve %8 H2, %8 CO, %6,6 CO2, %1,4 H2O, %76 N2 bileşiminde bir koruyucu atmosfer gazı temin edilir. Bu oranları ilave işlemle; %12 H2, %0,5 CO, %0,2 CO2, %0,01 H2O, %87,29 N 2 ihtiva edecek şekilde iyileştirmek mümkü dür. nBu atmosferler redüktif olup ısıl işlem sırasında oksitlenmeye engel olduğu gibi malzeme bü yesinde ve yüzeyinde değişiklikler yapma n k üzere kullanılır [2). % 3 Hı oranından sonra koruyucu gaz patlayıcı özelik taşıdığından fırın ortamına 0 2 girmemesi için özel önlemler alınması gerekmektedir. b) Nötr gaz üreteçleri: Nötr atmosfer temini ortama Azot, Argon, COı g am ib o i g n az vermek, azot gazı ile metan damlatmak, yak parçalayıcısı ile Nı,, Hı vermekle mümkündür. 5. SONUÇ Doğal gazın kontrollu y va ayarı ile istenilen atmaoksıflaebriinlmteemsi ivneegdaizle/bhial mkoenssitrısıl işlem tesislerinin daha basit ve ucuz üksiyonu y maktadır. anında enerji tasarrufu sağlaDoğal gazın daha yeni uygulamaya girdiği ü miz sanayiinde bu yönde çalışmalarla birçok l kye eni örnekler görmek mümkündür. Md aenv cdui rtetkets ıi ss ıl temr daey adgoeğçaillmgaezkltaedeinr.direkt ısıtmaLPG veya diğer gazlarla çalışan özel atmosfer üreteçleri de doğal gaza dönüştürülmektedir. Bz ıi rkçuol kl aanvı raknet anj lraarsı tbgeerl aebdeer innedme egleetri ryeenr di noeğ ma l egva cut tesisin iyi bir yanma verimi yanısıra nasıl bir atmosfer temin edilebileceği iyi etüd edilmelidir. KAYNAKIAR il] D. ÖNDER, Doğal Gaz Dergisi Sayı 6. 121 LOI, Konıyı.ıcu Gaz Atmosferleri, Essen 1976. 131 D. ÖNDER, Konı)'llCU Gazjeııerncörü Projeleri, imalatı. 141 D. ÖNDER, Koru)'l!CU Gaz Acnıosferli Fırın Projeleri, imalatı.
', Fabrikalarda Doğal Gaz Tesisatı Tasarımı, ■■ Bir Ornek Uygulama ' A. Cem SAYIN 1961 İstanbul doğumludur. 1 983 yılında Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü'nden BS ve 1985 yılında Louisiana State University Makina Mühendisliği Bölümü'nden Akışkanlar Mekaniği Dalında MS derecesi aldı. MS çalışmaları süresinde, türbülanslı akımlar konusunda Araştırma Asistanlığı ve Termodinamik kürsüsünde Öğretim Asistanlığı görevlerinde bulundu. 1986 yılından başlayarak Tesisat Mühendisliği dalında çeşitli kademelerde görev yapmakta olup halen EMSA A.Ş.'de Genel Md. Yardımcısı olarak çalışmaktadır. NATURAL GAS SYSTEM DES/GN iN PLANTS A SAMPLE APPLICAT/ON Abstract: This article explains the general design criteria of natura/ gas projects far industrial applications. A specific conversion projeci which has been succesfu/ly completed and paid back the total investment in a 3 month operation period is alsa studied as an example. Özet: Bu yazıda. endüstriyel işletmelere yönelik doğal ge sa azs tl aersı ivsea rt i l mp reokj et el ed ri ri n. Ad ey r ı tcaaköi pz eet lde inl eecnepkr egnesni pel le rt açsear çr ıem vmees si nüdr ee sui ys go nu luanmdaasyı abtaı rşı ma rmı i laestraamf l aarmı nlıannt ümmı şüvneü 3g earyi öi şdl eet mmeişkbteirdeirn.düstriyel dönüşümprojesi örnek olarak incelen1. GİRİŞ Et ensdi süasttl rairyı ne ıl n t epsri os lj ee rl edne d ui ryi l gmuel as ni nadcea kö zdeol lği ka ll eg iakzi fMa ka tl zöer mü eg ös ze çöi mn üi nnddee dt uotğma la kg agz etreeski sma et l ka treı ndai r u: ya ) tgüurnl üset amnndi ayret tl at read bb iarğl el ır iknai li ıçnemr eacseı ,kbv)eSmi set evmc u ht ieşr ldeet mi şel eş tamr tel anri ınn ag ee lne kc eo ğl aey yuöyn ueml i ks agğel al i yş amcea kp şl aenkl ial rzıinl ear euky gbuenl ior tl ial mr aeksti a sgaerrl ea kn emna seı .nB uö naer amdl ai ahl ut ısçui s tdüeme db eu ci eş lke mş el ke irlidneobpitri ma ruamy ayga et ıtriırmi l mn eoskitdaisr ı. n ı e l o Si y s n te a m r: in tasarımında işletmenin şu özelikleri rol ar ı)n E, nkea rzjai nk, uvl lba .n) ,ı mk anr şoıkl ı kt al ıl airşılneıtnmteü/rrl ee jriim( odcuarku, mf ı mlaraılavreı,kendi aralarında fabrika içi gruplandırılbg e) lİeşcl eetğme eynöinneml i ke vgceul itşemnee ıpj il at nü kl aertı i. m m i k t a r ı v e 2. MALZEME SEÇİM VETASARIM a) Malzeme Standartları: Boru : Malzeme niteliği bakımından TDeirsek R CF e l o a c n n i i t ş k a s i yon Çelik civara S SA t t P E 3 ! 5 5 2 .8 L 4 . 0 G- 7r Bv evye ay aODI NI N1 71 71 71 75 2 ç vB i e o z y e y a lg u T t e l S a G r 3 b r 4 a 3 6 k / . 6 ı m4 ıvnedyaanDAiPN! 254L48 :: DDiiNN 22660155.veya DiN 2606. :: DDiiNN 22663163.veya ANSI B16-35. : ADNiNSI2B69160--3271.54 veya vVeansoalmarunlar: TS 80 veya ASTM A307 GrB. : vAannaads ıaoğ lıat ırma khka ut l al lraınnıdl aackaeksme vAaPnI a6l Da r, kAüNr eSsI eBl It i6p. t3e4 ,oAl mNaSl Iı dCı rl a. s s 150 veya DiN 3537/DIN 30690°> sKtaunlldanarıltalacraıkkvulalnana ımlaballzileirm. esin i n (dçöekl iükm, a) l üs emçiinmyi ,u bma, sgı nr çi psiıkn ı f ı v e teukt ou nl aor ma ki ky fa pa kı tl mö ral el ı dr ıgr ö. zÇ öe şni üt l ni d e vgaanzaınamgaölzsetemrdelieğri i ndiirnemnçetan avçeırsilımndişatnir.uygunluğu Tablo l'cle (1) \!:m:ı ııı:ılzeıııesi ol;ıı:ık gıi pik clökiiııı kull:mılııı:ıst clurnmuıı cl:ı. DiN 30690':ı ıııguıı 0/:11:ık. l':111:ı basınç smılinııı ıesis:w:ıki ııı:ıksimuııı b:ısmçıan eıı .1z bir k:ıcleme üst sııııliı d:ılıil olm:ısı gerekıııekıecliı: r _)
26 Tablo 1. Metan gazına gösterdiği dirence göre vana malzemelerinin sınıflandırılması Küre/Gövde Malzemesi Gri Pik Paslanmaz Çelik Döküm Çelik 2 2 2 Alüminyum, Bronz Sızdırmazlık Elemanı Malzemesi Propylon 3 Perbanon Teflon Viton (1) En uygun, (2) Uygun, (3) Kullanılabilir, (4) Uygun değil. b) Proje Hesapları Ab anşal ı ybaarsaı nk çv ed ümş eüvr mc uet tvees i söal tç kü ömp ri süt avsey koonnu snodl al an rnı on kd taanl a ryı ai çr ai nr l taenkanciakkv eş eekki ol dneo mt üimk a gç aı dza nt üekne ut i ym glaurnı vgeüazremrgaatührssaepçtiamnidyıkatpanılırs.onra proje hesapBİ şol ertumÇeanpi nı Smeeç vi mc ui tvveeBgaesl ıencçe Kk taeypb lı aHn el asnaıpnl at ür kı : e ut i ymg umni kot laarrl aa rkı bg aöszı nöçnküanydbe ı tvuet uçlaapr ahke, sTaSp l6a5r 6ı y5 'ae g m p a ı e l z ı k r ı . n , T v e i e ç s e d is r a a i h s tt i a n a ö d g n e e er t e m a k ş l s i ı s n iz i a f g n il ü trr y e ü a l e b tü d a in v lm c eı e t i s p tr i a n e r ş e t i i m r k a ü i ğ öl m le n r e le i n n bc ıoyrl ua yg au za şhı ınzdı ı2r5mma s/ısnnı ' de ne na yz aü ki ns edki r gs eeçmi lemkeal imd i ar . GMeunhlteeşlimf eısHı keasyabnıa:klarının (güneş, kazan, fırın l vt e ın b ş . m ) u y e d g y o i u ğ n e a ml y g e e r a b l z e il er b i c n o e e r k u e s g k u e l n e n d n le m a ş e m yl a i e d r a i p r ta . a br çi laelcaer ığti egs iesna K- Da zoağna/l FHı raı nv aDl aani rdeı sr mi Ha a: vHaal ca mn di nı r mt a za eHheasvaabvı : e a s yp ai rka ısny ok no ni hu tl iaycaackı , md öe nş ef emzevveey at apvaanncsuervl ai yr evlaesrıitnae sıyla sağlanır. -i çMi negkearneikkl iHma evna fl aenz d/ pı ramn ca u: Dr aol ğa na ll ahr aı nvı anl aanş ıdrıı rbmüa yy aückı çcı ek bmrai soı l ha raal ikn dvea,nht ial actmö ri n/ ahsapvi raal at önrd ıi lremsaaiğhltai nabilir. ÇDei ğl iekr Kboonrsut rtüekssi si yaot lna /r ıKnöı np rpür oHjee sl eanbdı :i r i l m e s i n d e c kın a u e k l s l a d n n i e k ı t l i k a n a n t t e m e m d u i a k le s a ı c v n e e ı k m e n n e g o t e k hl t e l a i s y d a e p o cl ğ e a a k r l ı P g g V a e C z ç e b vr o e li y r d u a ir s . k u A a i u n le çriulmk ebsiilezzoikrulenrliunludğouğdaul gr.az borusu etrafına geçiY- YerıüldsıtrüımBoçeruklmareı,Topraklanması: -- TE leeski st raitkt at eosliusşaat ıbiilel e ct eemk asst astoi kn ue lceuk mt r iekyydüaknüa vgee - ldeobği lael cgeakzt et ehsl ii ks ae tl ıi ndduar, uumyl ga ur ıl aönnal en mper ko j ae my ea cgıöyrl ae çeşitli noktalardan topraklama yapılmalıdır. Y Y31 e e . r r 8 a a 'e l l t t ıı u b B y o o g r r u u u n l l a a a r r ı l ı a T n ra S K k 5 a 1 kt 4 o a 1 c r l o v ik d e yi K k a o k A r o u N r m u S a I n B s m ı : 3 a y1 .a2 tvaebyi at uB ctualmdıaşlıevtkeetenrlecriheaknaprşoı lkieotirluennmveaylıadıbrliatürm. ile ayrıM gK e a a r z k e a i k n nl e l i a t kr o a ın y il en D a ç o k e ğ l aa ik ğ l m ı G zl i a a ş z r t ı a ü a m D çı ö l a a n l r e ü a v ş k / ü d um u y ü m g : u an n e b l o e r k u t l r a o r d ı u ii l z e y o ul k a m a sy y u o n n n a u t u ı s l am y ğ a a l p a lı y ı , l am k c a a a z l k ı a p vn e a k r ç ka a a p z v a a e ğ n ı b n ın u ın n a t u y e n e ş n ıs t i u ı y bğ a r l a ü k l l a a ö r r r ş ı eı nın gözden geçirilerek gerekli bakımın yapılma sı gerekmektedir. T yB e ü r r ü k l l e e ö ş t r i i mm Ö n p n c la o e n s kl i t a ar B l ı a u v r h e ın a e ı r n k D o s ü n a ş o y ü m ı r s m i ı k , e f ç a İ a k s l t ı t ş a ö m s r y l a e o r n d ş u a ik : r t kl aa rt ıe, at el ıçnhai rzaekdsi ilsmt eeml i dbi ra. sBı nuç i ds tüa şs üy romn lea ri st teaks yhoant llıa vr ıeiyl ea yc eekdleekr il i t üt akseatrilma nna ob ki l teacl ea kr ıl ee lrai dgei bğ ii ş ihki zs ma yeı dt avoe lrae bilir. 3. ÖRNEK PROJE G( 1ö0 z5ö0n0ü0n0e0 aklcı naal /nh )s ki sat epma sdi tee yt eo ps al ahmi p 1i k2i, 1f 8u eMl - oWi l irlıen çyael rı şüas nt üboul hmaar skı av ze abnaı smı neçvdcüuşt tüurrm. Te üi smt a bs yoornu lua tneudni r .i kDi z ohğaatll ı goal mz aaslıt i dı saı lr edteağr ae fr ıi n 3d4a 7n0i0s t eKnJ m/ Nemk 3 (8300 kcal/Nm3 ) alınarak toplam gaz debisi 1265 Nm 3/h olarak bulunabilir. Ba şoarğuı dhaakt ti ı nf odrami ük li l en ohketsaaaprlaasnıınr d: a k i b a s ı n ç k a y b ı 6200 Q2 f S L P 2 1 - P\ = ----- cl2 B P urada, 1 P = giriş basıncı (bar) 2 el == bç ıokrı şu bç aa ps ıın(cmı (mb)a r ) .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=