NEÅžE ÖZDEMÄ°R
Makine Mühendisi (ESGAZ Ä°ç Tesisat Kontrol ve Proje Onay Müh.)

GÄ°RÄ°Åž
EskiÅŸehir’de doÄŸalgaz konutlarda ilk kez 1996 yılında kullanılmaya baÅŸlanmıştır. Konutlarla birlikte birçok ticari kurum ve kuruluÅŸta da doÄŸalgaz kullanılmaya baÅŸlanmıştır. Günümüzde yaygın olarak kullanılmakta olup hayatımızda büyük önem taşıyan doÄŸalgazın doÄŸru kullanıldığında konfor, rahatlık ve tasarruf saÄŸlasa da bilinçsiz kullanımlarda can ve mal güvenliÄŸini tehdit ettiÄŸi görülmektedir.

DoÄŸalgaz kaynaklı kazaların oluÅŸmasını engellemek, doÄŸalgazın verimli kullanımını saÄŸlamak, doÄŸalgaz ve baca gazı sızıntılarından oluÅŸabilecek zehirlenmelerin önüne geçebilmek amacıyla EskiÅŸehir genelinde iç tesisatlarda 2016 yılı itibariyle periyodik kontrollere baÅŸlanmıştır.

PERÄ°YODÄ°K KONTROLÜN YASAL ÇERÇEVESÄ°
4646 sayılı DoÄŸalgaz Kanunu’nun 4.maddesinde “Dağıtım ÅŸirketleri, konut, ticarethane ve sanayi dâhil tüketicileri doÄŸalgaz kullanmak için yaptıkları veya mevcut olan iç tesisatı kendi teknik personeli veya kendi adına çalışan denetim ÅŸirketlerine kontrol ettirebilir” hükmü yer almaktadır.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun Ä°ç Tesisat YönetmeliÄŸi’nin 6.maddesinde, “MüÅŸteri iç tesisat ve mevcut iç tesisatta yapılacak tadilatı, bedeli karşılığında sertifika sahibine projelendirir, inÅŸa ettirir. Dağıtım ÅŸirketi, sorumluluk bölgesi içinde yaptığı veya yaptırdığı kontrol sonucunda, iç tesisatı uygun bulmaması halinde; doÄŸalgaz vermesini reddedebileceÄŸi gibi, mevcut iç tesisat için vermekte olduÄŸu doÄŸalgazı da kesebilir. MüÅŸteri iç tesisatı uygun hale getirip tekrar baÅŸvurduÄŸu takdirde, yapılacak kontrol neticesinde iç tesisatın uygun olduÄŸunun tespiti durumunda, dağıtım ÅŸirketi doÄŸalgaz vermekle yükümlüdür” hükmü yer almaktadır.

Ä°lgili hükümler ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun 03 Mayıs 2013 tarihli yazısı ile tüm doÄŸalgaz dağıtım ÅŸirketlerine gönderilen 17.04.2013 tarih ve 4364 sayılı Kurul Kararı gereÄŸince; EskiÅŸehir DoÄŸalgaz Dağıtım Bölgemizde, iç tesisatlara iliÅŸkin periyodik kontrol faaliyetini gerçekleÅŸtirilmektedir.

PERÄ°YODÄ°K KONTROLÜN ÖNEMÄ°
Yapılan periyodik kontrollerde 20 yılı aÅŸkın süredir kullanılan tesisatların birçoÄŸunun bakımsızlıktan dolayı emniyet hususlarını kaybetmeye baÅŸladığı, kullanılan yakıcı cihazların ekonomik ömrünü tamamladığı, havalandırma menfezlerinin kapatıldığı, baca ve baÄŸlantılarının uygun olmadığı ve baÄŸlantı noktalarının sızdırmazlığını kaybettiÄŸi tespit edilmiÅŸtir.

Yapılan tespitlerle abonelerin can ve mal güvenliÄŸini tesis etmek ve güvenli doÄŸalgaz arzını saÄŸlamak adına periyodik kontrollerin büyük önem taşıdığı görülmüÅŸtür.

PERÄ°YODÄ°K KONTROLLERDE KARÅžILAÅžILAN DURUMLAR

1-Bacalar ve Baca Bağlantıları
Yapılan kontrollerde baca ve baca baÄŸlantılarında büyük sıkıntılar tespit edilmiÅŸtir. Bu sıkıntılar genel olarak:

a- Baca baÄŸlantıları ile aspiratör baÄŸlantılarının aynı bacaya baÄŸlanması (Resim 1),
b- Mutfak mahallinde dolaÅŸan yakıcı cihaz ( kombi, ÅŸofben vb…) bacaları (Resim 2),
c- Çatı içerisinde kalan bacalar (Resim 3),
d- Kapalı alan içerisinde kalan hermetik bacalar (Resim 4),
e- Uygun olmayan baca ve cihazlar (Resim 5),
f- Atık su borusu ile yapılan baca bağlantıları (Resim 11)

2- Havalandırma Menfezi
Yapılan periyodik kontrollerde özellikle birçok konut ve kazan dairelerinde hayati önem arz eden havalandırma menfezlerinin kapalı olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. (Resim 6)

3. Bakımsız ve Korozyona Uğramış Tesisatlar
Uzun yıllardır kullanılan ve boyası yapılmayan tesisatların zaman içerisinde paslanarak delinmeye yüz tuttuÄŸu ve doÄŸal gaz kaçağına mahal verdiÄŸi tespit edilmiÅŸtir. (Resim 7)

4. Proje Dışı Yapılan Doğalgaz Hatları
Zaman içerisinde deÄŸiÅŸen talepler ve ihtiyaçlar doÄŸrultusunda cihaz eklenip ya da çıkartılması mümkündür. Fakat bu deÄŸiÅŸiklikler mutlaka projelendirilerek doÄŸalgaz dağıtım ÅŸirketine bilgi verilmeli ve tesisatın tekrar kontrol edilerek gaz kullanımına uygun olup olmadığının deÄŸerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak yapılan periyodik kontrollerde birçok tesisata doÄŸalgaz dağıtım ÅŸirketinin bilgisi haricinde sertifikasız ustalarca müdahale edildiÄŸi tespit edilmiÅŸtir. (Resim 8)

5. Uygun Olmayan Cihaz Bağlantıları
Gaz arzı saÄŸlandıktan sonra cihaz ve baÄŸlantılarının deÄŸiÅŸtirildiÄŸi ve yapılan deÄŸiÅŸikliklerin standart ve mevzuatlara uygun olmadığı tespit edilmiÅŸtir.

6. Uygun Olmayan Kazan Daireleri
Birçok konutta doÄŸalgaz arzı saÄŸlandıktan sonra kazan dairelerinde de havalandırma menfezlerinin kapatıldığı, yangın tüpünün olmadığı, gaz alarm cihazlarının çalışmadığı ve depo gibi kullanılarak herhangi bir doÄŸalgaz sızıntısında müdahale edilemeyecek durumda olduÄŸu, birçok kazan bacasının uygun olmadığı ve bakımlarının yapılmadığı da tespit edilmiÅŸtir. Bunun yanı sıra proje harici yapılan kazan ve brülör deÄŸiÅŸiklikleri ile sayaçların kapasitesi üzerinde bir tüketim oluÅŸturulduÄŸu da tespit edilmiÅŸtir. (Resim 9)

Yapılan kontrollerde; tesisat kabul iÅŸlemlerinden sonra abonelerce yapılan uygunsuzluklar ve tespit edilen olumsuzluklar yine aboneler tarafından giderilmiÅŸtir;

• Kapalı havalandırma menfezleri açılmıştır.
• Bakımsız ve küflenmiÅŸ tesisatlar boyatılmıştır.
• Eski, yıpranmış ve güvenli olmayan cihaz baÄŸlantı fleksleri deÄŸiÅŸtirilerek güncel standartlara uygun ve güvenli hale getirilmiÅŸtir.
• Çalışmayan gaz alarm cihazları ve selenoid vanalar çalışır duruma getirilmiÅŸtir.
• Depo haline getirilen, kazan ve ekipmanlarına ulaşılamayan havalandırma kanalının kapalı olduÄŸu birçok kazan dairesi mevzuatlara uygun hale getirilmiÅŸtir.
• Kazanların, sanayi tipi fırınların ve birçok bacalı cihazların bacaları standartlara uygun hale getirilmiÅŸtir.
• Kapalı alanlarda kalan hermetik cihazlar ve bacaları uygun hale getirilmiÅŸtir.
• Etrafı kapatılan ve ulaşılamayan birçok servis kutusu ve sayaç ulaşılabilir yerlere alınmıştır. (Resim 10)
• Bilinçsizce ve Esgaz bilgisi dışında müdahale edilen tesisatlar, deÄŸiÅŸtirilen ve eklenen cihazlar projelendirilerek standartlara uygun tesisatlar haline getirilmiÅŸtir.

SONUÇ
2016 ve 2017 yıllarında yapılan toplam kontrol sayısı yaklaşık 50 bin civarındadır. Yapılan kontrollerde uygun olmayan tesisatlar uygun hale getirilerek abonelerin güvenli doÄŸalgaz kullanımı saÄŸlanmış olmakta ve bu hususta bir farkındalık oluÅŸturulmaktadır. 10 yıl süre içinde tüm tesisatların kontrol edilmesi hedeflenmiÅŸ olup 10 yıllık süreden sonra kontrollerin yeniden yapılması planlanmaktadır.

Makale ile ilgili resimlere e-dergi üzerinden ulaÅŸmak için lütfen tıklayınız...