DÖKME DİLİMLİ ATMOSFERİK BRÜLÖRLÜ DOĞAL GAZ KAZANLARI 43.000 + 1.032.000 kcal/h DÖKME DİLİMLİ ATMOSFERİK BRÜLÖRLÜ VİLLA KALORİFERİ VE BOYLER SİSTEMİ 15.500 + 55.000 kcal/h DOĞAL GAZ LOWNOX ÖZELLİĞİ: BUDERUS'un öncülüğünü yaptığı çevreyi koruyan brülör (yanma) sistemi. Doğal gazda kükürt olmadığı için kükürt oksit gazlar oluşmamakta buna karşın azot oksitler duman gazları içinde bulunmaktadır. Bilhassa ağaçlan ve bitki örtüsünü etkileyen ve kısa sürede çok büyük orman alanlarını çöle çeviren azot oksitlerinin minimize edilmesi LOWNOX sayesinde mümkündür. ECOMATIC KONTROL PANELİ: Kazan dairenizi hissetmezsiniz, %25 yakıt tasarrufu, %92 ısıl verim, Emniyet, Çift manyetik ventil, Otomatik ateşlemeli, Dış hava kompanzasyonu, Günlük/haftalık zaman programı, Elektrik kesintisinde 8 yıl rezervli, Tesisatın donmasını önleyen sistem, Durgun su sterilizasyonu. İSTANBUL ve ANKARA SHOWROOM'LARINDA CİHAZLAR ÇALIŞIR DURUMDA GÖRÜLEBİLİR. ISITMA ve KLİMA SANAYİİ A.Ş. lstanbul: Barbaros Bulvarı, Marmara Apt. No. 38/1 Balmumcu • ISTANBUL Tel. 172 53 00/10 Hat • Fax. 166 11 34 Ankara: Akay Cad. Büklüm Sokak No. 2/9 Dedeman Oteli karşısı • ANKARA Tel. 118 32 20 PBX • Fax. 117 92 55 Buderus
>_& val Gazda KLI ER IK® . - % 100 Sızdırmazlık• Emniyet• Kalite Doğal Gaz tesisatları için üretmekte olq.uğumuz -yanalar "ÖZEL SIZDIRMAZLIK SİSTEMLİ" Çelik Döküm Ballostar Küresel Vanalardır. Ölçüler: 15-200 mm (1/2"-8") • Bağlantılar: Flanşlı, Dişli veya Soketli YAKACIK MAKİNE FABRİKASI DÖKÜM VALF, SANAYİ VE TİCARET A.Ş. • MERKEZ Kemeraltı Cad. Bankalar Han K.5 80030 Karaköy-İst. Tel: 151 02 96 (4 Hat) Telx: 25304 ymf tr Fax: 149 34 42 • FABRİKA: Ankara Asfaltı Üstü Kartal-İST. Tel: 377 09 95-96 Fax: 377 28 62 • MAĞAZA: Necatibey Cad. Karantina Sok. No: 7 Karaköy-İST. Tel: 144 33 71-151 18 23 •ANKARA Tel: 230 23 75-230 46 36 •İZMİR Tel: 14 68 52 •ADANA Tel: 19 22 69 • BURSA Tel: 60 31 87 �
Dogal Gaz ULUSLARARASI ENERJİ TEKNOLOJi ve TESiSAT DERGiSi 20.000 TL ARALIK 1991 m NATURAL GAS INTERNATIONAL ENERGY TECHNOLOGY AND INSTALLAT/ONS MAGAZiNE 9 BOTAŞ'tan haberler News from BOTAŞ 1O İGDAŞ'dan haberler News from İGDAŞ 11 EGO'dan haberler News from EGO 12 SÖYLEŞİ / INTERVIEW (Doğal Gaz Dergisi-Necati ARIKAN) 13 HABERLER (News) 16 DOĞAL GAZ YANGINLARI (Cemal KOZACI) Controlling Natura! Gas Fires. 23 DOĞAL GAZ VE ÇEVRE (Rüknettin KÜÇÜKÇALI) Natura! Gas and Environment. 35 DOĞAL GAZ VE LPG (Duran ÖNDER) Natura! Gas and LPG. 46 KONUTLARDA DOĞAL GAZ İLE ISINMADA SİSTEM SEÇİMİ (A. Cengiz GÜÇLÜER) Selection of Natura! Gas Fired Heating System for Oomestic Premises. 53 KONUTLARDA LPG HAVAGAZI TESİSATLARININ DOĞAL GAZA DÖNÜŞÜMÜ (Münevver YEŞİL) Conversion of LPG and Coal Gas lnstallations in Premises to Natura/ ·Gas. Sahıbi ve Yazı İş l eri Md. Tanıtım A.Ş. adına Founder and Editor in Chief on behalf of Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yay ı n Yürütme Kurulu EditorialExecutive Board Prof. Dr. Cahit ÖZGÜR / Başkan / President (İ.T.Ü. Enerji Bilimleri ve Teknoloj i si Uyg.-Ar. Merkez i Md.) Prof. Dr. Osman F. GENCELİ (İ.T.Ü. Makina Fak. Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Sel9uk YAHŞİ (0.D.T.ü. Öğret i m üyes i ) Hakan KURT (ALDOGAZ Satış Md.) Cüneyt VARDAR (EMSA A.Ş.) Haldun DURUKAN (TÜRK DEMİRDÖKÜM - Teknik Paz. Md.) Duran ÖNDER (ÖNDER L.T.D.) Ömer OĞUZ (FERROLI LTD.) Eren S. İNÖNÜ (GÖKÇE BRÜLÖR ve iSi A.Ş. Gnl. Koord.) DenizÜNAL (KOÇ HOLD İ NG A.Ş. En. ve Çev. Md.) Herman MİNASYAN (ALARKO Doğal Gaz Konsorsiyumu Proje Md.) R. Bahadır ONAT (ELSEL Gaz Armaıür l er i A.Ş. Tekn i k Md.) Yayın Danışma Kurulu Editorial Board ofAdvisers Prof. Dr. Eralp ÖZİL (M.Ü. Yeni Teknolojiler Ar. Ge. Mrk. Bşk.) Prof. Dr. Doğan ÖZGÜR (Y.Ü. Makına Müh. Bölümü Bşk.) Prof. Dr. Mustafa DORUK (O.O T.ü. Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Neşet KADIRGAN (Y.Ü. Müh. Fak. Dekan Yrd.) Dr. Emre AKSAN (B.Ü. Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Kenan MORTAN Mustafa ERHAN (T.M.M.0. İstanbul Şb. Bşk.) Herman MİNASYAN (ALARKO Doğal Gaz Konsors i yumu Proje Md.) ÖzkanAĞIŞ (ENKA A.Ş. Gn. Md. Yrd.) Erol BAYRAMCI (KUTLUTAŞ A.Ş. Ambarlı Proje Md.) Kıvanç SUNMAN (Tokar A.Ş. iş Geliştirme Md.) Ahmet AKÇAOĞLU (RAYSEL A.Ş. Gnl. Md.) Fahir DALDAL (GAZAL A.Ş. Doğal Gaz Sorumlusu) Oğuz TÜRKYILMAZ (MEGA.Ş.) Emine BANKOĞLU (Reklam ve Halkla İlışkıler Md.) Hatice ORMAN TARIK (İlan Sorumlusu) Dizgi/Hazırlık/Basım TEKNOGRAFİK Alayköşkü Cad. Şengül Hamam Sok. Alemdar İşhanı No: 109/110/114 Tel: 511 15 935- 13 27 03 YEÖDNI TE OT Rİ MI AMLEORFKFEI CZ Eİ / :E X E C U T I V E Tanıtım A.Ş. Buyükdere Cad. 59/8 Mecidiyeköy (80310) İstanbu l Tel: 175 83 59-174 91 32 Fax: 173 38 19 Telex: 26869 ssgx Ankara Temsilcisi Afi KARA.ALİ Tel:(4) 343 33 73 - 74 © Doğal Gaz'da yayınlanan yaz ı ve çizim l er i n her hakk ı mahfuzdur, izin alınmadan, kaynak göster i lerek de o l sa iktibas edilemez. Fiyatı: 20.000 TL. Sıngle copy prıce: Yıllık abone : 100.000 TL.(Posta ücret i dahil) Europe $ 3.75 (Postage ıncluded) Overseas S 5(- Postage ıncluded) Annuaı subscriptions: Europe: $ 15 - Overseas: S 20 - 1 l 1 1
TESİSİNİZDE LPG KOLAYLIGINI YASAYIN! ÜSTELİK... ÜSTÜNLÜKLERLE! ,, :m: P..EI..A.G."'t Z .. " .. l PG T UPl U - DOKME KES İl MEEZ, K S İl MEZS , ORUNS UZ, E KONOMİK. Doğolgoz, kısa veya uzun vadede diğer enerji kaynaklarına karşı tercihiniz olabilir. Ancak İPRAGAZ senelerden beri size doğalgaz kadar cazip bir seçenek sunmakta. İPRAGAZ LPG .. Tüplü veya Dökme. Tesisinizle ilgili LPG projesi için hemen jPRAGAZ'ın 30 yıllık tecrübesiyle işbirliği yapın. Geniş İPRAGAZ tüketici ailesine siz de katılın. İhtiyacınız ister l O kg/h ister l 0.000 kg/h olsun... jprogaz projelendirsin. Mühendislik çalışmalarını üstlensin. Dilerseniz komple taahhüt hizmetleriyle tesisinizi sorunsuz, ekonomik tertemiz bir şekilde çalıştırsın. Hem de gaz azalmadan, kesilmeden, teklemeden, basıncı ve debisi düşmeden Üstelik yapılan tesisin, yarın dilerseniz doğolgozo çok kolay ve masrafsız bir şekilde dönüştürülebileceğinden emin olarak. Hem proje - montaj - işletmeye olma hizmetleri, hem de kullanım boyunco devamlı yanınızda bulacağınız geniş iPRAGAZ tecrübesiy l e. Seramik, gıda, tekstil ve turizm boşta olmak üzere bütün sektörlerde; çimento, com, çelik üretiminde, pişirme, ısıtma, kurutma işlerinde... Her türlü yeni yatırımlarınızı veya mevcut tesislerinizi LPG ile çalışır hole getirmek için jPRAGAZ yurt çapında hizmetinizdedir. :ı:: :P:R..A..G.A.Z "Büyüklügüne güvenin" İPRAGAZ A.Ş. 19 Mayıs Caddesi Nova Boran Plaza No. 4 Koı. 13/ 16 ŞİŞLİ/ İSTANBUL Telefon : 132 04 00/ l O Fox: 147 Ol 45/ 141 35 71 / 140 57 l l
-- -- .. BRULORLERI riPASINER ■ Mazot brülörleri ■ Fuel oil brülörleri ■ Doğal gaz brülörleri ■ Doğal gaz / Mazot veya Doğal gaz / Fuel oil yakabilen çift yakıtlı brülörler ■ 10.000 K Cal./Saat'ten 50 Milyon K Cal./Saate kadar kapasitede domestik ve e_ndüstriyel 50 çeşitten seçme imkônı ■ Dünya standartlarına uygun ve güvenli 40 yıllık İtalyan tecrübesi ■ SÜPERMATİK Pazarlama'dan yurt çapında servis TÜRKİYE DİSTRİBÜTÖRÜ rr.ı SÜPERMATİK 111 pazarlama a.ş. Genel Müdürlük-İST AN BUL Necatibey Cad. 68 Karaköy/İstanbul Tel:(1) 152 98 46 PBX Fax:(1) 144 94 13 Tlx:25 185 pyas tr Bölge Müdürlüğü-ANKARA Modern Çarşı 114 Ulus/Ankara Tel:(4) 311 63 34-311 76 84 Fax:(4) 311 97 67 Tlx:44 224 pner tr
GÖKCEI Doğal gaz brülörleri En az yakıt, en yµksek,ranchman, e·n garantili ısınma! \· .�. GÖKÇE-CUENOD GÖKÇE-CUENOD GÖKÇE-CUENOD lırülörleri ekonomiktir, lırülörleri emniyetlidir, genit lılr servis tetkilatına randımanı yüksektir. kullanımı kolaydır. sahiptir, lırülörlerin Tam otomatik bas,!nçlı püskürtme Yüksek karşı basınçtagüvenle lıakımı garcıntflidir. sıstemıyıe çalışır. Ozel AGP ç � lışan fana sahiptir. GÖK�I Brülör 20 yıllık üretim sistemi ile optimum hava-gaz Tum fonksiyonları tam otomatik tecrübesinin yanı sıra çok gelişmiş karışımına sahiptir. Düşük ıyonızasyon k�ntroı sıstemı ile servis teşkilatına çab' ukvegüvenıı aoğal gaz sarfiyatı ile en yüksek denetıenır.Alumınyu��an imal hizmet veren yetişmiş servis randımanlı yanma sağlar. edllmlş aero�ı�a"!:11�.govde elemanlarına sahiptir sayesinde guruıtusuz çalışır. REFERANSLARIMIZDAN BAZILARI: 1- BORUSAN - GEMLİK 2- ECZACIBAŞI • ÇORLU imalat i GÖKÇE çr, 3- OLMUKSA - GEBZE 4- PEG-PROFİLO • ÇERKEZKÖY 5- SÖNMEZ ASF • BURSA MAKINA TESiSAT ve TiCARET A,Ş, BRÜLÖR ve ısı SANAYi TiCARET A,Ş. Necatlbey Cad. N0. 18 Karaköy/lSTANBUL Davutpaşa Cad. Serçekale Sok. P.K.837 Karaköy • Fax, 143 37 82 NO. 11 Topkapı/lSTANBUL Tel, 152 44 00 İS HAT) Tel, 567 20 07 • 567 20 13 - • 1 �
De Dietrich DÖKME DİLİMLİ KAZANLARI Doğal gazda Türk-Fransız teknik işbirliği Şallar _Brülör Kontrol Lambası __ _____ Devridaim Kontrol Lambası isteQe BaQlı Otomatik Kontrol Sistemi ----- isteQe BaQlı Zaman Saati Birinci Kademe Termostadı İkinci Kademe Termostadı Baca Termometresi --� Test Budonu _______,j Yaz-Kış Seçim Anahtarı ____,, 80 mm. Camyünü Tecrit ___, Açılabilir Kazan KapaQı _______, Yanma Odası . ___100 mm. Camyünü Tecrit Devridaim Emniyet Anahtarı Elektrik Giriş Term i na l i _ C i dar Sacında 40 mm. Cam Yünü Tecrit ___Kazan Gövdesinde 40 mm Cam Yünü Tecrit ___üşük Sıcaklıkta Çalışabilen Döküm Dilimler Düşük Karşı Basınç ve Alçak Yanma Derecesi SaQlayan, Kendi Kendini Temiz l eyen, Kurumu Yakan Paralel Döküm Tırnaklar. En az yakıt, en yüksek randıman, en garantili ısınma! • %93 VERİM' • UYGUN FİAT • KÜÇÜK BOYUT • 35 YIL MİNUMUM ÖMÜR • GÜÇLÜ SERVİS • GİFT İZOLASYON • 28.000 kcal/h'TEN 1.400.000 kcal/h'E KADAR DEĞİŞEN KAPASİTE DOĞAL GAZ VE sıvı y AKIT Makina Tesisat ve Ticaret A.Ş. NECATİBEY CAD. 18 80030 KARAKÖY-İSTANBLJL P.K.: 837 KARAKÖY TELEX: 25231 NEGO TR SİCİL NO: 94760 GALATA V.D.: 6119840024 TELEFAX: 143 37 82 T!:L: 152 44 00 (5 HAT)
-- • • · HEM KAT KALORiFERi, HEM ŞOFBEN! ELEKTRONİK ALEV MODÜLASYONLU AUER-BERETTA KOMBİ ISITICI AUER-BERETTA Kombi !sıtıcı hem bir kat kaioriferi, hem de bir sıcak su üreticisidir. AUER-BERETTA Kombi lsıtıcı ile yaklaşık l 00-120 metrekarelik bir daireyi ısıtabilirsiniz. AUER-BERETTA Kombi lsıtıcı havayı kirletmez. Hem doğalgazla, hem de LPG ile çalışabilir. AUER-BERETTA Kombi lsıtıcı yer kaybettirmez, duvara asılır. AUER-BERETTA Kombi lsıtıcı sessizdir, çalıştığını duymazsınız. AUER-BERETTA Kombi lsıt ı cı ile YAZ/Ki$ sıcak su. Ne de alsa ( AUER �I.Beretta) �KOMBi ISITICliffl AUER OAYANIKLI TÜKETİM MALLAR! PAZARLAMA iTHALATIHllACAT A.Ş. ► lılerkeı: 151 11 27 151 1 1 29 - 144 87 92 149 24 32 14906 16 'fo, Ankarıı Bölge lılüdurlügü: 222 03 55 222 87 80 fa,, lımir Bölge lıludurlugu: 19 69 53 25 7C 92 Fa, Adana 8olge lıludurlugu: 13 21 08 1728 38 i fa,
,� - ■EKO ■ KULLANIMI PRlTIK VE RAH ■ OTOMATiK ATEŞ�EME ■ OTOMATiK SU BASINÇ AYARI ■ TÜRK STANDARTLARINA (TSE) UYGUN ■ TESİSATINIZA KOLAY MONTAJ ■ ÜLKE ÇAPINDA YAYGIN SERVİS TEŞKİLAT! . E.C.A. "Y I L L A R C A B E R A B E R" Genel Dağıtım: ELMOR A.$.veEMAR A.$. ELMOR AŞ ve EMAR AŞ ELGİNKAN TOPLULUĞU kuruluşlarıd,r
BOTAS:_'tan haberler Newsfrom BOTAŞ. SINAİ MÜŞTERİLERE UYGULANACAK OLAN DOĞAL GAZ SATIŞ TARİFESİ (KDV HARİÇ) Not: 1) Bu fıyadara KDV ilave edilecektir. 2) 1 Sm3 : 15 °C ve 1.01325 bat mutlak basınçtaki 1. m3 gazın hacmine tekabül eder. Yıllık Sözleşme Miktarı Sm3 /yıl 300.000 5.000.000 15 5 . . 0 0 0 0 0 0 . . 0 0 0 0 1 1 - - 5 1 0 5 . . 0 0 0 0 0 0 . . 0 0 0 0 0 0 50.000.001 -100.000.000 MÜŞTERİNİN ADI INSA SÜMERBANK HOLDiNG ŞIŞECAM (Çerçeve ani.) NUH ÇiMENTO (Çerçeve ani.) NUH ÇiMENTO (Çerçeve ani.) PROFILO MODERN KARTON VITRA KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) GÜMÜŞSUYU BURSA O S B LEVER-IŞ TÜRK HENKEL BORUSAN ASLAN ÇiMENTO AK ÇiMENTO BASF-SÜMERBANK TOPRAK HOLDiNG (Çerçeve ani.) TOPRAK HOLDiNG (Çerçeve ani.) KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) ÇITOSAN (Çerçeve ani.) . ÇOLAKOGLU HASTEKS SOGOT SERAMiK SÔRMAŞ ESKiŞEHiR O S B Kesintili Sınai Satış Fiyatı Kesintili Elektrik Üretim Fiyatı TL/kWh TL/Snı' 50.96 542 46.90 499 45.63 485 44.96 478 Kesintisiz Satış Fiyatı ELEKTRiK ÜRETİM BUHAR VE PROSES TUkWh TUSnı' TUkWh TL/Snı' 53.94 573 52.28 556 50.63 538 48.91 520 49.28 524 47.29 503 47.97 510 45.97 489 3) Kesintili müşteriler, sistem gerektirdiği zaman BOTAŞ tarafından önceden haber verilerek gaz arzı kesilebilen müşterilerdir. Kesintili satış fiyatı 6 haftalık kesinti süresine göre hesaplanmıştır. 4) Kesintili veya kesintisiz tarifeyi seçmek müşterinin isteğine bağlıdır. 5) Fiyatlandırmada doğal gazın 9155 kcal/Sm3 olan üst ısıl değeri esas alınmıştır. 6) Müşteriler tesislerine talep ettikleri azami saatlik çekişin her l m3'ü için aylık 1.500 TL sabit hizmet ücreti öderler. BOTAŞ'la sözleşme yapan firmaların son listesi açıklandı. List of companies which signed a contract with BOTAŞ TESİSİ�801 �E YEBİ OLMUKSA Olmuksa/DİLOVASI V.S.B. V.S.BJALTINOVA ASIL ÇELiK Asil Çelik/ORHANGAZİ SARKUYSAN Sarkuysan/GEBZE lnsa/AMBARLI YILDIZ TEKSTiL Yıldız Teks./GÜRSU TOPRAK HOLDiNG (Çerç. ani.) Toprak Enerji/BOZÜYÜK Sungipek/GEMLIK AROMA Aroma/GÜRSU TOPRAK HOLDiNG (Çerç. ani.) Toprak Demirdök/BOZÜYÜK Çayırova Cam/ÇAYIROVA AKKOK (Çerçeve ani.) Aksa/YALOVA A.B.S.ALÇI AB.S /BOZÜYÜK Nuh Çimento/HEREKE iPEK KAGIT ipek KaOıVKARAMÜRSEL ORMO Ormo/ORHANGAZI Nuh Kireç/HEREKE AKKOK (Çerçeve ani.) Aksu/ÇERKEZKÖY BURSA AKÜ Bursa Akü/DEMIRTAŞ Prolilo/ÇERKEZKÖY AKKOK (Çerçeve ani.) Dinarsu/ÇERKEZKÔY BATI DOKUMACILIK Batı Dokumacılık/BURSA Modern Karlon/ÇORLU YARIMCA PETROKIMYA YarpeVYARIMCA TRAKYA iPLiK Trakya İplik/ÇERKEZKÖY Vitra/BOZÜYÜK ÇITOSAN (Çerçeve ani.) Yarımca PorsJYARIMCA MEYSAN Meysan/ÇERKEZKÔY İzocam/DILOVASI ESKiŞEHiR ÇiMENTO Eskişehir Çimento/ESKİŞEHiR YEŞiM TEKSTiL Yeşim Tekstil/GÜRSU Demirdöküm/BOZÜYÜK SÖNMEZ A.S.F. Sönmez A. S.F./Demirtaş DiLER ÇELiK Diler Çelik/GEBZE Arçelik/ÇAYIROVA YALOVA ELYAF Yalova Elyaf/YALOVA DEMIRSAN Demirsan/DİLOVASI Gümüşsuyu/ÇERKEZKÖY ECE TEKSTiL Ece Teksti l /KESTEL SIFAR Silar/ÇERKEZKÖY O S B/BURSA KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) Döktaş/ORHANGAZİ DESENTÜL Desentül/ÇERKEZKÔY Lever-iş/DİLOVASI ARTEMA Arlema/BOZÜYÜK ELTEM E l tern/ORHANGAZİ Türk Henkel/ÇAYIROVA BP PETROLLERi BP Pelrolleri/GEMLİK UNILEVER Unilever/ÇDRLU Borusan/GEMLIK ARMASAN Armasan/BOZÜYÜK MEMSAN Memsan/ÇAYIROVA Aslan/DARICA KALE SERAMiK Kale Seramik/ÇAN GÖKÇEN TEKSTiL Gökçen Tekstil/GEMLİ K Akçimento/lSTANBUL YÜNSA Yünsa/ÇERKEZKÖY ŞIŞECAM (Çerçeve Ani.) Cam Elyal/ÇAYIROVA Basl/DILOVASI HAI.ISER Halıser/BOZÜYÜK HEMATEKS Hemateks/ÇERKEZKÖY Toprak Seniteri/BOZÜYÜK AKAYTEKSTIL AkayTeksti1/BURSA EMS EMS/ÇAYIROVA Toprak KağıVBOZOYÜK TEMTAŞ Temtaş/ÇERKEZKÖY VOLKSWAGEN Volkswagen/ÇERKEZKÖY Tolaş/BURSA BEYBO BOYA Beybo/ÇORLU CHRYSLER Chrysler/ÇAYIROVA Bozüyük Seramik/BOZÜYÜK ECZACIBAŞI KARO SERAMiK Ecz. Karo Seramik/BOZÜYÜK MARMARA TUGLA Marmara Tuğla/KUMBAG-TEKiROAG Çolakoğlu/DİLOVASI NARIN MENSUCAT Narin/ÇERKEZKÔY DEVA HOLDiNG Deva Ho l ding/ÇERKEZKÖY Hasteks/ÇERKEZKÖY ÇETiN TEKSTiL Çetin Tekslil/ÇERKEZKÔY IBRAHIM SÖNMEZ İbrahim Sönmez/BURSA Söğüt Seramik/SÖGÜT HiSARLAR MAKINA Hisarlar/ESKiŞEHİR PEHLIVANOGLU PehlivanoOlu/ÇERKEZKÖY SormaŞ/SôGÜT BURBEST BurbesVBURSA DÜNYA HALI Dünya Halı/ÇERKEZKÖY O.S.BJESKIŞEHİR TOROS Toros/BURSA EREN TEKSTiL Eren Tekstil/ÇORLU 9
- ICiilAS iGDAŞ'dan haberler Dergimiz Yıiriitıııe Krmılıı iıjıeleriııiıı İGDı-lŞ Gııl. Mel. Tıırgcıy Baylcıy'ı ziy cıı-eti 10 - Newsfrom İGDAŞ İGDAŞ'ın Bugüne Kadar Gerçekleştirdiği Yatırım Faaliyetleri: İstanbul halkı yoğun çalışmalar neticesinde 1992 yılı içerisinde doğal gaz ile tanışacaktır. İGDAŞ-SAE-ALARKO konsorsiyumunun çalışmaları aşağıda özetlenmiştir. Dağıtım Şebekesi: Çelik Boru Ham Projede Öngörülen Gerçekleştirilen 261.5 Km 246 Km Polietilen Boru Haccı: Projede Öngörülen 2233 Km Gerçekleştirilen 1544 Km Servis Hatları: Doğu Bölgesi: Kartal-Pendik Bölgesinde Servis Hacları tamamlanmıştır. Maltepe montaj çalışmaları devam ermektedir. Bostancı Bölgesinde önümüzdeki günlerde servis ham bağlantıları yapılacaktır. Doğu Bölgesinde bugüne kadar tamamlanan Servis Hattı (yerleştirilen servis kutusu ve bağlantısı) 3800 adettir. Batı Bölgesi: Yenibosna, Kocasinan, Bahçelievler, Tozkoparan bölgelerinde Servis Haccı yapımları devam etmektedir. Tamamlanan servis hattı miktarı 3300 adettir. Kuzey Bölgesi: Ortaköy'de yapılan düzenlemeler sonunda 80 adet Servis Hattı bağlanmıştır. Bölge Regülatörleri: Projede Öngörülen 112 adet Vana Odaları: Gerçekleştirilen 108 adet Projede Öngörülen Gerçekleştirilen 172 adet 115 adet Görüldüğü üzere; Doğal gaz'ın alt yapı çalışmaları büyük oranda tamamlanmıştır. Eğitim Faaliyetleri: Bina İç Tesisatlarını döşeyecek firmaların bünyesinde görevli mühendis ve tesisatçıların eğitimine devam edilmektedir. Bugüne kadar 200 makina mühendisine bilgilendirme semineri verilerek İgdaş'a kayıtları yapılmıştır. Aralık 9l'de yeni dönem Mühendis Seminer-leri açılacaktır. Tesisatçı eğitimi sonucu 130 tesisatçı Yetki Belgesi almıştır. 700 tesisatçı İgdaş'a kayıclı bulunmaktadır. Proje Onay Faaliyetleri: İgdaş'a kayıclı mühendislerin proje kabulleri devam ermektedir. Projeler, TSE, 7363 ve İGDAŞ Uygulama Kurallarına göre incelenip onaylanmaktadır. Pazarlama Fa;liyetleri: Endüstriyel, ticari tesisler ve konuclarda abone sözleşmeleri yapılmaya başlanmıştır. İGDAŞ'ın Yeni Genel Müdürü Turgay Saylav 1938 İstanbul doğumlu olup, 196l 'de İ.T.Ü. Maden Faki.ilcesi'ni, 1967'de ABD Colocado School of Mines Petrol'ü yüksek mühendis olarak bitirdi. 61-62 yıllarında DSİ Yeraltı Suları Daire Başkanlığı'nda mühendis olarak, 64-76 yıllarında ABD Eğitimi dahil TPAO Batman Bölge Mi.idi.idi.iği.inde sırasıyla; Sondaj Mühendisi, Üretim Saha Şefi, Baş Mühendis, Üretim Müdürü, Batman Bölge Md. Yardımcılığı ve Bölge Müdürü görevlerinde bulundu. 76-78 yıllarında TPAOGenel Müdür Müşaviri, 78-80 yıllarında Boraş Genel Md. Yardımcısı, 81- 86 yıllarında Libya-Arap Petrol Şirketinde Üretim ve Teknik Operasyon Müdürü, 87-91 yıllarında Atilla Doğan Tesisat ve İnşaat A.Ş. İstanbul KoordinaLörü olarak görev yaptı. 1 Kasım 199l tarihinden itibaren İgdaş Genel Müdürlüğüne aranan Turgay Baylav, İngilizce biliyor, evli ve iki çocuklu. İgdaş'a Yapılan Yeni Atamalar: Mehmet Canaran-Teknik İşler Gnl. Md. Yrd. İbrahim Hilmi Perek-Mali İdari İşler Genel Müdür .Yardımcısı Semiha Eryılmaz-Anadolu Bölge Müdürü Ümran Tamer-Pazarlama Müdürü Nuri Baş-Aboneler Müdürü Levent Serhan-Sahalar Müdürü Zeki Batur-Personel ve İdari İşler Müdürü Cihan Kalafat-Proje Müdürü
EGO'dan haberler News from EGO Doğal Gaz Dönüşümü Yapan Firmaların) Dönüşüm Yaptıkları �azanları işletmeye Almadan Once Teknik Kontrol ve Kabullerini Yaptırmaları Zorunlu Hale Getirildi. Convertion Companies are Now Enforced to Make Technical Controls and Acceptance Before Start up. EGO tarafından yapılan kontroller sonu cunda, bazı firmaların teknik kontrollerini yaptırmadan kazanları işletmeye aldık ları saptanmıştır. Kontrolleri yapılmadan işletmeye alınan kazanlardan kaynaklanabilecek her türlü maddi ve manevi hasardan, dönüşümü ya pan firma ve yetkilileri sorumlu rurulacatır. Bu nedenle, bir kez daha uyarmak amacıyla ilgili firmalara ve apartman yönetimlerine kazanlarını işletmeye alma dan önce uymaları gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır. - EGO teknik kontrol ve işletmeye alma yetkisini yan kuruluşumuz olan AGSAŞ A.Ş.'ye vermiştir. Dönüşümü yapan fir maların kazanları işletmeye almak için AGSAŞ'a yazılı olarak başvurarak rest için randevu almaları gerekmektedir. - Yapılan kontrollerde kaçak tespit edil mezse, kazanın işletmeye alınması için yazılı izin verilmektedir.Bu belgenin bir kopyası apartman yönetimine verilmektedir. - Kazanın işletmeye alınması teknik ek siklikler nedeniyle sakıncalı görülürse ilgili firmaya eksiklikleri gidermesi için ek bir süre ile birlikte ikinci bir randevu verilmektedir. İkinci kontrolde eksiklikler giderilmişse kazan işletmeye alınmaktadır. - Bu nedenle kaw.nınızda doğal gaz kul lanmadan önce firmanızdan kesinlikle kontrol belgesini isteyiniz. - Kontrollerini yaptırmadan işletmeye alı nan kazanlarla ilgili olarak EGO aşağıdaki yaptırımları uygulayacaktır. a) Kazan, teknik kontrolleri yapılıncaya kadar devre dışı bırakılacaktır. b) Kontrollerini yaptırmadan kazanları işletmeye alan firmaların dönüşüm yetkile rinin iptali yoluna gidilecektir. Ankara'da Sekiz Büyük Yüklü lsı Merkezi Daha Doğal Gaz Kullanmaya Başladı in Ankara 8 More of the Large Capacity Heating Centers Have Start to Use N. G. Tüm dönüşüm çalışmaları tamamlanmış olarak doğal gaz kullanmaya b aş layan bü yük yüklü ısı merkezleri aşağıda yeralmaktadır. - GATA (Gülhane Askeri Tıp Akademisi), - Başbakanlık Yenimahalle Tesisleri, - A.O.Ç. Sür Fabrikası, - A.O.Ç. Bira Fabrikası, - Askeri Ekmek Fabrikası, - 1011 Ana Tamir Fabrikası (M.S.B.), - Batıkent Isı Merkezlerinden 5000 abo- neye eşdeğer bölümü ve - TEK Genel Müdürlüğü Doğal gaza dönüşüm çalışmaları 1991 yılı içinde bitecek şekilde sürdürülen diğer büyük yüklü ısı merkezleri ise şunlar dır: - Hıfsızsıha Genel Müdürlüğü, - Devler Su İşleri - Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı (Yeni Bina) - Gaz Maske Fabrikası, - Başbakanlık Devlet Arşivleri. 11
Necati ARIKAN 1939 doğumludur. 1961 yılında İTÜ Makina Fakültesi'nden Makina Yüksek Mühendisi olarak mezun olmuştur. 1961-63 arasında Ulaştırma Yedek Subay olarak görevini tamamladıktan sonra 63-66 arasında Aygaz İşletme Şefi olarak çalıştı. 1966 yılında ihtisas için ABD'ye gitti. New York Columbia Üniversitesi'nde Endüstr i Mühendisliği ve Yöneticilik konusunda Master ve Doktora öncesi dereceler aldı. Aynı zamanda 1967-69 arasında S&S Corrugated Paper Mach. şirketinde Sistem Analisti olarak çalıştı. 1970-75 arası Koç Holding'de Planlama Koordinatörlüğü, 1975-80 arası Türk Demir Döküm Fabrikaları Teknik Genel Müdür Yardımcılığı, 1980-85 arasında Türk Demir Döküm Fab. A.Ş. Genel Müdürlüğü yaptı. 1985'den bu yana Türk Demir Döküm Yönetim Kurulu üye l iği ve Koç Holding Planlama Başkan Yardımcılığı görevini yürütmektedir. Evli ve 2 kız çocuk sahibi olup, İngilizce bilmektedir. Doğa! gazın Batı Avmpa ii!ke!erinde o!dıtğıt gibi SSC B 'den ithcı! edilip, İJtanbıı!, Ankarcı, İzmit, BurJa vb. bıi' yiik ;ehir!erimizin Janayi ve konııt kıt! !aıuıııwda ana ycıkıt olarak kıtl!andıııaJtııı ııcw! değer!endiriyorJttmız? Dk i okğoaml gı da zaırnd ag eı rs ıetkmbaüaymü ka cşıe ihl ier, l es ar dn ea ykiu lkl ua nr nı ll mu şal as rı ı enkdoa nios emai nkavyea çkeı vt roel akr iark ll iilşimğ iebdai kr .ı mDı no dğaanl çgoakz ıönn et amml i boilra rgaek 12 Doğal Gaz Dergisi ■ Necati ARIKAN ile Söyleşi Yaptı kl i ku ll el asnoı nmyaı lgl aerçdma eys üi ki lsee kb iorrl ai kn tdea öf izyeal t artışı gösteren kömür ve fuel ·oil1 Bt eur nn ua nt i fy ayna ıks ıı tr a ygaerraetkı l sma nı şa yoi ldaec ga k e er t ae ı l r k. kd eopnoultalma rad ka oknuull laarnı nı cdıay ba ünyaükkl ikyoel avye lıklar sağlayacaktır. ş Do e l o h a ğ c ir a a l k l e t r gı d a r e . z ı h B n a i e l v d n a i b ğ k ü i i m r y l ü i i l z k i ğ f g a i i n y b i d i a a k s z ı ı a ş b l tü a m y y a l ü a s kı rBı un rdsaa vbea şAt an kİas rt aa ngbi bu il ş oe hl mi ral ekr i ümz iezrdee, Dk üüknüyrat Sdai oğ kl ı ski tÖ rvge ü dt üu lmi ma ni t dme iğketral er ı rini aşıyor. Özellikle İstanbul1 vyaork. irliliği çok ciddi boyutlaradualahşaıEi ksekni dzeanmAa nn zkaamr aa' nn ı nç ohkatveahslıi kç oe lki skeivr il i yy ae lkeırl emearsiış iyra, ska aklloa rni ıfredr lı e. rSi onnsroabAa lnakr ıan l mr i a k ' ü d ö r a l m e g r ü e i r r n e g k k e l t i u i ö rll i n l a d l n e i m ı v lm e le k a r ö s a ı t l üı y n k a d a s ı a l . i k t K e l l a a i l n i k t d ö e ı. Bl aun daır.a dŞai mddo iğ aAl ngka az rdaa' nğıınt ı mh aıvnaas ıb aİ sş tbaunl b' dual s' doanny ıtlel amr di za ha ar tl ae ngheal dv ai . kİ isrtlai lni ğd ai ndi nü şaünka ks eabl ietpe ll ei rki nö dme ün r bvi er i yı as ıkt ımt l aa ırsı ınn mkaudl laabniırl ma na ös ındcıer .d oİğs taal ngba zual ' gd eaçki i ml e ba ki l ui rls see, vİisyteaynebiunle' uc enkht iarv. a k i r l i l i ğ i bDaozğı aml egnaf iz ınno bk ut a laavr aı ndtaa jbl ua rl uı nyma naıkntdaa dk ıurr. uDl uoşğ aülz ge raiznı dn eann ya adpaığl ııyt ıomr ıv et egkebl ei r cğei kl . t De of iğy aa lt ıg na ze fş ieykaitll aarl ıanc ıank ubzeul lni dd öe vnaerm. Kl e ru l li aç ni nı c ıbl ae rl iı rnl ednamh ee sr i znadme ayna rbai rr mbaaşkyaapymakaıtlaardı öl anzeıcmekd ışre. kilde planlagBialzi ıc şi he ha izr sl eart iı mş l ai rz ıd, edda oğğı taı ml g şaizr ki leet liel rt üi nr i un ytgeuklealmi nael abr ı dr aokğırl uı ydoer ğ. Bi l de ni rc. eS ebru Bb eesl ti rrl ei kcai hb ae tz ps traennds iapr ltel ar irnı ne ı anyskaıpr ıtda ınr . mg ear seıkyüorleut iicl iel ebr ug pe raezka rtıünkaeçt ıi kc i loelrma aç sı ı sından daha yararlı olacaktır. Biiyiik ;ehir!erimizin doğa! gaz konumnda yiiriittiik!eri projelerin ge!ipneJini naJı! bıt!ııyorJıtnıtz? Projelerin ele alını; biçimi Jizce doğrtt mudıtr? dŞ ua ğ aı tnı md a vbeüsyaür kı şş ieşhi itrel ekr bi mi ri zedl deegnayzüı n rbüut üçlaml ıeş kmtae ydıi rB. Öe l rendei yğ ei n' y İes tbaanğbl uı l b' diar ti süez eç la lkı şumr ua ll ua rş yE üGr üOt ' ünyuonr .s oArnukma lrua l' du a ğp ua znadral a. mB aukr saam' d aa cBı nodc aa ,ş İgzamz ıi tkve en dEi ss i kl ıikş el ıh idr 'adğeı it sı emb uk ui şr uölzueşl l saerkı nt öa r iahğaı rl e ne duidl ma ebki r i ss tt ae nn idyaorrt . bÖunl uc enl mi k al el ı bvue kş oe ht üi rrl ekr du er udl auğş lı at ırm, yvaepsma raı lş ı idş ıi rn. i Bb ue n zt iepr kmuarku lüuzşelraer, ı na mö za eyl esreekl työörnae ğt iımr l ı vkel ı Bool tğaı şt ı' ımd aş i br küentyl ee rs ii nodl emba us ıl udnadhua rya anr adral ı olacaktır. c mB a u a k g l a o ü r l n u ı r ş İ s e s a r h A a ir n n l b e k r u a d l r e ' a d k 'd a i n a d d s u o o r ğ n u a r m l a g a b a b za a ş ç k l a a ı l d l ı a ş ı, buna rağmen İstanbul1 reye girdi. İstanbul1 d ad ahne nöünzc ed do ğe va l gbaezllıin dneeğzial.mAannkdaervareye gireceği bile 1 nın başarısında · pb ca l i a n ts n b i l n u a lm s 'd o a n a n r b a ın ü g t ra ü o z n l ü d ş e ç e v o h ı: k i e r y b i e ç ü g i y n i ü r " k s g i , n a z" z i r f h e a a l s İ t e s t -ı
fesi hakim idi. Halbuki Ankara'da doğal gaz hattının ulaştığı noktalara peyderpey gaz verilmesi sureti ile pa ra akışı sağlandı ve Belediye İstanbul'un düştüğü parasal sıkıntıya düşmedi. Bu nedenle Ankara'da şu anda doğal gaz kullanımı başlamış durumda ve bildirildiğine göre hızla yaygınlaştırılıyor. Doğal gaz kırffaıımayı aıııcıçlcıyaıı ;ir ketferiııiz, doğal gazcı geçi; kararı alır ken hcıngi fcıktiirleri dikkate alıyor? Bu eneıji kcıyncığıııdan beklentileri nefer dir? Bu cür çalışmaları copluluğumuzda Erüd Proje Grubumuz koordine ediyor. Bu grup, doğal gaza geçmeyi planlayan kuruluşlarımızla birlikte önce bir ekonomik fizibilite yapıyor. Burada en önemli nokra gazın fiyatının mevcut yakıt fiyarına oranı. Gaz fiyatının yaratacağı tasarrufun, dönüşi.im yatırımını belli sürelerde ge ri ödemesi esas alınıyor. Bunun dışında doğal gazın kesilme ihtimali i.izerinde duruluyor. Doğal gazın herhangi bir nedenden ötürü kesilmesi halinde üretimde olacak kayıpları önlemek için çok kritik sektörlerde alternatif yakıcı hemen devreye sokacak sistemler kurulu yor. Tabii bu da yatırımı önemli ölçi.ide arttırıyor. Ülkemizde de dışar da olduğu gibi doğal gazın devamlı ve güvenli bir yakıt imajını kazan ması en kısa zamanda sağlanmalıdır. Doğal gaza geçecek şirketimiz hangi sektörde ise o sektörde doğal gaz kullanmanın avantaj ve dezavantajları dikkate alınıyor. Dönüşüm buna göre planlanıyor. Özetleyecek olursam, doğal gaza ge çişre dikkat edilen noktalar; fiyat, dönüşüm yatırımı, gazın ilgili sek törde sağlaması muhtemel avantajlar ve kesilmeme garantisi olarak sı ralanabilir. Bildiğiıııiz kadem ile hafi hazırda top lııluğıınııza bağlı be; tesis doğal gaz kııllanııııına gepnijtir. Şirketleriniz bu geçiJten ne gibi faydalar sağlamı;tır? Sorunları vcır mıdır? Koç Grubu'na doğal gaz kullanımı ilk olarak 27 Haziran 1990 tarihinde TDD Bozüyük tesisinde başlamıştır. Daha sonra sırasıyla İzocam Gebze, Arçelik Çayırova, Tofaş, Arçelik Es kişehir ve Döktaş tesislerimiz doğal gaz kullanımına geçmiştir. Bu tesis lerin toplam doğal gaz tüketimi yılda 30-35 milyon m3 kadardır. Boraş ile Koç Holding arasında imzalanan Çerçeve Anlaşması kısmen fiyat avantajı sağlamıştır. Bu sayede do ğal gazı Bocaş'ran alan tesisler gazı daha ucuza mal edebilmektedir. Ar çelik Eskişehir dışındaki tüm tesisler Çerçeve Anlaşması'ndan yarar lanmaktadır. Bu şirketlerimiz doğal gaza geçtik leri son 1-2 yıl içersinde önemli bir sorunla karşılaşmamışlardır. Ancak doğal gaz fiyatları ve kesilme konusu yakınen rakip edilmektedir. Bunun yanısıra şirketlerimiz nakliye ve stoklama konusunda rahatlama sağlamışlardır. Ayrıca sağlanan en önemli avantaj gerek fuel oil gerek kömürün yarattığı hava kirliliğinin azalmış olması dır. Erüd Proje Koordinarörlüğü'mi.iz bu gelişmeleri ölçerek tespit ermektedir. Ayrıca fabrika içlerinde fuel oil ve kömürün yarattığı kirlilik de ortadan kalkmıştır. Buna karşılık şirketlerimiz, doğal gazın fiyatının aşırı artması ve mevcut diğer yakıtlara göre daha pahalı kalması tehlikesi ile kesilme riskine karşı alternatifyakıt devreli daha pa halı sistemler kurmak durumunda kalmıştır. il. İSTAN�UL İÇİN DOĞAL GAZ SEMiNERi, 17-18 Ekim 1991 Tarihlerinde Yapıldı Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Sn. Tuğrul ERKİN yaptı. II. İstanbul İçin Doğal Gaz Semineri'ni çok yararlı ve işlevsel olarak niteleyen Sn. Tuğrul ERKİN özede; "Avrupa ülkelerinde uygarlığın göstergelerinden biri olarak kabul edilen, çevreyi koruyan, insan yaşamını güzelleştiren, havayı kicletmeyen do ğal gazın, aynı olumlu sonuçları İstanbul'da da vereceğine inanıyorum. Bugüne kadar halkı doğal gaz konusunda yeterince aydınlatamamamız ve üçüncü şahıslarca yanlış bilgilendir melerin yapılması nedeniyle halk, doğal gazı il. NATURAL GAS FOR /STANBUL SEM/NAR Was Made Between 1 7-18 October 1991 Dergimizin düzenlediği II. İstanbul İçin Do ğal Gaz Semineri yoğun bir katılım ve ilgi ile karşılandı. Panelistler, bildiri sahipleri ve ko nuların içeriği ile seminere katılanlarca çok yararlı ve memnun edici bir organizasyon olarak nitelenen seminerimizin açılışını, İstanbul 13
fi. 1st. lflll Voğcı! Gaz Semineri Pane!i'ııden bir gb'rintii: Soldan sırayla Ottırııııt BJk. Prof Dr.Cıhit Özgiir, Prof Dr. Sel ftık YcıhJi, Dr. Oktcıy Vım:ıl, Cihan A!tınoz, Doç. Dr. Seıııiha Arcıyıcı. Ekrem Özgen Prof Dr. Osıııcııı F. Genceli, Mmtafa Erhan DBıeırlgaikı,ııiÇz evErde iBtoa·rıkıa Sn ıiilAeylıiııcTın . dÖcZmDıpEııMarıİıREdv eizBHakmaınlık 'a bi/�i veı·irkeıı . . . [4 pk ıathl aarl ıd va ne tdeahhl ai kue cl iu sz adnuı ry ov er . pOa ryas saı şkuu al lnadnadkı ki tyaan s ko un lrlaa öndme an yma ebkatşelda di rı. kİ ts at ann bsu ol lnurlaa r v adzogğeaçl i l egma zeı yneimn sveeygecüevketnilri. bir enerji türü olacak beÖb unnülma rüı zddaehkai idy öi naenml adt ea b isliezcl eerği ni mdiez ye airndaı mn ı ıyyol a rPuemn d. i 1k9, 9 2B Oo sct aa kn caı y, ıAn dv ca ınl airt ivbea r eBna kdıer k öİ yg' dd ae şn; c mb a a e k ş k l t a t ı y r e d ar i v a r e . k B B d ö e o y le ğ l d e a il y e b g m i a r i z z sı e n d m e i d n a e b r ğ u i ı nt u ı d m ü ı z n e d ı n ele st d y e i a k k p l l a e e rriimi"çidnedDi.oğal Gaz Dergisi'ne teşekkür ede EGO Genel Müdür Yardımcısı Sn. Turgay ORGUN Ankara Doğal Gaz projesinin Son Durumu, IGDAŞ Genel Müdür yardımcısı Sn. Semiha ARAYICI ise lstanbul Doğal Gaz Projesinin Son Durumu Hakkında Bilgiler Verdiler YB oAt Ra şD, DI Mo ğias le ,GTaüz rGk iryuepGBeanşekl ai nndı eS nD. oGğ aölk Gh aan zın Yeri, konulu bildiriyi sundu. Sy ee rm ti un te ar ni mPi zadnee l ç- oTka röt nı şemmal ' id ba i rB Ob öTl üAmŞ oGl ae rnaekl Mn eül idnüdreü DS no.ğDa lr .GOakz t akyo nVuUs uRnAuL, TE Gü rOk i yGe eGn ee l ğMa ül dGüarzü PSr no .j eCs ii hn ai , nİ GADLATŞI NGÖe nZe l MA nükdaür ar YDaor ğ sd o a ım r l u c G l ı a s r a ı ı z n S ı n P n. r S o d e j a m e s yi i h a 'n a n i ı t A a la n R n l A a d t Y ı t ğ ı I l ı C a rI . " d P K a a a İn s t e t ıl a l ı " n m d b e c u , ı l l B a D O r o ın TTMA ŞM, EOGB Ob ,a şİtGa Do lAmŞa,kTüSzEe r, eİ;. TT ü. Ür k. ,i yOe '.dDe . dTo. Üğ a.l, gt oapz ll aa yial gbiillie ct eükmbyi re tokrigl ia nkiuzraus yl uoşnl aurnı ybaüpnıyl ae ns imn dae snıe rt ai mr t iı zş ıdl de ı .s uBnuu lsaany ıbmi lıdz di rai nl e br ia şml aaykaar al ekl,esşet imr iip okuyucularımıza sunmaya çalışacağız. Doğal Gaz Dergisi 7-10 Kasım 1991 Tarihlerinde Doğa Bilim& Çevre Teknik '91 Fuarı'na Katıldı N.G. MAGAZiNE Participated in Environmental Technology '91 Fair Between 7-10 November y ST e a e r y k a ı n n D i l k a e rr Y ı g o a i y s la i ı , n n İ c s D ı t l a ı o k n ğ b , a T u l l a G H n a ıt i z l ı c mD on e T r E g ic x i . s h i S i a v b n e ic . i B A o a n . h Ş C ç .' e n e n i & n l ft e i e r n r m ' d d i a a l n e yı r n a . p Yı k l e a r a l n t i ı f l v d u e ı a ğ r y d ı a a f b k u a i a n sr c t d a ı a n , o d l Ç ı mm e a v ı k r z e d a ü B i z a l e g k r i a e y n l ı e 1 4 S i 8 z n . Amlai nTl ıağl iıp' n aÖazrda enma ni r Svne . ÇEedvirze HB aukna,nsl ıtğa ın Dd ıamn ıı zş ı zmiyi zarheat kekrıcnidl ear ,bildgeirlegrilaelrdimılairz. ve a k t i v i c e l e r i TMMOB İstanbul Şubesi Mesle� İçi Eğitim Programı Çerçevesinde, I.T.U. Sosyal Tesisleri - Maçka'da Seminer Düzenledi. TMMOB lstanbul Branch Organized a Seminar at İTÜ Social Facilities at Maçka S" Ee mn di ün es trr 1i d1e- 1 3DKo ğaas ılmG1 a9z9 1T teasri si ha tl eı rvi ea rDa söı nn düa ş" Kü mo n" ,u 1t l4a-r 1d6a KD aosğı ma l G1 9a9z 1Tteasriishalteı r vi eaDr a söınnüdşaü mi s e" oml mi naekr i nü zseorne igküi naün ao lbaanş l 1ı k6 aKl taı ns ıdma y1 a9p9ı 1l dgı . üSneü yjeaspi"ılatnaprtaınşıellddıe. ise "İstanbul Doğal Gaz Pro _ BOTAs EGo iQl)-'S ,n �•t nıa� llo lI.ısTAtıauL icı� A GAl serııır..eAı 17-ıo Ekııı, 1001 1 "' lltJ· lt. Tt •tlaı M .�ı&TlJı
SDaeyrıgnimOikzu, rdloağrıaml gıza,z sektörünü doğrudan ve/veya dolaylı olarak ilgilendiren konularda sizlere zaman zaman gerekli sbuilnguillmerai katkatdaırrm. aktadır. Bu sayımızda, Kasım 1991 Tarihindeki Yakıt Fiyatlarının Karşılaştırılmalı Tablosu KASIM - 1991 TARİHİNDEKİ YAKIT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI (*) YAKIT ISIL DEĞERİ KASIM-1991 ORTALAMA TU1000 kcal TU1000 kcal UCUZLUK BİRİM FİYATI VERİM SIRALAMASI DOĞAL GAZ 8400 551 TL/m3 %92 551 X 1000 71 1 SANAYİ kcal/m3 8400 X 0.92 KESİNTİSİZ FUEL-OiL 9200 843 TL/kg %82 843 X 1000 112 2 SANAYİ kcal/kg 9200 X 0.82 LPG SANAYİ 1 1 .000 1.243 TUkg %98 1 .243 X 1000 1 15 3 (DÖKME) kcal/kg 11000 X 0.98 DOĞAL GAZ 8400 1.060 TL/m3 %90 1.060 X 1000 140 4 KONUT kcal/m3 8400 X 0.90 KOK 6700 665.000 TL/TON %70 665.000 142 5 kcal/kg 6700 X 0.70 FUEL-OİL 9700 1.197 TL/kg %80 1 . 197 X 1000 154 6 KONUT kcal/kg 9700 X 0.80 DOĞAL GAZ 8400 1.272 TL/ m3 %90 1 .272 X 1000 108 7 İŞYERİ kcal/m3 8400 X 0.90 LİNYİT 3000 345.000 TL/TON %60 345.000 192 8 KÖMÜRÜ kcal/kg 3000 X 0.60 LPG SANAYİ 1 1 .000 2.300 TL/kg %98 2.300x 1000 213 9 (45 kg'lık TÜP) kcal/kg 1 1 .000 X 0.98 HAVAGAZI 3000 555 TL/m3 %80 555 X 1000 231 10 (KONUT) kcal/m3 3000 x 0.80 LPG KONUT 1 1 .000 2.308 TL/kg %89 2308 X 1000 236 1 1 (12 kg'lık TÜP) kcal/kg 11.000 X 0.89 ODUN 2500 430.000 TL/TON %60 430.000 287 12 kcal/kg 2500 X 0.60 MOTORİN 10.200 2.722 TL/kg %84 2.722 X 1000 318 13 kcal/kg 10.200 X 0.84 GAZ YAĞI 10.400 2.971 TL/kg %84 2971 X 1000 340 14 kcal/kg 10.400x 0.84 ELEKTRİK 860 470 TL/kWh %99 470x 1000 552 15 kcal/kWh 860 X 0.99 (1) ELEKTRİK FİYAT! OLARAK. ISINMA AMAÇLI KULLANILACAĞINDAN 120 kWh'DAN SONRAKi KULLANIM FİYAT! ALINMIŞTIR. (2) VGEÔRZİMÔNDÜENĞEEARLLIENRMİNIŞİNTIBRE. LİRLENMESİNDE YAKIT HAZIRLAMA - DEPOLAMA VE İŞLETME GİDERLERi DE (3) BİRİM FİYATLARDA. K.D.V. DAHİLDİR. (") Bu tablo ISISAN ISITMA ve KLİMA SANAYİİ A.Ş. tarafından düzenlenmiştir. 15 1
Doğal Gaz Yangınları Cemal KOZACI 1949 yılında doğdu. İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da tamamladıktan sonra 1974 yılında O.O.T.Ü. l<imya bölümünden mezun oldu. Teknik Emniyet Mühendisliği konusunda İngiltere ve Almanya'da kurslara katılmış ve bu alanda danışmanlık ve malzeme satış hizmetleri veren bir şirket kurarak yönetiminde bulunmuştur. 1989-1991 yılları arasında İGOAŞ Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışmıştır. 1 6 CONTROLLING NATURAL GAS FIRES Abstract: The control of high-pressure natura/ gas fires has always imposed a severe task on the fire fighting forces. The escaping gas from a high, pressure gas main, far instance, it ignited may constilute a severe threat to adjacent property The methods employed far controlling such fires outside of closing valves on supply lines have varied. Prior to the general use of dry chemical powdeı on high pressure natura! gas fires, extensive tesis were conducted at Longview. Texas. The tesis indicated that dry chemical fire equipment is suitable tor use on natura! gas fires involving pressure up to 850psi. Özet: Boru hatlarında ve regülatör istasyonlarında meydana gelebilecek yüksek basınç altındaki doğal gaz yangınlarıyla mücadele etmek ve söndürmek özel eğitim ve bilgi gerektiren zor bir iştir. Gazı kaynağında keserek yangını söndürmenin haricinde, ne gibi söndürücü madde ve cihaz kullanılmasını belirlemek amacıyla AB.D.'de bir dizi deney yapılmıştır. 1. GİRİŞ Ülkemizde de doğal gaz kullanım my üakks et ak, bş ae shı inrçl leı r gaarza ns ıankdi al vvee d şaeğhı it rı ı i y ç a in y d ıl e m boru hacları inşa edilmektedir. r Doğal gaz nakil, dağıtım ve kullanımı aşamalarında ileri m leri ve güvenlik önlemü hl ee rnidui sylgi ku l atne kmn a i s k ı na rağmen,' gaz patlam larla karşılaşılması kaçı a n l ı a l rmı azvebyiraonlggıundur. Ön ızne kl loi knlcer oylüa kas leıkn mb aa ss ıı nvçel ıs ög na zd üyraünl gmıneslaiyrlıe igl gı ni l si öonl adrüa rkm; eAa. lBe .tDv .e 1 n dionnaönnıdme lgaer ıl eyna pyıamn cısı bir şirket ile N.F.P.A. (Nacional Fire y t P a a r k z o l ı t a n e ş ı c a n t io d k n ü o zn e A u n s s l u e so n n c e u i n a t o i y l o u a n n ş ) t g u ı t r n a r adfeı nn edyalne r i obru maktadır. Bu deneylerin amacı; a) Doğal gaz yangınlarında farklı bileşim deki kuru kimyasal tozların söndürm kinlerini tespit etmek. e etb) Boru hatlarında ve basınç düşürm tasyonlarında meydana gelecek değeişiisk ydaenkgi ısnölnadr düar üectükliel ir iosl ea çcmakekti.p ve kapasitec) Yangınla mücadele ve söndürme işlem lkeorri us ıyruacs ıungd iayps ielresroi ndeel ntea r a fı n d a n g i y i l e c e k mek. şeklinde özetlenebilir. 2. DENEME ALANI A.B.D. Texas-longview'deki denem pn ısni )a 2b4a siınnççl i ka lbt ıonrduah agraczı i lgee5t i8r,i6l b a r e( 8a l5a0 miş ve 6 inçlik branşmanla 150 m boru döşenm tir. gö Bu borunun sonu güvenlik için beto i n ş a mülm müştür. üş, gazın debisi ve basıncı ölçülÇeşitli bağlantı elemanları ile; 1/2, 1, z1 ı n1 /d2 i, k2 v, 4e yi na tça yç aopl al ar raıkn dbao şbaol rmualasrıdatenm g i a n edilmiştir. 3. SÖNDÜRÜCÜLER Deneylerde kullanılan kuru kim llu1dseönvdeürirlücülerin teknik özeliklyearisaTl atbozlo miştir.
Şekil 1. Engelsiz tip doğal gaz ycıııgıııını söndürmek içiıı gerekli k11m kimyasal toz debisi. Tablo 1. Söndürücü Teknik Özelikleri. KAPASİTE (kg) KURU TOZ AKIŞI (kg/s) 9,0 0,9 13,6 0,9 68 1 ,1 158,6 1 ,4 226,5 3,4 453 2x3,4 906 4x3,4 Sn oa dt ye suams l ı boi lkma rabkoün zaet rve ei kpioct iaps ykuumr u bt iokza rkbuol lanılmıştır. İtici gaz olarak azot tercih edilmiştir. Ak eyc r- ıpcaan yc aalno gn ı- nmı ni ğ fbeür yvüe ky al ükğoümn ep l ge öbr e ; c e aşlıklı 25 (/) 20 ---O> � N o f- 15 ...J <t: U) E E l l l le e t t a a ş ş ı ı n n a a b bi i l l i ir r ÖZELİKLERİ T T e e k k e e r r l l e e k k l l i i , , h h o or r t t u um m ç ç a ap p ı ı 3 3 / /4 4 " " T R e ö k m e o rl r e k k lu li , , h ik o i r a tu d m et ç 1 a "1 p ik ı hor 1 tu " m makarası Römorklu, iki adet 1 "lik hortum makarası mt ual uş tma n ş ey ka pl i ınl dmeı şa lyüamn gi nı ni z ee lcbaims e l iepr ei ğgi i ky iul mişcir. Yapılan çalışmalarda; z1e) n8legnümnişb,oyunca toplam 1 9 1 deney dü2) 26000 m' gaz boşaltılmış, s3i), D7 3e n, 1e yml e'r/ sd e( 6fı.ş3k1ı 4r t.ı0l a0n0 gma 'z/ıgn ümn )a, x . d e b i 4) 21300 kg kuru kimyasal toz kullanıl mış, 254) Mkiüşihgenördeivs vaelmteışktnıri.syen olarak toplam 4. DENEY TİPLERİ Dc aekn ge me r eç el ekr dş ae r, tbl aorr uu yhga ut llaarnı nmdı aşt kıra.rşılaşıla - L----- � ----- <t: >- 10 � ...----- i/ : : ,< J '. o: 5 : :,< J '. o 20 40 60 80 100 120 DOĞAL GAZ DEBİSİ (m3/ s ) 17 -ı - -, 1 • ,_
Şöyle ki; b1 )ir6 bi nacçadçaapnınddika evye o1l,a8ramk guazuz nflıuşğkuı rntdı la mış, 2) Alçak basınçta dikey gaz püskürtülmüş, 3) Yatay gaz püskürtülmüş, 4ça)rBpatısrınılçmlaışf,ışkıran gaz toprak bir engele ç5a)rpBtaısrıınlmçlaış,fışkıran gaz çelik bir engele k6ı)rBrıolmruışarlıtr.yüzeyindeki çatlaktan gaz fiş5. SONUÇ ğ -to a 5 z l 8 l g u ,6 a s z bö y a n r a d n gü g i r b ı ü n i c l yü a ü r le k ın r s de b k a a d bşa a a r s h ı ı i y n k l ç a u a k r lt u u ın l k l d a i a m n k ı y i l a a d b s o a i l lir. -s oPdoytuams y uems a sbl ıi koal ar bn ol anradtaens absilrı kkautr ud athoaz l taer , sirlidir. - Borudan fışkıran gaz eğer bir yüzeye çar-
V DOGAL GAZ SAYACI :ı KONUT TİPİ BK 2.5 - BK 4 KÖRÜKLÜ GAZ SAYAÇLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ Dünyaca maruf Alman Krom Schröder lisansı ile TÜRKİYE'de en ileri teknoloji kullanılarak üretilmektedir. • TSE 591 O ve DiN 3374'e uygun • 0.2 O maks-O maksaralığında ölçme hata yüzdesi + %1 .5'dan düşük • 0.016 m3/h -,6 m3/h ölçme aralığı - • Oval sentetik diyafram • Eğri kontrollü sürgüler -K-sistemi • Küçültülmüş sürgüler • RPF* değeri 0.62 (British Standarda göre max 1.2) • Sessiz çalışma • Gövde 0.8 mm kalınlığında korozyona mukavim kaplanrnış çelik saç malzeme • Paslanmaz çelik manyetik kaplin • Kesin gaz sızdırmazlık emniyeti • -20°c, t60°C çevre sıcaklığında ça l ışabilme özelliği • İşletme basıncı: Maks 0.1 bar Test basıncı : 0.75 bar Genel Dağıtım: ELMOR TESİSAT MALZEMESİ TİC. A.Ş. Kemeraltı Cad. Ümmehan No:71 Kat:2 80020 Karaköy-lSTANBUL Tel: 151 70 06-11 (6 hat) Üretici: ELSEL GAZ ARMATÜRLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Çavuşoglu Mahallesı Yalnız Selvı Yolu No:9 81430 Kartal-lSTANBUL Telefon: 353 96 1 0/4 hat Teleks: 36561 else tr. Faks: 374 51 53 ELMOR A.Ş. VE ELSEL A.Ş., ELGINKAN TOPLULUGU KURULUŞLAAIDIR ,,
Şekil 2. Engelli tip doğalgaz yangınını sbiıdiirmek için gerekli kum kimyasal toz debisi. 25 (J) ---Ol 20 � N o 1- _J <t'. 15 <t'. > � - � ::ı 10 a: : �:ı 5 20 40 60 80 100 DOĞAL GAZ DEBİSİ (m3/ s ) ps eı rpb edsat ğç eı l ıhyaovras ya a yga indge ınn ıgna zs ıö ns ödnüdr üü rl mm ee ys ie, kıyasla daha güç olmaktadır. Şgeökr ei l g1 evr ee k2e nh esröinkdi üdrumr uemc odzaugma zi kmtiakrtl aarrıınnaı vermektedir. Bl eun mi ke si i şielke ,l i onl ads ıi kykaantgl iı nb çi re şşi et lkeirlidned ei ngcaez dd ee bsiös ni dg üö zr üöcnüü nkeu al llaı nnaı lraacka ğh ıa ndga i bkeal pi ral seint ee bilir. - Doğal gaz yangı gın elbiseleri giyilnmlaersıni dgaeraelkülmidiinri.ze yanKAYNAK [l] Fire Chief's Handbook. 07RAÇ ) Mekanik Tesisat Elemanları Pazarlama ve Uygulama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. • WILO Sirkülasyon Pompaları • KOMSAN Kompresör • ECA Mamulleri 11 Doğal Gazda Kesin Çözüm11 • HAYMAK-TRAKYA DÖKÜM-Fittings .ALARKO Termostatik Vana • BAYMAK Hidrofor-Şofben • KLİNGER Vana • TRAKYA Kalorifer Kazanı • BORUSAN Boru • ALARKO Ağır Yağ Brülörü-Monarch Brülörü • PİMAŞ • ALARKO Kat Kaloriferi • SAMSON Mamulleri • MAS Pompa-Vana • ALPON Sirkülasyon Pompaları • DEMİRDÖKÜM Radyatör • TERMO Vana • BAYMAK Kat Kaloriferleri • FLANŞ-PATENT Dirsek • ALFEN Hidrofor BUHAR-SU-HAVA-AKARYAKIT-TESİSATLARINIZIN HER TÜRLÜ MALZEME İHTİYACINDA Necatibey Cad. Sakızcılar Sok. No.13 Karaköy-İSTANBUL Tel: 144 69 94-144 57 21 Fax: 151 88 93 1 s
2OOO'Lİ YILLARIN TEKNOLOJİSİNİ KULLANIN AVRUPA DEVİ FERROLİ, AVRUPA'DAKİ MODELLERİYLE, ŞİMDİ TÜRKİYE'DE FERROLİ KOMBİLER: • Bacası uygun evlere ELİT. 100 • Bacası uygun olmayan evlere ELİT. 100. FLUSS (Hermetik) • Ufak hacimli evlere ELİT. 50 • Sıcak su tüketimi çok olan yerlere ELİT. 400 8.000 KCal/Saat'ten 27.00P KCal/Saat'e "8 değişik model kombi" Doğalgaz yoksa L�G var (doğalgaza dönüş'üm ücretsizdir) C e FERROLİ DÖKME DEMİR DİLİMLİ KAZANLAR: • Yüksek verimlidir. • Döküm dilimleri DiN normuna uygundur. • Dört bar işletme basıncına uygundur. • Dilim dilim yerinde monte edilebilir. • Çok az yer kaplar. • 420.000 KCal/Saate kadar değişik modeller mevcuttur. • İsterseniz sıvı, isterseniz gaz yakıt ile kullanabilirsiniz. • Dökme demir dilimli kazanlar tüm Avrupa Standartları'na uygundur. • Ayrıca ilave brülöre ihtiyaç göstermeyen ATMOSFERİK BRÜLÖRLÜ Demir döküm dilimli kazanlarımız mevcuttur. FERROLİ DOĞAL GAZLI ISITMA SİSTEMLERİNDE DOSTUNUZ Genel Müdürlük: Gazeteciler Mahallesi Keskin Kalem Sokak. No: 29 Esentepe 80300 lstanbul [i=-=------ ·ı:el:1727358-1757702 Fax:1664072 1 a-1■ 1 1 Ankara Bölge Müdürlügü: Hanımeli Sokak No. 23/3 Sıhhıye-Ankara -■----------Tel: 230 69 25-231 37 03 Fax: 230 69 25
,, 1 ı. it 1 1 IZiıtlR MEAKU: Neca!�Bvl Nol' Eg. v,ıcıu ı.,.._,.. 35210 • I ZMIR Ttı'-(51) 25,3870 (S t-tıt) 2S881S ıs ı-ıaıı T•le� � Egep Tı S3482 E9eı Tı Telelaıı; (51) ;368J7 ISTAN8UL �OE lılO: T.ı(IJ 3629127 (8 HII) �TANBIJL TE$HIA GALERiSi: Ttıl(ll 1757290(3 HII) ANKARA IOlOE MO.: Ttı/14) 310318$ (S Hal) ADANA IIOf.GE MO· Telf71) 11�92 (5 Hal} ANTALYA BÖLGE MO: Tel(31)21J990.213'J'JI EAZUAI.Jtıl 8ÔL. fııılO , ,.. (011► 21397...4119 TÜM EGE YILDI BAYİLERİNDE . �� •. -:.:--,:· ·;:.·•:<. :::•_,�- :.·;-:•-. �:,.'•/ -� binalarınızın görünmeyen yüzlerini giydiriyoruz.
Doğal Gaz ve Çevre Rüknettin KÜÇÜKÇALI 1950 yılında doğdu. 1972 yılında İ.T.Ü. Makina Fakültesi'nden Makina Yüksek Mühendisi olarak mezun oldu. Sungurlar ve Takar firmalarında mühendis ve şantiye şefi olarak görev yaptıktan sonra 1975 yılında lsısan A.Ş. firmasını kurdu. Halen bu firmanın yöneticisi olarak görev yapmaktadır. NA TURAL GAS AND ENVIRONMENT Abstract: Natura/ gas burning boilers pollute the environment much less /han the o/her types of fuel burning boilers. Alması no particle, soot and SO 2 en ıissions occur ın the case of natura/ gas and NOx, CO and C02 emissions are considerably less than the coaı and fueı oil. Howeveı permitted NOx emission /eve/ for natura/ gas burning boilers are very low in Europa and USA. Tlıis tendecy shoulo be elfective in Turkey alsa in the near future. in order to obey pollution emission restrictions, NOx emission should be reduced by tak,ng some constructive precautions far /he modern natura/ gas equipments. On the o/her hand, year round thermal elficiency of the boi/ers are very important in terms ofeconomy and tlıe environment. High year round thermal efficency can be derived by introducing a perfect automatic controı system far the boiler. Özet: Doğal gaz kazanları çevreyi en az kirletir. Diğer yakıtlarla karşılaştırıldığında is, tanecik ve SO2emisyon hemen hiç yoktur. CO, CO2 ve NOx emisyonu çok düşüktür. Ancak Nüx emisyonu diğer yakıtlara göre az olsa da, mutlak değer olarak öneml i dir. Bu yüzden birçok batı ülkesinde, doğal gaz kazanında Nüx emiyonu sınırlandırılmı ştır. Türkiye içinde bu sınırlamalar yakın bir gelecekte uygulanacaktır. Durum böyle olunca, özel yapılmış düş_ük NOx yayan seviyeli kazanlar önem kazanmaktadır. Özellikle atmosferik brülörlü doğa l gaz kazanlarının, düşük Nüx seviyeleri veren (LOW NOx) kazanlar olmasına dikkat edilmelidir. Çevre ve ekonomi açı sından önemli olan başka bir husus ısıtma sistemi yıllık veriminin yükseltilmesidir. Bu verim ancak mükemmel otomatik kontrol sistemleri ile gerçekleştirilebilir. 1_ GİRİŞ Db üoyğüakl gb ae zkılne nytai kvı ec od loağr aa kl gkauz lal adnuıymu ıl na nd ab eün ğy üukmiul gz i yboüğyuünk hşae vhai r lkeirrdl iel i yğai şnadme na kkt aa yonl da uk - lı as ınnmmaakac ma daı cr ı. iBl ei l yi na kd ıi cğ oi l agri abki kd uo ğl l aaln ıgma zı nı n d oi a l 1ae l gt eör rnea tbi ifr yç oa kk ı üt lsatrü onl ayna nkı övma rüdr ı rv. e Ffaukeal t dboirğyaal kgıatzoınlmeansıüdsırtü. n özeliği çevre dostu Çmeav rüer dü onsl teur i, nt de me ii zs , y akküılt, dkoüğkaül gr ta zoıkns yi talne r yhaenmmenamhiıçş bhuidlurnomkarbonlar ve CO hemen az. Azot oksitler (NOx) vdea hkaaarzb obnudl ui onkusri. tNi süe xd ieğme irs yyoankuı t ldairğae rg öyrae kc aı ckl al ırğaı ngaö rbe adğül ış üo kl a or al ska, döaz eyl ül ikksl ee ka tomc aoks fseı driekdibrr.ülörlü kazanlarda önemli mertebeGz aer laernl eı lkasre l yoal anrı ankd ak o inkui rn ıcsiı r pml aasnı dn da a kdai ğl aenr NA züo cx ,o dkos iğt al el rgbaiztdkai öö rnt üp sl üa nn aü çhı akrma pa ke cdaedr ıerk. sçaöğl leı ğt kı ni sai dyaa rzaatrma ralkı toal ,muazkut�a dvıard. e d e i n s a n oDcoağkac la ga laı zn akcaazka nö nl alreımn dl ear lNe , üa nx c ea mk iysaynomn ua gs ıar za skı na zdaandl aürşı nü dr üa lNe büi l ixr .s eDvoi yl aeys ıi ns ıiynl ad üd şoüğka l ml ü üğhüe; nkdaizsal ink ds ei zvaiyyne sı ni nai ng vö setke raillietne nöi nz egnöi ns , tergesidir. Dz öonğüanl eg aa lzı ni lme aç es ıv rgee ar er akslıin bd iarkdi iiğl ieş rk öi dnee gmöl i vh eursiums i ,i sdei ğkearz abni r+ aı snı ltamt ı amsl ias tyeı ml l ı ki n yi na kyı ıtl ltıak snaı rrrkuefnu,dduar .h Ba ua zyyo al lka ı at yynaıkııslıal rka oknhfeo mr s aeğkloa lneot mmie yk aspömz akko, nhuesmu dduer .ç eBvur e yi sie daanhcaa akz mk iür kz ae nmamue yl gbui rn k amz aünk ekmo nms ter lü kbs ii yr o ontuo vmeakt iak kb ao kn ır mr odl as ins tke amz ai ni l es agteı rnç eakl ılrekş teinr i lueybgi lui rn. bB iur otomatik konrrola ve yüksek bir yıllık ısıl 't
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=