UGETAM’ın kurulma sürecindeki ana hizmet alanlarından biri de, doğalgaz ve enerji alanında kullanılan ürünlerin test ve uygunluk değerlendirmesi olarak hedeflenmişti. Güvenlik ve emniyetin yüksek tutulması gereken bu alanda, uygun ve kaliteli malzeme kullanımı önemlidir. Bu açılardan düşünülerek 2003 yılında, UGETAM’da ilk laboratuvarlar kuruldu ve hizmet verilmeye başlandı. İlk etapta dar bir alanda başlayan test imkanları, sonraki yıllarda artarak devam etti.  2006 yılında test laboratuvarlarının akreditasyonu gerçekleştirilmiş ve test hizmetlerine akredite olarak devam edilmiştir. 

 

Kalibrasyonda Alanında Önemli Bir Eksiklik Giderildi

Laboratuvarlarımız ilk kurulduğu zamanlarda faaliyetlerine, kısmi olarak doğalgaz şebekelerinde kullanılan polietilen boru ve bağlantı malzemelerinin testleri, servis regülatörlerinin performans testleri, gaz detektörlerinin kalibrasyonları ve manometrelerin kalibrasyonları hizmetleriyle başladı.  

 

UGETAM’ın kurulum aşamasında düşünülen doğalgaz sayaçlarının ölçüm ve kalibrasyonu alanındaki önemli bir boşluk, 2006 yılında G2,5-1600 kapasiteli sayaç laboratuvarının kurulumu ve hemen sonrasında gerekçeleştirilen akreditasyonla doldurulmuş oldu. Bugüne gelindiğinde bu laboratuvar doğalgaz sayaçlarının kalibrasyonunda, hem kapasite hem de nitelik bakımından çok önemli bir eksiği gidermiş bulunmaktadır. Bu alanlarda hizmet vermeye başladığı ilk andan bugüne kadar UGETAM, test ve kalibrasyon hizmetlerinde yeni alanlar oluştururken, bir yandan da test ve kalibrasyon hizmet çeşitliliğini piyasa talepleri doğrultusunda genişletme çabası içerisinde olmuştur. Bu çerçevede, PE boru ve ekleme parçaları için bazı testlerin yapılabildiği laboratuvar, devam eden yıllarda Türkiye’nin alanında tek laboratuvarı konumuna yükselmiştir. 

 

PE boru ve ekleme parçalarının su dağıtımında da kullanılmaya başlanıldığı, yaygınlaştığı  yıllarda ve bu alana da hizmet verilmesiyle birlikte  laboratuvarın önemi daha da artmış oldu. Yine aynı şekilde başlangıçta servis regülatörleri alanında kısmi olarak gerçekleştirilebilen test imkanları, sonraki yıllarda servis regülatörlerinin tüm testlerinin yapılabilmesiyle birlikte laboratuvarın önemini bir adım öteye taşımıştır. Yine bu çerçevede, ölçüm alanında karşımıza çıkan bir diğer boşluk elektronik hacim düzeltme cihazlarının kalibrasyonudur. Bu alanda da 2009 yılı içerisinde başlatmış olduğumuz çabalar sonuçlarını vermiş ve 2010 yılı içerisinde hizmet verilmeye başlanılmıştır. Bugüne gelindiğinde ise, test ve kalibrasyonda 4 ayrı ana alanda hizmet veren laboratuvarlarımızla yolumuza devam etmekteyiz. 

 

Avrupa Ölçeğinde Laboratuvarlarla Kıyaslanacak Durumdayız

Test ve laboratuvar hizmetlerinde önceliğe aldığımız esas, piyasa ihtiyaçlarının karşılanması ve daha önce de bahsettiğim üzere güvenlik ve emniyetin ön planda olduğu bu piyasada güvenli, kaliteli malzeme ve ölçüm açısından da doğruyu veren cihaz, ekipman kullanımına katkıda bulunmaktır. Diğer önemli bir esas, Türkiye’de doğalgaz piyasasında eksik bulunan hizmet alanlarını doldurmak suretiyle, alanında ihtisaslaşmış laboratuvarların oluşmasını sağlamaktır. Bu açılardan değerlendirildiğinde, Avrupa ölçeğindeki laboratuvarlarla kıyaslanacak durumdayız. Çoğu zaman hedeflediğimiz testleri aktif hale getirmek için, kendi Ar-Ge çalışmalarını yaptığımız cihazları oluşturuyoruz ve bu cihazların başka bir örneği bulunmamaktadır. Test ve laboratuvar alanında diğer önemli bir husus ise, testlerin ne kadar doğru ölçümlere ve hesaplara dayandığı konusudur. Bu konuda, neredeyse 10 yılı bulan laboratuvar birikimine sahip personelimizle, ölçüm ve belirsizlik hesaplamaları konusunda öncü bir durumdayız. 

 

Yeni Otomasyon Sistemi

Kendi Ar-Ge çalışmasını yürüttüğümüz birçok proje gerçekleştirdik. Örneğin, laboratuvarda servis regülatörlerinin performans testlerini gerçekleştirdiğimiz ünitemiz, tamamen kendi uzmanlarımızın projelendirdiği bir test ünitesidir. Fakat daha güncel olması itibariyle, Otomatik Korrektör Kalibrasyon Sisteminden bahsetmek isterim. Halihazırda korrektörlerin kalibrasyonlarını manuel olarak gerçekleştiriyoruz. Uzmanlarımız çok karmaşık bir test döngüsüne sahip korrektörlerin kalibrasyonunun daha doğru, güvenli, kısa zamanda ve operatöre daha az bağımlı olması yönünde bir çalışma yaparak ortaya bir otomasyon sistemi çıkardı. Bu sistemin korrektör kalibrasyonunun daha hızlı ve daha az maliyetle gerçekleştirilmesine çok katkısı olacaktır. Bu sistemin bu faydalarının yanında teknolojiye ve ölçüm kalitesine yapacağı katkı dolayısı ile, TÜBİTAK desteği alabileceğini düşündük ve proje başvurusunda bulunduk. Yapılan denetimler sonucunda, TÜBİTAK tarafından destekleme kararı çıktı. Mevcut durumda bu proje devam etmektedir. Bu proje de dahil, geliştirdiğimiz ürün ya da sistemlerle ilgili patentlerimiz mevcut ya da patent aşamaları devam etmektedir.   

 

Ürün Belgelendirme

Aslında ürün belgelendirme alanı doğal bir sonuç olarak ortaya çıktı. Daha önce de bahsettiğim üzere, biz test hizmetleriyle başladık. Bunun yanında 15 yıllık kalite kontrol ve tedarikçi değerlendirme alanında faaliyet göstermiş uzmanlık sahibi personelimiz var. Müşterilere bağımsız test sonuçları verirken bir süre sonra bunlarla ilgili yorum istekleri yoğunlaştı. Yani, müşteri kendisine sunulan test sonucunun dışında daha somut karşılıklar arayabiliyor. Bu süreçte, tüm testlerini yaptığımız bazı ürünlerin tip testlerine ilişkin talepler gelmeye başladı. Bir sonraki adımda ise, tip testlerinin sadece test edilen malzemeye ilişkin verilmesinin eksikliği fark edildi. Nihayetinde 2009 yılından itibaren, tip testleriyle üretim sürecinin değerlendirmesinin birleşmesini temsil eden, “TS EN 45011 ürün belgelendirme sistemini oluşturduk ve hizmet vermeye başladık. Bu haliyle, belirli bir zaman periyodu için bir tedarikçinin belirli ürünlerine belgelendirme yapabiliyoruz. Tabi ki belgelendirmesi sağlanan tip testlerine göre üretimin devamının sağlanması koşuluyla yapılıyor. Bu devamlılık ise periyodik ya da piyasadan rastgele alınan ürünlerin test edilmesiyle sağlanıyor. Bu şekliyle, ürün belgelendirmenin yaygınlaşmasıyla doğalgaz piyasasında çok daha kaliteli ve uygun malzeme kullanımı sağlanmış olacaktır. Burada kullanıcıların yapması gereken, malzeme alımı yaparken belgelendirmeden geçen malzemelerin kullanımına önem vermeleri olacaktır.             

 

3. Taraf Muayene Hizmetleri

UGETAM alanlarında uzman ve tecrübeli personele sahiptir. Bunun yanında, cihaz ve ekipman itibari ile de son derece donanımlıdır. 3. taraf muayene hizmetleri için yapılması gereken, sadece bu iki unsuru birleştirmektir. UGETAM hizmet vermekte olduğu alanların, neredeyse tamamında muayene yapabilecek yeterlilikte. Bunu da, 2009 yılının başından bu yana yapmış olduğu faaliyetleriyle ortaya koymaktadır. En son 2010 yılında EPDK’nın (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu),  doğalgaz piyasasının denetimi için UGETAM’ı yetkilendirmesi, UGETAM’ın önemini bir adım daha öteye taşınmıştır.

 

UGETAM ve SOCARGAZ İşbirliği

Dünyada ve Avrupa’da, belirli bir alana hitap eden ürünlerin test ve belgelendirilmesine ilişkin laboratuvar ve belgelendirme kuruluşları mevcuttur. Bu yolla, hem bu alandaki endüstrinin kalitesi yükseliyor hem de kalite ve güvene dayalı hizmet üretiliyor. Bizim de hedefimiz, Türkiye’de doğalgaz piyasasında bunu sağlamaktır. Bu alanlardaki hizmetlerimiz geliştikçe çevre ülkelerin de Türkiye‘ye ilgileri artıyor ve artacaktır. Bahsettiğimiz bu kasamda yürütmekte olduğumuz Gürcistan SOCARGAS işbirliği projemizden bahsetmek isterim. 

 

Enerjinin her alanıyla ilgili bilgimizi ve tecrübemizi, dünya enerji sektörüyle paylaşma niteliği taşıyan, altında UGETAM imzasının bulunduğu bir proje var. Bu proje ile Gürcistan genelinde doğalgaz dağıtım ve işletmeciliği faaliyetlerinde bulunan bir şirket olan SOCAR GEORGIA GAS’a; mevcut personel yapısının yeniden yapılandırılması, mevcut altyapı projelerin kontrolü ve yapılandırılması, işletmelerin yeniden yapılandırılması gibi önemli konuları içeren, eğitim, danışmanlık, belgelendirme gibi hizmet konularını kapsayan, doğalgaz altyapı hizmetleri UGETAM tarafından veriliyor. Bu sayede, Gürcistan genelinde doğalgaz ihtiyacı, UGETAM’ın sağlamış olduğu altyapı hizmetleriyle, güvenli bir şekilde karşılanmaktadır.

 

Bilindiği üzere, TS EN ISO/IEC 17025 Test ve TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme alanlarında 2006 yılında TÜRKAK’tan akredite olduk. UGETAM, 2009 yılının başından bu yana sürdürdüğü ürün belgelendirme ve muayene faaliyetlerini, Nisan ayı içerisinde geçirdiği TÜRKAK denetimi ile ileri bir noktaya taşımıştır. Böylelikle UGETAM, bu 2 yeni akreditasyon alanıyla birlikte Türkiye’de; test, personel belgelendirme, ürün belgelendirme ve muayene alanlarında akreditasyona sahip ilk ve tek kuruluş olma yolundadır. UGETAM, doğalgaz ve enerji sektörüne sağladığı hizmetlerde, TÜRKAK gibi bir üst kurumdan kazandığı akreditasyonlarla güvenine güven katmanın sevinci içindedir.