D.i.E'nin kazan dairesinden birgörünüş. Ankara'lıların ve endüstriyel tesislerin doğal gazlı ısıtma ve proseslerinde tercihi: Süpermatik Doğal Gaz Brülörleri. 15.000.000 Kcal. kapasiteye kadar monoblok brülörler. Hem sıvı yakıtlı hem de doğal gazlı. Referanslanmızdan bazıları: • Ankar.a Opera Binası • Romanya Büyükelçiliği • PIT Genel Müdürlük Binası • ODTU Kapalı Yüzme Havuzu • Cihan Elektronik • D.I.E. rr., SÜPERMATİK lll 11 Bilinçli Seçim11 Genel Müdürlük: Necacibey Cad. 68 Karaköy-İstanbul Tel: (1) 252 98 46 (PBX) Faks: (1) 244 94 13 Bölge Müdürlüğü: Hoşdere Cad. 60/2 Y. Ayrancı/Ankara Tel: (4) 468 15 73 - 427 82 10 Faks: (4) 427 82 26 Süpernıatik, bir Paslner kuruluşudur. 1..., 1 ııııtıar BRÜLÖRLERİ
KLINGER ® VAKACIKR Doğal Gaz Vanaları Ölçüler: 1 /4"-1 O" (6-250 mm) Bağlantılar: Dişli, Kaynaklı, Flanşlı • % 100 Sızdırmazlık • Emniyet Kalite •
Vaillant %100 Türkiye'de • Doğalgaz duvar tipi kat kaloriferleri, Kombi cihazları • Doğalgazlı dökme dilimli kazanlar • Şofbenler, elektrikli ve gazlı termosifonlar • Ooğalgaz sobaları • Elektrikli ısıtıcılar • Termostatik radyatör vanaları • Oda termostatları • Otomatik kontrol cihazları l;{ ,ur. ·ıı 1 v�ı waı an •• 1 '
1 Vaillant ısı San. ve Tic. Ltd. Şti. 119 YILLIK DENEYİM ile ısınırken sıcak su da kullanın • Güvenilirlik, sessizlik ve ekonomikliğin keyfini yaşayın • Üstün Alman servis ve yedek parça güvencesiyle tanışın ısıtma, sıcak su ve kontrol cihazlarında LİDER Şemsettin Günaltay Cd. No.209 81080 Erenköy-lstanbul Tel.: (1) 302 02 24 / 7 hat Fax.: (1) 302 02 31 Ankara Bölge Müdürlüğü Köroğlu Cd. No.83 06700 Gaziosmanpaşa-Ankara Tel.: (4) 446 85 47 / 5 hat Fax.: (4) 446 85 52
.. .. .. .. DOGALGll, LPG OLCUMUNDE .. .. ' .. .. EN BUYUK MARKA, EN KUÇUK SAYAÇ... GALLUS 2000 "Küçük Beyaz Sayaç" Doğalgaz, LPG ölçümünde üstün nitelikli, performanslı, Dünya standartlarında bir ölçüm cihazı GALLUS 2000. Gallus 2000, şimdi DOĞALGAZ, LPG kullanımını sorunsuz bir yaşama, rahatlığa dönüştürmek için Türkiye'de... Dünyanın ilk küçük sayacı GALLUS 2000 ile Doğru Seçim, Doğru Ölçüm. .. t Qo. ...., ııiıiiiıı& .., - i • • Resim ebadları birbiriyle doğru orantılıdır. �1MtiiH4t·MJ a)Koc "Gazal ������:��:.i :;��z Han Kat:4 80300 Zincirlikuyu-lSTANBUL Tel:275 37 70 Fax:266 08 98 Telex:28220 suns tr
DEC INTERNATIONAL REFERANSLARIMIZ • KEMPINSKI HOTEL/ÇIRAGAN PALACE-ISTANBUL • swıss HOTEL/BOSPHORUS - İSTANBUL • MÖVENPICK HOTEL - ISTANBUL • HILTON CONRAD HOTEL - İSTANBUL • AKGÜN HOTEL - İSTANBUL • SABANCI CENTER - ISTANBUL • T. TiCARET BANKASI GENEL MÜDÜRLÜK BINASI- ISTANBUL • ECZACIBAŞI iLAÇ FABRIKASI - ISTANBUL • BEKO FABRİKASI - ISTANBUL • EMLAKBANK YAHYA KAPTAN KONUTLARI-IZMIT • HILTON HOTEL - IZMIR • BÜYÜKEFES OTEL - İZMİR • KARUM iŞ MERKEZi - ANKARA • TÜBİTAK BiNALAR! - ANKARA • TRT SiTESi - ANKARA • RAMADA HOTEL - MERSiN • SiREN HOTEL - ANTALYA • HAPIMAG HOTEL - BODRUM • CLUB K YRENIA- OSCAR.HOTEL - GİRNE • UPDK KOMPLEKSİ - MOSKOVA • FLEKSIBL KANAL SİSTEMLERİ • KANAL SIZDIRMAZLIK SİSTEMLERİ • KENDİNpEN YAPIŞAN BANTLAR (alüminyum, pvc, ...) • DEC BAGLANTILARI • HVAC SİSTEMLERİ. İÇİN TÜ� AKSESUARLAR • FLANŞLI KANAL SiSTEMLERi 1 TÖREN SOKAK, TÖREN APT. Nü: 15 D: 11 l. LEVENT - İST Tel: (11278 90 10 - 279 21 77 Fax: 278 90 10 DISTRIBOTORLERIMIZ: ISTANBUL • FITATEKNIK ANKARA • S0GUKTEKNIK IZMIR -ILTES ADANA • ÜNVEREN (1) 586 32 44 • 588 13 79 • 586 46 13 (4) 310 77 17 • 310 76 74 (51) 57 62 71 • 57 99 03 (71) 11 25 86 • 12 28 85 DUTCH ENVIRONMENT CORPORATION
G A Z I N D U S T R I E R A D I A N T I S I T 1.C I L A R ; .. . EKONOMİK, GÜVENLİ, PRATİK Büyük Hacimlerin ısıtılmasında %50'ye Varan Ekonomi KULLANIM ALANLAR! Yakıt; Doğal Gaz veya LPG Optimal ışıma Sessiz ve Homojen Yayılma Genel veya Kısmi ısıtma Eşsiz Kalite, Tam Güvence Kolay ve Çabuk Montaj Doğrudan ve Yerinde Yakmanın Tüm Avantajları Kôrlı Yatırım Geniş Referans Fransız Gaz de France ve Alman DVGW Standartlarına Tam Uyum. Büyük Endüstriyel Tesisler Servis lştasyonları Depolar, Ambarlar Atölyeler Spor Salonları GAZ INDÜSTRIE Ekonomik,Güvenli,Pratik Sergi Salonları, Büyük Mağazalar tÜRKIYE TEMSiLCiSi DD AI ŞN I TŞ Mi CAANRL IEKTL VT DE . Kültür Mahallesi KüçükçamhkSit. Yolu Sk. No: 2 Etiler lstanbul / TÜRKiYE Tel : (90.t) 265 27 29 : (90.t) 265 22 •9 Fax : (90.t) 257 12 H Proje ve Mühendislik Ekipman ve Aksesuar Temini Anahtar Teslimi Taahhüt • • • • • •
GÖKCEI C_UENOD DOĞAL GAZ BRÜLÖRLERİ Doğal gazda Türk-Fransız teknik işbirliği... ---------------■: .a,·:r.ıı------------------- Hizmette süreklilik 30 Yıllık kuruluş güvencesi GöKÇEm§•f,�gı...... GöKÇE•C9'[1:t·I·..... GöKçEıı§IGibi·..... • brülörleri elconomilctir, • brülörleri emniyetlidir, • geniJ bir servis teJlcilatına randımanı yülcselctir. lcullanımı kolaydır. sahiptir, brülörlerin • balcım, garantilidir. MAKİNA TESİSAT ve TİCARET A.Ş. Necacibey Cad. No. /8 Karaköy-İSTANBUL P.K. 837 Karaköy-Fax: 243 37 82_ Tel: 252 44 00 (5 Hac) İmalat GÖKCE BRÜLÖR ve iSi SANAYİ TİCARET A.Ş. Davucpaşa Cad. Serçekale Sok. No. // Topkapı-İSTANBUL Tel: 567 20 07-567 20 /3 - • il • 111
Mavi alevli, özel güvenlik donanımlı, tam alev modülasyonlu, %90 verimli üstün bir kombi: COINT • Dijital program saati. • Tüm gazlara uyumlu paslanmaz çelik brülör. • Korozyona karşı kurşun kaplı bakır eşanjör. • Özel tasarım, şık görünüm. • Montaj seti bağlanh elemanları ile eksiksiz paket halinde. ERENSAN güvencesiyle sadece ERENSAN bayilerinde. erensan COINTIIRERENSAN iSi SANAYİ A.Ş. İstanbul Merkez: 551 05 00 Ankara Bölge Müdüriüğii: 427 67 37 ...
• Metal, cam, seramik, kimya, petro-klmya, gıda ve tekstll endüstrisindeki fırınlarda taın verlın • Düfiik lfletlın ınallyetl • Kolay ınoııtai • Üstün ınoclüler tasanın • Süpenııatik garantisi • Çift yakıt • Ön karı,ımlı, ıneınede karı,ıınlı, lnfra-recl • Prosese uygun alev tasarıını Proses fırınlar i4çin fırın brülarteri ve diğer t'Üm cıksesucırlcır için Türkiye Genel Disl'ribül'örü: rr.ı SÜPERMATiK® 1 • pazarlama a.ş. Genel Müdürlük-iSTANBUL TNeel:ca(1ti)b2e5y2C9o8d.-4668,PBKXoroköy / lstonbul Faks: (l) 2-4-4 9-4 13 Teleks: 25 185 pyos tr Süpermatik Pazarlama AŞ, bir PASINER kuruluşudur. RE (REDF) Red Eye DX (XDF) Dual Fuel ıı-ıc:.
ULUSLARAAASI ENERJi TEKNOLOJi ve TESiSAT DERGiSi 30 OOOTL. MART NiSAN 1993 m NATURAL GAS INTERNATIONAL ENERGY TfCHNOLOGY AND INSTALLATIONS MAGAZiNE 10 iLAN SAYFALAR! İNDEKSİ /Content of Advertisements 13 BOTAŞ'tan Haberler / News from BOTAŞ 15 EGO'dan Haberler / News from EGO 17 iGDAŞ'tan Haberler/ News from IGDAŞ 22 VAKiT �İYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI (SANAYI-KONUT) Fuel Prices Comparison 24 HABERLER / News 29 SÖYLEŞİ / Jnterview (Doğal Gaz Dergisi - Doğancan AKYÜREK) 36 ÇEVRE BAKANLIĞl'NA MEKTUP lstanbul Metropolitan Municipality's of Environment 38 TÜRKİYE LİNYİT YATAKLAR! Lignite Resources of Turkey 43 SÖYLEŞİ / lnterview (Doğal Gaz Dergisi -Semiha ARAYICI) 51 KOJENERASYON TEKNOLOJİLERİ (Ôzcan AĞABAY) Cogeneration Technologies 59 TANITIM / Promotion (Kredi Kartlı Sayaç) 64 DOĞAL GAZ PANELİ / Panel on Natura/ Gas 70 STANDARTS OF NATURAL GAS (David HOBSON)) Doğal Gaz Standartları 75 SÖYLEŞİ / lnterview (Doğal Gaz Dergisi - Erdoğan ATAKAR) 77 DOĞAL GAZ BRÜLÖRLERİNDE KULLANILAN EMNİYET VE KONTROL ELEMANLAR! (K�zım KARADAĞ) Safety and Control Elements of Natura/ Gas Burners 86 ISTANBUL 1. ULUSLARARASI DOĞAL GAZ KULLANIMI VE DÖNÜŞÜMÜ SEMPOZYUftıU lstanbul First lnternational Symposium on Natura/ Gas Utilization and Conversion 94 OTOPRODÜKTÖR KOJENERASYON ENERJİ ÜRETİM TESİSLERİNİN ULUSAL ELEKTRİK SİSTEMİNDEKİ YERİ VE TARİFE (Ahmet ELTEKİN) The /mportance of /he Otoproducer Cogen Power System in fheNatiaıafEnergyGridand Tariff /Qoçen sayıdan devam) 99 DERGİMİZDE BUGÜNE KADAR YAYINLANMIŞ OLAN MAKALELERİN KONULAR! VE YAZARLARININ LİSTESİ The List of The Topics and Authors of Articles That Have Been So Far Published in Natura/ Gas Magazine Sahibi ve Yazı işleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Editor in Ch/el on beha/1 ol Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Yürütme Kurulu Editorial Executive Board Prof. Dr. Cahlt ÖZGÜR/ Başkan / President (i.T.O.) Prof. Dr. Osman F. GENCELi (İ.T.ü. Makina Fak. Ôğıetim Üyesi) Prof. Dr. Selçuk YAHŞi (O.D.T.Ü. Oğıelim Üyesi) Hakan KURT (ALDOGAZ Satış Md.) Cüneyt VARDAR (EMSA GAZ A.Ş.) Haldun DURUKAN (TÜRK DEMIRDÔKÜM - Teknik Paz. Md.) Duran ÖNDER (ÔNDER L.T.D.) Ömer OĞUZ (FERROLI LTD.) Eren s. INÖNÜ (GôKÇE BRÜLÖR ve iSi A.Ş. Gnl. Koord.) Deniz ÜNAL (KOÇ HOLDiNG A.Ş. Et0d Proje Koord. Yrd.) Herman MINASYAN (ALARKO Doğal Gaz Grup Koordinatörü) R. Bahadır ONAT (ELSEL Gaz Armatürleri A.Ş. Teknik Md.) Dilek ALPSAR (ŞİŞECAM-Mak. Tasr. Grup Şefi) Yayın Danışma Kurulu Editorial Board olAdvisers Gökhan YARDIM (BOTAŞ-Doğal Gaz Grup Bşk.) Müneııvar YEŞiL (İGDAŞ-Proje Kont. Md.) Cengiz GÜÇLÜER (EGO-Kontrol Amir Tems.) Prof. Dr. Doğan ÖZGÜR (Y.T.Ü. Makina Müh. Bölümü Bşk.) Prof. Dr. Netet KADIRGAN (Y.T.Ü. Müh. Fak. Rektör Yrd.) Luclo D'ANDREA (UN Economic Commission tor Europe) Lorenzo MAINA (ITALGAS) Raı,mond DYER '.el1ITISH GAS) Mustafa ERHAN (Mak. M0h.) Özkan AĞIŞ (ENKAAŞ. Gn. Md. Yrd.) Kıvanç SUNMAN (TOKARAŞ. iş Geliştirme Md.) Ahmet AKÇAOĞLU (RAYSEL A.Ş. Gnl. Md.) Fahir DALDAL (GAZALAŞ. Doğal Gaz Sorumlusu) Oğuz TÜRKYILMAZ (MEG A.Ş.) Rüknettin KÜÇÜKÇALI (ISISAN A.Ş.) Cafer ÜNLÜ (YAKACIK MAKİNEAŞ.) Rü tü BOZACI (bESAA.Ş.) Semih ABUT (Kimya Yük. Müh.) Özdemlr ÇORAK (SÜPERMATİKAŞ.) Cengiz YILDIZ (EMOAŞ.) Müjde BİLGÜTAY (Yayın Koordinatörü) Emine BANKOĞLU (Rek l am ve Halkla İlişkiler Md.) Dilek YENiCi (Müşteri Temsi l cisi) YÖNETiM MERKEZI/EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE: Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. TB eüly: ü2k7d5e8r e3 C5 9a -d2. 7549 9/ 81 M3 2e cFi da xi y: e2k7ö3y 3( 88 01391 •0 )2 İ8s8t a2n6b u1 l4 Ankara Temsilcisi Ali KARAALI Tel: (4) 343 33 73 • 427 65 10 Dizgi/Hazırlık/Basım TEKNOGRAFİK Alayköşkü Cad. Şengül Hamam Sok. Alemdar lşhanı No: 109/110/114 Tel: 511 15 93-522 90 49 © D<>Oal Gaz'da yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı mahfuzdur, izin alınmadan. kaynak göster i lerek de olsa iktibas ed i lemez. FSiiynagtlıe: 3c0o.p0 y0 0p rTi cL .e : Yıllık abone: 200.000 TL.(Posta ücreti dahil) EOuv reor ps ee a$s 3$. 755- ( (PPoosst taaggee i ni nccl ul uddeedd) ) Annual subscriptions: Ov E e u r r s o e p a e s : : $ $ 1 2 5 0 - .. --- -- --
DMAL GAZ DERGiSi SAYI. 25 İLAN SAYFALARI İNDEKSİ (Alfabetik olarak sıralanmıştır.) AÇM 19 ENERSİSTEM 32-33 MORMAN 111 ALARKO Arka Kapak ENKON 76 NATEK 42-89 AKNUR 40 ERENSAN 6 OMTES 11 O AK PAZARLAMA 111 GAZAL 1 ÖNDER 115 ALURAD 5 GAZ TEKNİK 81 ÖZKÖSEOĞLU 93 AREL 110 GENÇAY 102 PALCO 72 AYGAZ 57 GENTES 91 PORAŞ 37 BETA 91 GÖKÇE 4 RAYSEL 118 BİMTAŞ Arka Kapak İçi GÜLER YAP! 16 REFSAN 84 BORUSAN 82 GÜRDAL 102 SELNİKEL 116-117 BÜROMEKANİKER 62 GÜRKANLAR 68 SHRAMA 20-21 BÜROTEK 41 HACI AYVAZ 119 SİSTEMTEKNİK 109 ÇUKUROVA 28 H & B 3 • SÜPERMATİK Ön Kapak DEC 2 ISISAN 46-47 TASARIM 111 DEMİRDÖKÜM 60-61 INTERGAS 108 TESİSAT DERGİSİ 78 DEMİREL 110 İPRAGAZ 88 TESSAN 37 DENKO 114 İZOCAM 96 TİTAŞ 54-55 DERSAN 19 İZZET YANIK TESİSAT 111 TOKGÖZ 105 DUMAN KAYA 98 JEAVONS ENELSAN 63 TRAKYA DÖKÜM 113 ECA 120 KEP KELEPÇE 73 TUNÇ METAL 111 ECE 91 KORTEZ 98 VAILLANT Katlamalı EMO 69 MAKPAR 98 YAKACIK MAKİNA Ön Kapak İçi EMSA 79 MANNESMAN 85 YAP! MÜHENDİSLİK 97 EMOGAZ 112 MEG 74 YILDIZ KAZAN 92 ENELSAN 8 MEKTESAN 110 ADVERT FOR TURKISH REPRESENTATION Gas Engineer Required-Salary negotiable Jeavons / Elster Group are inviting applicats tor the position of a qualified Gas Engineer. The position would be Ankara based although other areas would be covered. The successful applicant would be expected to have a through knowledge of natura! gas, have good contacts with EGO, BOTAŞ as well as IGDAŞ. Alsa wo10 uld be prepared to research into requirements tor gas products manufactured by the Elster Group of Companies, which include: Gas Meters, Gas Pressure Reduction Stations, Gas Regulators, Electronic Volume Correctors and Metering and Regulating Cabinets. The position calls tor self motivation and the ability to communicate at all levels especially with contractors, gas companies, technical standard TSE and ltalian, French, German and British companies. Therefore a good knowledge of English and another European language will be beneficial. lf you think this requirement could be met by yourself, contact without delay: Mr. D. Hobson Jeavons/Elster Turkıye, Jeavons Engineering Ltd. Lower Church Lane, Tipton, West Midlands, DY4 7 PH. United Kingdom. Fax: 99 44 21 520 1839
DOÖAL GAZ DERGiSi SAY!. 25 DOĞAL GAZ DERGİSİNİN 25. SAYISININ DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ 25. sayıyı idrak ederken, bir yandan ilk sayının çıkışından bu yana gerek derginin aldığı yol ve gereksegenelde doğal gaz konusundaki gelişmenin beklenenin de üzerinde olması nedenleri ile haklı birmemnuniyer ve huzur hissettiğimi beyan ederken, diğer yandan da olayın gelişmesindeki bir iki olumsuz nokta yüzünden bir burukluk duyduğumu belirtmek istiyorum. Teknik bir derginin hele özel bir konuda yayın yapıyorsa, yayın hayatına uzun süre kesintisiz devam etmesi kuşkusuz bir başarıdır; ayrıca bugünkü endikasyonlar derginin popülaritesinin daha da artacağını göscermekcedir. Buna ek olarak, derginin normal yayının dışında seminer ve sempozyumlar ve ayrıca konu ile ilgili çeşidi grupları biraraya getiren toplantılar düzenleyerek, sektöre yaptığı katkı küçümsenmeyecek nicelikcedir. Ancak, kanımca bu başarının sırrının yalnızca dergiyi çıkaranların olumlu gayretlerine bağlanması doğru değildir. Memleketimizde bu konudaki ihtiyaç belirli bir düzeyin üzerine çıkamasaydı ve yine bu konuda belirli bir atmosfer oluşamamış olsa idi, girişimler ne kadar isabedi olurlarsa olsunlar, bugünkü sonuca ulaşılamazdı. Bugün doğal gaz, memleketimizde kamu ve özel sektörüyle, tüketicisiyle ve basınıyla tamamiyle benimsenmiş bir konudur. Bu konuda bir endüstri gelişme yolundadır; teknik bilgi birikimi ve uzmanlaşma memnuniyet verici düzeye gelmiştir. Bu olumlu gelişmelerin yanında, hava kalitesinin bedelinin gittikçe arttığı bir çağda, yurdumuzdaki ana politikanın da en remiz yakıt olan doğal gaza yönelmek doğrultusunda olması gerektiği artık tarrışılamaz. Üstelik İstanbul gibi kirlilik bakımından tehlike çanlarının uzun süreden beri çaldığı bir şehrin tahammül edilebilir bir havaya kavuşmak için yegane umudunun doğal gazda olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak, kanımızca, bu gerçeğin gereklerinin yurt çapında planlı bir harekede yerine getirilemeyişi çok üzücüdür. Bu husus 8 Mart 1992 günü Milliyet Gazetesi'nin girişimi ile İscanbul'da yapılan ve yetkili ve ilgili tarafları birarayagetiren doğal gaz panelinde bir kez daha belirtilmiş bulunmaktadır. Bu panelde vurgulanan hususlardan biri, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı'nın açıklamalarına göre, geçtiğimiz yılda Ankara'da enerji tüketiminde kömürün payının % 53, doğal gazın payının % 37, sıvı yakıcınkinin de % 6 mertebelerinde olduğu ve bununla hava kalitesinde büyük bir iyileşme elde edilmiş olduğu, kirlilik limideri hemen hemen hiç aşılmadığı anlaşılmaktadır. Kuşkusuz bu çok olumlu bir gelişmedir. Ancak, böylece başkentimizin hava kirliliği problemi büyük ölçüde aşılmış görünürken, en büyük ve kalabalık şehrimiz olan İscanbul'un durumu, yine yapılan açıklamalar da gözönüne alındığında, hiç de iç açıcı görünmemektedir. İhale kararı Ankara'dan önce verilmiş bulunan İstanbul Doğal Gaz Projesi, her ne kadar bugünlerde bitme aşamasına gelmiş bulunuyorsa da, şehirde henüz doğal gaz kullanan konut sayısı hissedilir bir yüzdeye ulaşmaktan çok uzaktır. Üstelik bitmiş sayılan proje içinde, İstanbul Valisi'nin deyimi ile, şehrin hassas bölgelerine, yani hava kirliliğinden en çok etkilenen ve kirlilik limiderinin büyük ölçüde aş ıldığı semtlere öncelik verilemediği gibi, bu bölgelerden bir kısmına (örneğin Kadıköy'e) yakın bir gelecekte doğal gaz verme umudu da ufukta görünmemektedir. İGDAŞ yetkilileri ise "İstanbul'da tahsis edilmiş olan gaz miktarının zacen ihtiyacın ancak yarısı mertebesinde olduğunu, bu bakımdan şebekeyi tamamlamanın da fazla yarar sağlamayacağını" ileri sürmektedirler. Burada yurt içinde yaşanan doğal gaz çelişkisi gündeme gelmektedir: Türkiye için remin edilmiş olan gaz miktarının İscanbul'a tahsis edilen kısmı bu şehrin tamamlanmış olan şebeke kısmına dahi yecmiyeceği belirtilirken, aynı panelde eldeki gaza yeni tüketim alanları açma çabalarının bütün hızı ile sürdüğü, boru haccının yeni yerleşim merkezlerine uzatılacağı vurgulanmıştır. Gönül isterdi ki, yurt çapında doğal gazın taşınımı ve dağıtımı, hava kirliliği önleme faktörü başta olmak üzere ekonomik ve teknik faktörler de gözönünde bulundurulmak daha rasyonel bir şekilde ele alınsın; öncelikler yine yurt çapında saptansın ve kuruluşlar arasında daha sıkı bir koordinasyon sağlansın. Bu arada yine gönül isterdi ki Gökova Sancrali'nde, birkaç yıl sonra yurdumuza gelecek potansiyel curisclerin kirlilikten rahatsız olmamaları için gösterilen duyarlılık, halen aşırı kirli havayı teneffüs ermek zorunluluğunda bulunan İstanbul halkı için de gösterilsin. Bunları söylerken sorumluların karşı karşıya bulundukları güçlüklerin büyük bir kısmını bilmekteyim, ancaksokaktaki adamın ana sorununa cevap istediğini de biliyorum. Doğal Gaz Dergisi'nin 50. sayısı idrak edilinceye kadar, yukarıda belirttiğimiz üzüntülerin ortadan kalkmış olacağını ummaktayız. @ G_vz;-r -� Cahic ÖZGÜR YayınYürütme Kurulu Başkanı COMMENTS ON THE 25th ISSUE OF DOĞAL GAZ MAGAZiNE As we rnuh oıır 25th imıe, l woııld like ıo express ıııypleasııre ofıhe sııı-cess ıhaı oıır magazine has accomplished as we/1 as ofıhe ııııexpecıed growıh ofıhe ııatııral gas secıor. Oıı ıhe oıher haııd, a few ııegaıioııs iıı ıhe secıor, ııııforıımaıely, have deııigraıed ıııy happiııess. it is cerıaiıı/y an iıııporıanı achievemeııı ofa ıechııical pııblicaıioıı ıo coıııiııııe iıs disıribıııioıı for sııch a loııg ıiıııe, especia//y ifiı's coııceıııraıed oıı a spesifıc sııbject. The cıırreııt iııdicaıioııs have showıı ıhaı ıhe popıılariıy ofoıır magazine wi/1 iıııprovefı rıher. Moreover, ıhe efforıs of ıhe magazine ıo briııg ıogeıher the dif fereııı groıpı s a11d orga11izaıio11s iıı ıhe secıor by orga11izi11g seıııiııars aııd syıııposiıııııs, caıı ııoı be 1111deresıiıııaıed. Hoımıer, dedicaıiııg ıhe sııccess 011/y ıo ıhe posiıive efof rıs ofıhe zealoııs eı11ployees ofDoğal Gaz Magazine woıı/d be ıııisleadiııg. Today, ııatııra/ gas is a ıoıal/y accepıedfacı by °,,// groııps and secıors i11 ıhe society. This positive aımosphere has expediated ali kinds of eııterprises, inclııdi11g oıırs. ln oıır age, ımfortıınaıely, the price ofair qııality is comtaııtly increasiııg. Coııseqııeıııly, the esseııce of Tıırkey's erıergy policy shoııld be coııversion ıo naıııral gas. Especially in lsıa11bııl, where ıhe sigm ofdiseaster have appeared loııg time ago, ııaıııral gas is ıhe oııly hope for obtaiııi11g endıırable air. lt is sad ıo see that ıhe neces ities ıhis reality brings have 1101 been fıı/filledyet. To oıır opinion, a 11aıio11 wide ııatııral gas allocatioıı projeci U'hich is planııed by taking ıhe /!C0110111ic, ıechnical and ecologic factors in to accoııııt, is esseıııial. Cahiı ÖZGÜR Presideııı ofıhe Editorial Board 11
'' Büyük olmak için hiç kimseye iltifat etmeyeceksin; hiç kimseyi aldatmayacaksın. . Ülke için gerçek amaç ne ise onu görecek, o hedefe yürüyeceksin. Herkes senin aleyhinde bulunacaktır; herkes seni yolundan çevirmeye çalışacaktır; fakat sen buna karşı direneceksin. . . ününe sonsuz engeller de yığacaklardır. Kendini büyük değil, küçük, zayıf, araçsız, hiç sayarak, kimseden yardım gelmeyeceğine inanarak, bu engelleri aşacaksın. Bundan sonra da sana büyük derlerse... Bunu söyleyenlere güleceksin. '' MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
00�ALGAZDERGiSi SAYI. 25 BOTAŞ_'tan haberler Newsfrom BOTAŞ. SINAI MÜŞTERiLERE UYGULANACAK OLAN DOGAL GAZ. SATIŞ TARiFESi (KDV HARiÇ) Yıllık Sözleşme Miktarı Kesintili Satış Fiyatı Kesintisiz Satış Fiyatı Elektrik Üretim Buhar ve Proses Srrf /yıl TL/kWh TL/Sm3 TL/kWh TL/Sm3 TL/kWh 300.000 -5.000.000 113.68 1210 126.67 1348 122.77 5.000.001 -15.000.000 104.64 1114 118.89 1266 114.85 15.000.001 -50.000.000 101 .79 1084 115.72 1232 111.04 50.000.001 -100.000.000 100.30 1068 112.65 1199 107.94 BÖLGE iÇiNDEKi DOGAL GAl. ŞEBEKE YATIRIMLARINI VE BU ŞEBEKELERiN iŞLETMESiNi YAPAN ORGANiZE SANAYi BÖLGELERiNE YAPILAN TOPTAN SATIŞLARDA UYGULANACAK OLAN DOGAL GAl. SATIŞ TARiFESi (KDV HARiÇ} Yıllık Sözleşme Miktarı Elektrik Üretim ve Proses Buhar Sm3/yıl TL/kWh TL/Sm3 TL/kWh TL/Sm3 300.000 -5.000.000 118.89 1266 114.85 1223 5.000.001 -15.000.000 115.72 1232 111.04 1 182 15.000.001 -50.000.000 112.65 1199 107.94 1 149 50.000.001 -100.000.000 108.14 1151 103.63 1103 TL/Sm3 1307 1223 1182 1149 Not: 1) Bu fiyaclara KDV ilave edilecektir. 2) 1 Smı : 15 °C ve 1.01325 bar mutlak basınçtaki 1 mı gazın hacmine tekabül eder. 3) Kesinti!: müşteriler, sistem gerektirdiği zaman BOTAŞ tarafından önceden haber verilerek gaz arzı kesilebilen müşterilerdir. Kesintili satış fiyatı 6 haftalık kesinti süresine göre hesaplanmıştır. 4) Kesintili veya kesintisiz tarifeyi seçmek müşterinin isteğine bağlıdır. 5) Fiyatlandırmada doğal gazın 9155 kcal/Sml olan üst ısıl değeri esas alınmıştır. 6) Müşteriler tesislerine talep ettikleri azami saatlik çekişin her 1 ml'ü için aylık 3.000 TL. sabit hizmet ücreti öderler. 7) Yıllık sözleşme miktarı 100.000.001 ml'den fazla olan ve bölge içindeki doğal gaz şebeke yatırımlarını ve bu şebekelerin işletmesini kendileri yapan Organize Sanayi Bölgelerine yapılan toptan satışlarda, bu bölgeler için geçerli olan tarifenin 50.000.001-100.000.000 kademesine verilen fiyaclar uygulanır. 8) Bu fiyaclar 01.01.1993 - 31.03.1993 tarihleri arasında geçerlidir. Nisan ayından itibaren geçerli olacak fiyatlar dergimiz basım aşamasındayken henüz belirlenmemiş olduğundan, yayınlayamıyoruz. İsteyen okuyucularımız, Nisan ayında dergimize telefon edip, fiyatları öğrenebilirler. BOTAŞ'la sözleşme yapan firmaların son listesi açıklandı. List of companies which signed a contract with BOTAŞ MÜŞTERiNiN ADI INSA S0MERBANKHOLDiNG ŞIŞECAM (Çerçeve ani.) NUH ÇiMENTO (Çerçeve ani.) NUH ÇiMENTO (Çerçeve ani.) PROFILO GÜMÜŞSUYU BURSA O S 8 LEVER-IŞ TÜRKHENKEl BORUSAN ASLAN ÇiMENTO AJ< ÇIMENTO MODERN KARTON BASF-SÜMERBANK VITRA TESiSiNADIVE YERi lnsa/AMBAALI Sungipel</GEMLIK Çayırova Cam/ÇAYIROVA Nuh Çimento/HEREKE Nuh Kireç/HEREKE Profilo/ÇERKEZKÖY GümOşsuyU/ÇERKEZKÖY O S 8/BURSA Lever-lŞ/DILOVASI Türk Henkel/ÇAYIROVA Borusan/GEMLIK Aslan/DARICA Akçimento/lSTANBUL Modern Karton/ÇORLU Basf/DILOVASI Vitra/BOZÜYÜK TOPRAJ< HOLDiNG (Çerçeve ani.) Toprak Seniteri/BOZÜYÜK TOPRAJ< HOLDiNG (Çerçeve ani.) Toprak KaQıVBOZÜYÜK KOÇ HOLDiNG (Çerçeveani.) lzocam/DILOVASI KOÇ HOLDiNG (Çerçeveani.) Demirdöküm/BOZÜYÜK KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) Tofaş/BURSA KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) Arçelik/ÇAYIROVA ÇITOSAN (Çerçeve ani.) Bozüyük Seramik/BOZÜYÜK ÇOLAJ<OGLU ÇolakoQlu/DILOVASI HASTEKS Hasteks/ÇERKEZKÖY SôGOT SERAMiK SöQüt Seramik/SôGÜT SORMAŞ Sormaş/SôGÜT ESKiŞEHiR O S B O.S.B./ESKIŞEHIR OLMUKSA Olmuksa/DILOVASI ASIL ÇELiK Asit Çelik/ORHANGAZi YILDIZ TEKSTiL Yıldız Teks./GÜRSU AROMA Aroma/GÜRSU AJ<KÖK (Çerçeve ani,) Aksa/YALOVA iPEK KAGIT ipek KaQıVKARAMÜRSEL AJ<KÖK (Çerçeve ani.) AJ<KOK (Çerçeve ani.) YARIMCA PETROKlMYA ÇITOSAN (Çerçeve an) .) ESKiŞEHiR ÇiMENTO SÖNMEZ A.S.F. YAJ..OVA ELYftJ ECE TEKSTiL KOÇ HOLDiNG (Çerçeve ani.) ARTEMA BP PETROLLERi ARMASAN KALE SERAMiK YÜNSA HALISER AJ<AY TEKSTiL TEMTAŞ BEYBO BOYA Aksu/ÇERKEZKÔY Dinarsu/ÇERKEZKÔY Yarpet/YARIMCA Yarımca Pors./YARIMCA Eskişehir Çimento/ESKiŞEHiR Sönmez A.S.F./Oemirtaş Yalova Elyaf/YALOVA Ece Tekstil/KESTEL Döktaş/ORHANGAZI Artema/BOZÜYÜK BP Petrolleri/GEMLiK Armasan/BOZÜYÜK Kale Seramik/ÇAN Yünsa/ÇERKEZKÖY Halıser/BOZÖYÜK Akay Teksti l /BURSA Temtaş/ÇERKEZKÖY Beybo/ÇORLU 13
00CAL GAZ DERGiSi SAYI. 25 ECZACIBAŞI KARO SERAMiK Ecz. Karo Seramik/BOZÖYÜK NARIN MENSUCAT Narin/ÇERKEZKÔY ÇETiN TEKSTiL Çetin Tekstil/ÇERKEZKÖY HiSARLAR MAKINA Hisarlar/ESKiŞEHiR BURBEST BurbesVBURSA TOROS Toros/BURSA V.S.B. V.S.B./ALTINOVA SARKUYSAN Sarkuysan/GEBZE TOPRAK HOLDiNG (Çerç. ani.) Toprak Enerji/BOZÖYÜK TOPRAK HOLDiNG (Çerç. ani.) Toprak Demirdök/BOZÖYÜK A.B.S. ALÇ! A.B.S./BOZÖYÜK ORMO Ormo/ORHANGAZI BURSA AKÜ Bursa Akü/DEMIRTAŞ BATI OOKUMACILIK Batı Dokumacılık/DEMIRTAŞ TRAKYA iPLiK Trakya lplik/ÇERKEZKÖY MEYSAN Meysan/ÇERKEZKÖY YEŞiM TEKSTiL Yeşim Tekslil/GÜRSU DiLER ÇELiK Diler Çelik/GEBZE DEMIRSAN Demirsan/DILOVASI SIFAR Sifar/ÇERKEZKÖY DESENTÜL Desentül/ÇERKEZKÔY ELBA Elba/ORHANGAZI UNILEVER Unilever/ÇORLU MEMSAN Memsan/ÇAYIROVA GÖKÇEN TEKSTiL Gökçen Tekstil/GEMLiK ŞIŞECAM (Çerçeve Ani.) Cam Elyaf/ÇAYIROVA HEMATEKS Hemateks/ÇERKEZKÖY ECZACIBAŞI HOLDiNG (Çerçeve ani.) EMS/ÇAYIROVA VOLKSWAGEN Volkswagen/ÇERKEZKÔY CHRYSLER Chrysler/ÇAYIROVA MARMARA TUGtA Marmara TuQla/KUMBAG-TEKIRDAG DEVA HOLDiNG Deva Holding/ÇERKEZKÖY IBRAHIM SÖNMEZ lbrahim SönmezJBURSA PEHLIVANOGLU PehlivanoQlu/ÇERKEZKÖY DÜNYA HALI EREN TEKSTiL TELRA ULTAŞ FENIŞ BURSA ÇiMENTO ÖZCANLAR TEKSTiL GÜLLE TEKSTiL BILTEKS ÖRME TÜRKŞEKER METEKSAN BILTEPE AKKÖK (Çerçeve ani.) OTTOMAN MEGATEKS BESAN Dünya Halı/ÇERKEZKÖY Eren Tekstil/ÇORLU Telra/ÇERKEZKÖY UltaŞ/ ÇERKEZKÖY FeniŞ/ÇAYIROVA Bursa Çimento/BURSA Özcanlar Tekstil/ÇERKEZKÖY Gülle Tekstil/ÇORLU Bilteks Ôrme/ÇERKEZKÔY Türkşeker/ANKARA Meteksan/ANKARA Billepe/ANKARA Ak Enerji/YALOVA Olloman/ÇERKEZKÖY Megateks/ÇERKEZKÖY Besan/ÇAYIROVA BURSA-ÇAN DOĞAL GAZ İLETİM HATTI İHALEYE AÇILIYOR Bursa-Çan Natura/ Gas Pipeline Adjucation Doğal gazın yurt sathında yaygınl�cırılması projesi kapsamında BOTAŞ tarafından Proje ve Mühendislik çalışmaları tamamlanan BursaÇan Doğal Gaz İletim Hatcı'nın inşaat ihalesine çıkılacak olup, bu aşamada, firma yeterlik işlemleriyle ilgili çalışmalar devam etmektedir. Toplam 211.3 km uzunluğunda ve 75 bar işletme basıncında olacak olan Bursa-Çan Hattı; Bursa-Karacabey, Karacabey-Bandırma ve Bandırma-Çan olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır. Bursa-Çan Hattı, Bursa'nın kuzeydoğusundaki Seçköy Kasabası yakınlarında mevcut iletim hattı take-off noktasından başlayacaktır. Bursa-İzmir karayolunun kuzeyinden geçecek olan hat, Kocasu ırmağı geçişini müteakip Karacabey'e, Karacabey'in batı istikametini takip ederek Bandırma'ya ve Bandırma'nın güneybatısından geçerek, Biga'nın güneyinden Çan'a ulaşacaktır. Bursa-Çan Hattı' nın, Bursa-Karacabey arası 73.3 Km. uzunluğunda ve 24" olarak inşa edilecektir. Hattın Bursa cake-off noktasına pik atma, Karacabey bitiş noktasına pik alma ve pik atma istasyonu tesis edilecektir. Ayrıca hat üzerinde her 30 km'de bir olmak üzere 2 adet hat vanası ve Karacabey pik istasyonunda İzmir-Aliağa için 24"'lik, Bandırma-Çan için 16"'lik take-off bırakılacaktır. KaracabeyBandırma arası 30 km. uzunluğunda ve 16" olarak inşa edilecektir. Hattın Bandırma girişine pik iscas14 yonu ve bir adet 48.000 m3/h kapasiteli basınç düşürme istasyonu kurulacak olup, bu istasyonla Bandırma'daki sanayi tesislerine doğal gaz verilecektir. Bandırma-Çan arası 107 .3 km. uzunluğunda inşa edilecek olup, 104.5 km'lik bölümü 12" olacak ve hat üzerinde 30 km. aralıklarla 3 adet hat vanası konacaktır. Kalan bölümü ise 811 olacaktır. 12"'lik hattın bitiş noktasına bir adet pik alma istasyonu ile 8"'lik haccın sonuna bir adet 26.000 mı/h kapasiteli basınç düşürme ve ölçüm istasyonu kurulacaktır. Bu istasyon ile Çan'daki Kale Seramik fabrikalarına doğal gaz verilecektir. BursaÇan Haccı inşaatı süresi, inşaatın başlangıç tarihi itibariyle 18 ay olarak öngörülmektedir. BURSA'DAN HABERLER BURSA DOĞAL GAZ DAĞITIM VE DÖNÜŞÜM PROJESİ Bursa Natura/ Gas Allocation and Conversion Project. Bursa Doğal gaz Dağıtım ve Dönüşüm Projesi, 1050 Konutlar (Hamitler) ve Kaplıkaya bölgesindeki dağıtım hattı, servis hattı ve binakonut içi gaz tesisatı yapım çalışmaları ile devam etmektedir. Hızlı bir yapılaşmanın bulunduğu İzmir Karayolu civarındaki Fethiye, İhsaniye ve Beşevler bölgelerindeki yapılaşması bitmiş veya devam etmekte olan binaların da doğal gaz iç tesisatlarının yapımı devam ermektedir. Anılan bölgenin gaz kullanımı bu yılın sonunda mümkün olabilecektir. Bursa Doğal Gaz Dağıtım ve Dönüşüm Projesi'ne ilişkin, Şubat 1993 sonu itibarı ile gerçekleşen iş büyük lükleri: Çelik boru ham: Polietilen boru hattı: Servis hattı: 12.000 mt 6.700 mc 130 mc Bina içi tesisatı: 6.553 mc'dir. Isınma, pişirme ve sıcak su remini amacıyla gaz kullanan abone sayısı yaklaşık 1500 olup, Bursa'da gazın kullanıma başlandığı 20 Aralık 1992 tarihinden Mart 1993'e kadar tüketilen gaz miktarı yaklaşık 1 milyon m3'cür. Nisan ayı başından itibaren kazı çalışmalarına başlanacak olan mahalleler şunlardır: - Kükürtlü - Çekirge - Altıparmak - Hüdavendigar Doğal gaz kullanımı amacıyla Proje Müdürli.iğü'ne müracaat eden konut sayısı 3600 olup, kazı çalışmalarının devam ettiği bölgelerde 90 ve 120 konutun ısınma ihtiyacının karşılandığı iki merkezi ısırma sisteminin dönüşüm işleri yapılmaktadır.
EGO ÜÇÜNCÜ ULUSLARARASI DOĞAL GAZ KONGRESİ Third lnternational Congress On Natura/ Gas EGO Genel Müdürlüğü tarafından, 9-10 Nisan tarihleri arasında III. Uluslararası Doğal Gaz Kongresi düzenlenecektir. Kongrede sunulacak tebliğler şu konuları kapsayacaktır: 1) Ankara Doğal Gaz Projesi (1. ve II. Aşama). 2) Türkiye'de Doğal Gaz Sektörü. 3) Düçıyada ve Türkiye'de Kullanılan Doğal Gaz Standartları. 4) Doğal Gazda Güvenlik. 5) Doğal Gaz Sektöründe Eğitim. 6) Doğal Gazda Sigorta Sistemi. 7) Doğal Gazda İşletmecilik. 8) Doğal Gaz Dağıtım Hatlarında Uygulanan Teknolojiler. 9) Doğal Gaz Dönüşümlerinde Uygulanan Teknolojiler. 10) Kombi ve Kat Kaloriferleri Teknik ve Teknolojileri. 11) Doğal Gazda Baca Sorunu, Yoğuşma Nedenleri ve Çözüm Yolları. 12) Kazanların Doğal Gaza Dönüşüm Kriterleri. 13) Otobüslerde Doğal Gaz Kullanımı Kongrede sunulacak tebliğler Kongre Seçici Kurulu tarafından bir ön değerlendirmeden geçirilmiştir. Tebliğ sahiplerine herhangi bir ödeme yapılmayacak, ancak tüm tebliğlere kongre kitapçığında yer verilecektir. Seçilen tebliğ sahiplerinin konaklama giderleri EGO tarafından karşılanacaktır. DD(lALGAZ DERGiSi SAYI. 25 EGO'dan haberler News from EGO ANKARA DOÖAL GAZ DÖNÜŞÜMÜNDE SON DURUM The Current Status ofAnkara's Natura/ Gas Conversion Ankara'da 1992 yılı toplam doğal gaz tüketimi 363 milyon m3/yıl olarak hesaplanmıştır. 1 m> doğal gaz, 2 kg kömüre eşdeğer alınırsa, bu sayı 726 bin ton kömüre tekabül etmektedir. Bir konutun yılda 2 ton kömür tükettiği varsayılarak, 1992 yılında içinde doğal gaz tüketen konut sayısı 300 bin olarak ortaya çıkmıştır. Dönüşen büyük tüketimli ısı merkezlerinin sayısı 72 adettir. Bunlar arasında MSB Genel Kurmay Isı Merkezi, Hıfzısıhha Isı Merkezi, Devlet Arşivleri, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, TODAİ, MSB Çankaya Lojmanları, Batıkent Isı Merkezleri bulunmaktadır. Ankara 1992 yılında dönüşen toplam kazan sayısı 1600, toplam dönüşen kazan kapasitesi ise 47.300.000 m>/yıl olarak belirlenmiştir. EGO tarafından 16 bin konut projesi (kombi, kat kaloriferi, soba vs.) onaylanmıştır. Bunlardan 1 O bin adedinin tesisat muayenesi tamamlanmıştır. Ayrıca, toplam 41.506 konut içi arızaya müdahale edilmiştir. 1993 yılının ilk üç ayında TCDD Isı Merkezi, Ankara Adliye Sarayı Isı Merkezi tamamlanarak devreye alınmıştır. Aynı dönemde 40 proje onaya sunulmuştur. 1993 yılı hedefleri 30 bin konut ve 4 bin kazan olarak belirlenmiştir. Periyodik bakımlarını tamamlamayan firmaların kazan, kombi vb. projeleri EGO tarafından kabul edilmemektedir. CİHAN ALTINÖZ, ANKARA İKİNCİ AŞAMA PROJESİ İLE İLGİLİ SORULARIMIZI YANITLADI Cihan ALT/NÖZ Have Answered Our Questions on Ankara's Second Natura/ Gas Conversion Project Ankara Doğal Gaz Yaygınlaştırma Projesi ile ilgili olarak, Doğal Gaz Dergisi, EGO Genel Müdürü Cihan ALTINÖZ ile bir görüşme yaparak proje ile ilgili, okurlarımızın merak ettiği bazı hususları kendisine sordu: Doğal Gaz: Ankara Doğal Gaz Yaygınlaştmna Projesi ihalesini kazanan Attila Doğan-SII (İtalya) Konsorsiyu1mı ile sô'zlepne yapılmış olmasına karşın, projeye heniiz başlanamamıştır. Sözleşmenin bir parçası olan kredi paketi Hazine ve Dış Ticaret Miisteşarlığı'nca onaylanarak ne zaman yiiriirlüğe girecektir? Altınöz: Ankara Doğal Gaz 2. Aşa15
OO�AL GAZ DERGiSi SAYI. 25 ma projesi ihalesini kazanan Attila Doğan-SII girişimi ile, 26 Ekim 1992 tarihinde yapım sözleşmesi imzalanmıştır. 13 Ocak 1993'de Hazine Müsteşarlığı, EGO, yüklenici firmalar ve kredi temin edecek banka yetkililerinin yaptığı toplantı sonucunda kredi koşullarında anlaşmaya varılmıştır. Varılan anlaşmaya göre hazırlanan kredi sözleşmesi taslakları Ocak ayı sonunda Hazine Müsteşarlığı'na sunulmuştur. Hazine Müsteşarlığı yetkililerinden aldığımız bilgilere göre, tarafların Mart ayının ikinci haftasında görüşmelere davet edilmesi beklenmektedir. Kredi paketinin Nisan 93 sonunda yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Doğal Gaz: Kredinin kaynağı, finansbru; aracı bankası, faiz oranı ve beleme kojtılları konusunda bilgi verebilir misiniz? Kredi gb'rüpne/erinde, aracı banka değiJikliğine ihtiyaç duyulmuJ mudur? Altınöz: Bu projede İtalyan ihracat kredisi ile ticari krediler kullanılacaktır. Aracı banka Credit Suisse First Bosron Limited'dir. Kredinin % 85'i ihracat, % 15'i ticari kredidir. İhracat kredisi 3 yılı geri ödemesiz toplam 11.5 yıl, ticari kredi ise yine 3 yılı geri ödemesiz toplam 5 yıl sürelidir. İlk kredi teklifini getiren American Express Bank'ın tüm dünyada proje finansmanından çıkması nedeniyle banka değişikliği yapılmıştır. GtfLER Doğal Gaz: ltalya'da ya1anan ekonomik ve politik kriz nedeniyle, kredinin garantb'r kurulu1u olan SACE'nin bu garantb'rlü'ğü üstlenemeyeceği, do/ayısıyla bu kredinin yürürlüğe giremeyeceği şeklindeki yorumları nasıl değerlendiriyorsunuz? Böylesi bir olasılık gündeme gelirse, ihaleye teklif veren diğer firmalarla tekrar gb'rüpneniz sb'zkonusu olabilir mi? Altınöz: Bu konuda muhatap olunması gereken kurum Hazine Müsteşarlığı 'dır. Hazine Müsteşarlığı tüm dünyadaki ülkeleri olduğu kadar, İtalya'yı da yakından izlemektedir. Hazine Müsteşarlığı'ndan SACE ile ilgili herhangi bir sorun olacağına dair bir bilgi alınmamıştır. ı r Yapı Malzemeleri Tic. ve San. A.S. GÜVEN ve İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ 16 ISINMA ve SIHHİ TESİSATTA 38 YILLIK TECRÜBEMİZ ve UZMAN KADROMUZ İLE DOĞALGAZDA DA HER GEÇEN GÜN HIZLA ARTAN REFERANSLA HİZMETİNİZE DEVAM EDİYORUZ. - Doğalgaz Proje, Tesisat ve Montaj İşleri, - Kat Kaloriferi, Kazan, Kombi Cihaz ve Tesisatları, - Merkezi Sistemlerde Kazan Dönüşümleri Hizmetlerinde, Demirdöküm ve ECA'nın kaliteli cihaz ve armatürleri ile İGDAŞ'ın yetki belgesini haiz teknik elemanlarımızla ekonomik ve güvenli bir ısınma için sürekli emrinizdeyiz. GÜLER YAPI A.Ş.'nin UZMANLIK ve GÜVENCESİNİ SEÇİN, DOĞALGAZA SİZ DE SORUNSUZ GEÇİN. Adres: Merter, Keresteciler Sitesi, Poyrazlı Sok. 1 Bakırköy-lSTANBUL Tel: 584 02 33-584 02 34-556 54 08 Faks: 555 02 34
D00AL GAZ DERGiSi SAYI. 25 i GDAŞ'dan haberler Newsfrom İGDAS SINAİ MÜŞTERİLERE UYGULANAN DOĞAL GAZ SATIŞ TARİFESİ KESiNTiLi SINA! VE ELEKTRiK KESiNTiSiZ SINA! SATIŞ FiYAT! TÜKETiM DiLiMLERi ÜRETiM SATIŞ FiYAT! PROSES BUHAR Sm3Jyıl TlJkWh TUm3 TlJkWh TUm3 TlJkWh TUm3 o - 300.000 132.64 1410 135.46 1440 133.11 1415 300.001 1 .000.000 131 .23 1395 135.18 1437 131.70 1400 1 .000.001 5.000.000 130.00 1382 134.52 1430 130.29 1385 5.000.001 - 15.000.000 123.04 1308 126.24 1342 123.23 1310 15.000.001 -50.000.000 120.41 1280 125.49 1334 121.83 1295 EVSEL - TİCARİ SATIŞ TARİFELERİ TÜKETiM DiLiMi (m3/yıl) EVSEL GAZ SATIŞ FiYAT! o - 50.000 1550 TL/m3 50.001 - 100.000 1519TL/m3 100.001 - 500.000 1473 TL/m3 500.001 - 1 .000.000 1426 TL/m3 1 .000.001 - ve üstü 1380 TL/m3 KESİNTİLİ MÜŞTERİ İGDAŞ tarafından önceden haber verilmek şartıyla gerektiğinde gaz arzı-kesilebilen müşteriler, PROSES KULLANIMI : Doğal gazın her türlü FIRIN, OCAK, SICAK HAVA JENERATÖRÜ, MAHAL ISITMA APAREYİ gibi gazın doğrudan enerji ihtiyacı olan yere götürülüp yakılmasına imkan veren birimlerde kullanılması, BUHAR KULLANIMI : Doğal gazın hercürlü kazanda KIZGIN SU, BUHAR, SICAK SU veya KIZGIN YAĞ üretmek üzere kullanılması. * Fiyatlara % 6 KDV dahil değildir. - ��İCii>AS · • - 11 1
OOGAL GAZ DERGiSi SAYI. 25 İSTANBUL DOĞAL GAZ PROJESİNDE SON DURUM The Current Status Of istanbul's Natura/ Gas Conversion Project İstanbul Doğal Gaz Projesi tamamlanmak üzereyken, doğal gaza olan ilgi ve talep her geçen gün artmaktadır. İHRACATÇIYA, DOĞAL GAZ FİYATINDA İNDİRİM UYGULANACAK Reduction on Natura/ Gas Prices to Exporters Proje kapsamında, bugüne kadar İstanbul'da 268 km çelik, 1752 km polietilen hac döşenmiştir. Bina girişlerine monte edilen servis kutusu sayısı 62 bine ulaşmıştır. Şu anda 45 bini aşkın binanın önünde doğal gaz vardır. Bugüne kadar gaz verilen ve önümüzdeki aylarda gaz verilecek semtler, Tablo 1 'de de görülebilir. Gaz kullanan abone sayısı 14 bine yaklaşırken, gaz kullanmak amacıyla İGDAŞ'a abone olanların sayısı 46 bindir. Abone katılım payı uygulamasında 24 aya varan taksitlerle ödeme kolaylığı sağlanmıştır. Ticari kuruluşlardan gelen talepler yoğunluk kazanmış olup, abone sayısı 200'dür. Gelen proje sayısı 3240, onaylanan proje sayısı ıse 3 1 1O olmuştur. Gelen sanayi projeleri 38, ticari proje sayısı ise 49'dur. Sözleşme imzalayan sanayi kuruluşlarının sayısı 56 olup, bunların 22'si gaz kullanmaktadır. 29 Ocak 1993 tarihinde yayınlanan 21480 sayılı Resmi Gazete'nin 11. madde (b) bendi gereği, ihraç edilen nihai mamülü üreten firmalar, söz konusu mamulün üretimi esnasında sarfedilen doğal gazı, BOTAŞ ve/veya ilgili belediyelerden % 25 indirimli olarak alabileceklerdir. Sözkonusu indirim, maliyetinde enerji payı % 5'i aşan ihraç mamullerine uygulanacaktır. İSTANBUL' DA ÇEVREYi KiRLETEN YAKITLARA KISITLAMA GETİRİLDİ Bu uygulama için ihracatı teşvik belgesi aranmayacak, uygulamaya ilişkin usül ve esaslar müsteşarlık tarafından belirlenecektir. Fuels That Couse Pollution are Restricted in lstanbul İstanbul Valiliği'nin yaptığı açıklamada, 1993-94 yılı için İstanbul'a 1 milyon ton ithal kömürün getirileceği belirtilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca 1 Mart 1993 tarihinden itibaren, İstanbul'da petrokok'un ısınma amaçlı kullanımının ve% 3'ten fazla kükürt ihtiva eden Çanakkale, Bolu, Bursa ve Balıkesir linyitlerinin İstanbul'a girişlerinin yasaklanmasına ve İstanbul'a girecek kömürlerde menşe belgesi istenmesine,6 nolu fuel oil'in İscanbul'a tahsis edilmemesine karar verilmiştir. DOĞAL GAZ SÖZLEŞMESİ İMZALANAN SANAYİ KURULUŞLAR! * Eczacıbaşı Seramik Martı Kauçuk Hayat Kimya Vaniköy * Otasan Plasteks Plastisan Akın Tekstil Parsat Piston * Tadım Gıda Metal Ofset Kerim Çelik Cemtaş Ürosan Pisa Tekstil B. Alman İlaç İÇDAŞ Nuryıldız Tekstil Tekboy Güven Boya Topkapı Boya Deteks Uzay Gıda * Örteks Sardoğan Gökçe Brülör A.Ş. Altıntel Melamin * Caner Bebe İstanbul Cam Armar Simko * Özköseoğlu Gaz teknik Kanca El Aletleri Cem Madeni Eşya Kaya Kristal * Renkflex Kor Metal Moda Timkar Dega Demir Uzel Makina Borusan BMW Türk Elektrik Endüstrisi Erciyes Biracılık Mizan Ambalaj Alemdar Kimya Caan Tekstil Yeşil Ilgaz * Refrakter Malzemeler Sezginler İleri İplik Kerim Çelik 2 Sıhhi Malzeme San. İstanbul Yem San. Net Cam Panteks Hastaş Akpres (DATA} Alarko Alsac Müessesesi Not: Yıldız işaretli olan sanayi kuruluşları doğal gaz kullanmaktadır. 18
DDGALGAZ DERGiSi SAYI. 25 DOĞALGAZIN İŞLETMEYE ALMA PROGRAM! AYLAR ANADOLU BÖLGESi ISTANBUL BÖLGESi BEYOGLU BÖLGESi OCAK 1992 BOSTANCI ŞUBAT ÇAVUŞOGLU-YAYALAR MART PENOIK-CEVIZLI-KÜÇÜKYALI-KOZYATAGI ERENKÔY-ÜSTGÔZTEPE NiSAN RAHMANLAR-TOPSELVI ATAKÔY (1-2-3-4-5)-ESENYURT-AVCILAR-GÜMÜŞPALA MAYIS MALTEPE-KARTAL-Sft,.HRAYICEDID- AVCILAR-FLORYA-BASINKÖY-ŞENLIKKÖY OTOSAN-MERDIVENKÔY HAZiRAN ACIBADEM-ALTUNIZADE-ICADIYE iNCiRLi-KARTALTEPE-VELIEFENDI TEMMUZ SELIMIYE-ÜSKÜDAR-KADIKÖY YEŞILKÖY-YEŞILYURTZUHURAT BABA-OSMANiYE AGUSTOS YENIMAHALLE-YEOIKULE-BAKIRKÖY (Merkez)·SEFAKÖY il (S. Murat)-UNKAPANl·ŞEHZAOEBAŞI-HALKALI-MEVLANAKAPI EYLÜL ÖRNEK-{ÜNAL MAH.) MAHMUTBEY-K. ÇEKMECE-CENNETKAOIRGA-SULTANAHMET EKiM ÜMRANIYE-ÇENGELKÖY-BULGURLU ISTANBUL EVLERI-SEFAKÖY-{Merkez)- DAVUTPAŞA {ŞiŞE CAM)-DAVUTPAŞA il GÜNEŞLi-GÜNGÖREN-MERTER KASIM YENIBOSNA-TOZKOPARAN·ATAKÖY 9-10 500 EVLER-SILAHTAR-TOPKAPl-(TOPKAPl·MALTEPE) ARALIK AYDINLI KÜÇÜKPAZAR-BAHÇELIEVLER TARABYA-EMIRGAN-GAZIOSMANPAŞATOPÇULAR-BAYRAMPAŞA-{YENIKÔY-ISTINYE) OCAK 1993 YENIKAPI BÜYÜKDERE-BAYRAMPAŞA- 11 (MURAT MAH.)-ŞiŞLi •(M.KÖY-FULYA)-(M.KÖY-KUŞTEPE) ŞUBAT FATIH-KOCAMUSTAFAPAŞA-YAVUZSELIM 1. LEVENT-BEŞIKTAŞ-YENILEVENT- {IHLAMUR)-DIKILITAŞ)-DOLAPDERE MART FENERYOLU FINDIKZADE-KOCASINAN (1. BÖLÜM) EYÜP-ULUS-AKATLAR-ŞIŞLI ETFAL-KURUÇEŞME ETiLER-UÇAKSAVAR NiSAN KOCASINAN-(Ş. EVLER, S. PAŞA)-KARAGÜMRÜK- (FERI KÖY-KURTULUŞ)-KASIMPAŞA-NIŞANTAŞI SULTANHAMAM-ATAKÖY-�-8-11 ORTAKÖY-GAYRETTEPE-ELMADAG (ÇELIKTEPE·GÜLTEPE)-OKMEYOANI· KAGITHANE-CIHANGIR-OOLAPOERE-KABATAŞ MAYIS ESENTEPE-ERGENEKON-TAKSIM Tablo 1, • Metro çalışmalarına ba{ılı . DOĞAL GAZ ile ilgili Endüstriyel PROJELERİNİZ mi VAR ! Doğal Gaza Dönüşüm • • Kalorifer Kazanlan Doğal Gaz İç Tesisatı • • Buhar Kazanları Kalorifer Tesisatı • • Kızgın Su Kazanlan Havalandırma Tesisatı • • Kızgın Yağ Kazanlan Kat Kaloriferi • • Akışkan Yataklı Kazanlar Brülör (Doğal Gaz, Fuel oil, Motorin) • PROJE, SATIŞ, MONTAJ VE SERVİS HİZMETLERİ Fahrertin Kerim Gökay Caddesi İlkyuva Sokak Tel : 360 94 90PBX 9/1 81080 Sahrayıcedid/Erenköy-İSTANBUL Fax : 360 61 03 DERSAN A.Ş. Emrinizde. ATeltlı:y3o3l6Se1v1il60Pasajı No.29 Kadıköy-İstanbul 19 ' 1 1 1
MEKANİK YÖNTEMLE (SPİRALLİ) BORU TEMİZLEYİCİ i le ÇAPI DARALAN VE TÜMÜ İLE TIKANAN KAZAN - iSi DEĞİŞTİRİCİ - KONDENSER - ISITICI - BUHARLAŞTIRICI BORULARINI TEMİZLEYİN BAŞLIKLAR (karşılarında hangi sistem ve iç çaplarda kullanılacağı belirtilmiştir.) LT/BT STR 30-152 mm 16-50 mm alev ve su borulu kazan eşanjör, buharlaştırıcı YT SL "-- 22-76 mm 13-52 mm yumuşak ve yapışkan küçük iç çaplı borular kalıntılı proses boruları LE 28-50 mm seri ve kalın kurumlu borular CTS l 1 13-32 mm küçük iç çaplı borular TE 28-54 mm ısıtıcı, tephir kazanı BN 20-48 mm kıvrımlı borular BORULU SİSTEMLERDE ENERJİ VE MALZEME KAYBI FIRÇALAR • n TURKS HEAD (TH) 13-152 mm ısıtıcı, eşanjör PERFECT 25-152 mm kazan İçi ve dışı arasında ısı alışverişi olan kazan, kondenser, ısı değiştirici borularının iç yüzeyinde oluşan kireç taşı veya kurum gerek ısı alışverişini gerekse boru içinden olan akışı azaltır. BU, ENERJİ KAYBINA NEDEN OLUR. Boru içindeki kireç taşı ve kurum korozyona ve borunun delinmesine yol açar. BU, MALZEME KAYBINA NEDEN OLUR.
ALEV BORULU KAZAN BUHARLAŞTIRICI MALZEME VE ENERJİ KAYBININ ÖNLENMESİ Temizleyici 4 bölümden oluşur. Bükülebilir Mil�lektrik Motoru-Başlık-Fırça Kullanılacak başlık ve fırça, boru içinde oluşmuş taşın sertliğine göre değişir. Aşırı tıkalı borularda önce ufak çaplı başlık ile boru içi genişletilir. Başlık ve fırçanın çapı boru çapından büyük olamayacağı için borunun delinme sakıncası yoktur. Alev borulu kazan temizliğinde sisteme 2 aygıt daha eklenir: Yüksek Kapasiteli Siklonlu Emici-Sızdırmazlık Adaptörü Emici, boru içinden kazınan taş ve kurumu emerek başlığın boru içinde yol almasını sağlar. YÜKSEK KAPASİTELİ SİKLONLU EMİCİ aslında 3x 1000W gücünde sanayi tipi bir elektrik süpürgesidir. Diğer zamanlar yer, motor, pano, sigorta, makina vb. temizliğinde kullanılır. 1983'ten bu yana sattığımız mekanik yöntemle boru temizleyici bugün ülkemizde 200'ü aşkın fabrika, otel, site, hastane, okul, işhanı vb. yerlerde enerji tasarrufu sağlayarak uygulanmaktadır. SHRAMA u YÜKSEK KAPASİTELİ SİKLONLU EMİCİ (İnsan Enerjisi) danısmanlıl-arastırma üretim-müm�ssillik ı;ı Barbaros Bulvarı 75-77/1 Beşiktaş - 80690 İstanbul Tel: 260 42 90 - 258 38 51 Fax: 258 06 82
OO�AL GAZ DERGİSİ SAYI. 25 Sayın Okurlarımız, Bu tablo, Doğal Gaz Dergisi tarafından 29.04.1992 tarihinde, düzenlenen yuvarlak masa toplantısında, BOTAŞ, EGO, İGDAŞ, M.M.O., GEMAD (Genç Maden İşletmecileri Derneği), SHELL, İPRAGAZ, AYGAZ ve ISISAN kuruluşları yetkililerinin mutabakacları ile belirlenen ALT ISIL DEĞER ve VERİMLİLİK kıstasları gözönüne alınarak Isısan1ın katkıları ile düzenlenmiştir. MART 1993 • VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI (SANAYİ) (*) VAKiT ISIL DEĞERİ BİRİM FİYATI ORTALAMA TL/1000 kcal TL/1000 kcal VERİM DOĞAL GAZ 8250 1.182 TUm3 %92 1 182 X 1000 156 ORTA SANAYİ kcal/m3 8250 X 0.92 (BOTAŞ) DOĞAL GAZ 8250 1.295 TUm3 %92 1295 X 1000 1 71 SANAYİ kcal/m3 8250 X 0.92 (İSTANBUL) LPG 1 1 .200 1.900 TUkg %90 1900 X 1000 188 (DÖKME) kcal/kg 11 .200 X 0.90 FUEL-OİL 9200 1.466 TUkg %82 1466 X 1000 194 kcal/kg 9200 X 0.82 LİNYİT 3000 495.000 TL/TON %65 495.000 254 KÖMÜRÜ kcal/kg 3000 X 0.65 İTHAL KÖMÜR 6000 1.250.000 TL/TON %72 1 .250.000 290 (ANKARA) kcal/kg 6000 X 0.72 KOK 6700 1.650.000 TL/TON %72 1 .650.000 342 KÖMÜRÜ kcal/kg 6700 X 0.72 LPG 1 1 .200 3.756 TUkg %90 3756 X 1000 373 45 kg'lık TÜP kcal/kg 1 1 .200 X 0.90 ODUN 2500 825.000 TL/TON %65 825.000 508 kcal/kg 2500 X 0.65 MOTORİN 1 0.200 4.494 TUkg %86 4494 X 1000 512 kcal/kg 10.200 X 0.86 GAZYAĞI 10.400 5.077 TUkg %86 5077 X 1000 568 kcal/kg 10.400 X 0.86 ELEKTRİK 860 858 TUkWh %99 858 X 1000 1008 kcal/kWh 860 X 0.99 ( (2 1 ) ) K.D.V. hariç fiyatlar alınmıştır. işletme veriminin bir bölümü verim deOerlerinin içerisinde gösterilmiştir. (ÔrneOin; Sanayide kömürün daha iyi verimle yakılacağı kabul edilmiştir.) (3) Yakma yan maliyetleri verim deQerine eklenmiştir. (Yakıt hazırlama, depolama ve işletme giderleri.) UCUZLUK SIRALAMASI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 12 (4) Bu tablo yakıtların yaklaşık işletme maliyetleri hakkından fikir verebilmek için hazırlanmıştır. Otomatik kontrol kullanım. bakım kalitesi gibi nedenlerle daha uygun maliyetler oluşturulabilir. "DOĞAL GAZ ÇEVRE DOSTUDUR" 22
DOGAL GAZ DERGİSİ SAYI. 25 Sayın Okurlarımız, Bu tablo, Doğal Gaz Dergisi tarafından 29.04.1992 tarihinde, düzenlenen yuvarlak masa toplantısında, BOTAŞ, EGO, İGDAŞ, M.M.O., GEMAD (Genç Maden İşletmecileri Derneği), SHELL, İPRAGAZ, AYGAZ ve ISISAN kuruluşları yetkililerinin mutabakatları ile belirlenen ALT ISIL DEĞER ve VERİMLİLİK kıstasları gözönüne alınarak Isısan1ın katkıları ile düzenlenmiştir. MART- 1993 TARİHİNDEKİ VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI { KONUT) {*) VAKiT ISIL DEĞERİ BİRİM FİYATI ORTALAMA VERİM TU1000 kcal UCUZLUK SIRALAMASI DOĞAL GAZ 8250 1.643 TUm3 %90 1643 X 1000 221 KONUT (İST.) kcal/m3 8250 X 0.90 FUEL-OiL 9700 2.333 TUkg %80 2333 X 1000 301 KALORiFER kcal/kg 9700 X 0.80 VAKiTi (ISTANBUL) LİNYİT 3000 554.000 TL/TON %60 554.000 308 KÖMÜRÜ kcal/kg 3000 X 0.60 FUEL-OiL 9800 2.458 TUkg %80 2458 X 1000 314 ÖZEL KALORiFER kcal/kg 9800 X 0.80 YAKITI ( ANKARA) DOĞAL GAZ 8250 2.544 TUm3 %90 2544 X 1000 343 KONUT kcal/m3 8250 X 0.90 (ANKARA) KÖMÜR İTHAL 6000 1.400.000 TL/TON %68 1 .400.000 344 (ANKARA) kcal/kg 6000 X 0.68 DOĞAL GAZ 8250 2.783 TUm3 %90 2783 X 1000 375 İŞYERİ kcal/m3 8250 X 0.90 (ANKARA) KOK 6700 1.848.000 TL/TON %68 1 .848.000 406 KÖMÜRÜ kcal/kg 6700 X 0.68 LPG 1 1 .200 4.000 TUkg %88 4000 X 1000 406 12 kg'lık TÜP kcal/kg 1 1 .200 X 0.88 HAVAGAZI 3000 1170 TUm3 %80 1 170 X 1000 488 kcal/m3 3000 X 0.80 MOTORİN 10.200 5.078 TUkg %84 5078 X 1000 593 kcal/kg 10.200 X 0.84 ODUN 2500 924.000 TL/TON %60 924.000 616 kcal/kg 2500 X 0.60 GAZYAĞI 10.400 5.737 TUkg %84 5737 X 1000 657 kcal/kg 10.400 X 0.84 ELEKTRİK 860 1030 TUkWh %99 1030 X 1000 1210 kcal/kWh 860 X 0.99 (1) K.D.V. dahil fiyatlar alınmıştır. (2) işletme veriminin bir bölümü verim değerlerinin içerisinde gösterilmiştir. (Örneğin; Sanayide kömürün daha iyi verimle yakılacağı kabul edilmiştir.) (3) Yakma yan maliyetleri verim değerine eklenmiştir. (Yakıt hazırlama, depolama ve işletme giderleri.) (4) Elektrik fiyatı olarak, ısınma amaçlı kullanılacağından 120 kWh'tan sonraki kullanım fiyatı alınmıştır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 (5) Bu tabloyak!larn yaldaşı ki şlelııe maliyet leri hakkııdan fikir verebilmek için hazrlanmış, r. Oıxnaıikkootol kulla nm, bakm kalite,i gibi nedenlerle daha uygun m aliyeler o kJ\l urutabiir. "DOĞAL GAZ ÇEVRE DOSTUDUR" 23 1 1 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=