Yasamınıza Yakısan Konfor ve Güven: , , �CE ııso 90021 RIEllO GROUP BERETTA. - KOMBi Avrupa lideri Beretta, uygun satınalma koşullarıyla beklediğinizden de fazlasını veriyor. Beretta: Konfor Maksimumda! • Geniş ürün yelpazesi • 2 yıl garanti • Hemen teslim - •En iyi taahhütçü firmalardan· oluşan geniş bayi ağı • 24 saat içinde servis garantisi •erena ISITMA ve KLiMA SiSTEMLERi lstanbul Merkez Showroom: G-6 Sokak, Tema Plaza, No: 8, Kozyata1)ı Tel: (0216) 384 85 00 İstanbul Avrupa Yakası Showroom: Dereboyu Caddesi, No: 145, Ortaköy Tel: (0212) 261 41 03 Ankara Merkez Showroom: Kazakistan Caddesi, No: 1, Emek Tel: (0312) 215 25 90 lzmir Showroom: 1203/3 Sokak, 9B/9C, Yenişehir Tel: (0232) 469 69 40
2 Goodma� Klimada Sıfır Hata CERTIFICA ---= PERFORM���lf �f :�ıı !Jr,; . .. ,. Ut Air-Cn�itiuiıc u4 Rdriıtrılitı lıılitılt h Plmd tı lmcıin (jootfmarı '.J.farıufa�turirıg Comp�ıı.y,_L.f. For ltro Tut Failır tı hrTh Ur«f m1ıritol J991 • 1913 , Ptrr ,raı ırt c,rıi fittlİ tl Prtr•• ... ı in ARl'ı Prod ıct . C ,fitiorıırs 1 'lJnita,Y ,stır "" . ı<� -�(!:. * Goodman klimaları ARI belgesine sahiptir. (ARI enstitüsü Amerika'nın en önemli test enstitüsüdür. Goodman ürünlerini 3 yıllık periyotlarla test ederek ARI "SIFIR HATA" belgesini vermektedir) ..4R: (fil) UL CE �,............._ �,t,,,•- ODA TİPİ PAKET KLİMALAR (HEAT-PUMP/ SESSİZ ÇAUŞIR • Otel odalan, konut, olis vb. yerler için par1pet tipi klima DUVAR TiPi SPUT KLİMALAJI FLEX HAVA KANALLARI KANAL TiPi SPUT KLİMALAJI iÇ ÜNİTI' DIŞ ÜNİTI' KANAL TiPi HAVA ISITICILARI+ KLiMA ÇATI TiPi PAKET KLiMA (HEAT•PUMPı ÇATI TiPi PAKET KLiMALAR jYALNIZSOCUTMAI ÇATI TiPi PAKET KLiMALAR + HAVA ISITICILARI ISISAN GOODMAN KLİMA CiHAZLAR! SESSiZ VE PROBLEMSİZ ÇALIŞIR, ÇOK UZUN ÖMÜRLÜDÜR. Dış üniteleri G90 Heavy galvanizden imal edilmekte, üzeri özel toz boya ile boyanmakta ve korozyona dayanıklılığını belirlemek için 500saatlik tuz püskürtme testine tabi tutulmaktadır.Ürünler bu testi başarı ile geçmektedir. A,,,oı,o GOODMAN GRUBUNA DAHİL BİR FİRMADIR. TÜRKİYE TEMSİLCİSİ ISITMA VE KLİMA SANAYİİ A.Ş. MERKEZ: Bestekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu• İSTANBUL Tel.( 0 -212) 288 96 96 • 272 53 00• Fax. (0·212) 272 22 32• 266 11 34 BALMUM_ CU SHOWROOM: Barbaros Bulvarı, EsenApt.No.42 Balmumcu• İSTANBUL_ Tel.(0-212) 267 31 86• 266 08 04• Fax. (0-212) 266 87 72 KADIKOY SHOWROOM: Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No. 16 Koşuyolu,Kadıköy• ISTANBUL Tel. (0-216) 325 80 80• Fax.(0-216) 340 40 17 �HiSARASHOWROOM:Akay Caddesi,No.22 Dedeman Oteli karşısı• ANKARA Tel. (0-31?) 418 32 20• Fax.(0-312) 41792 55 IZMIR SHOWROOM:Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları karşısı, Gaziemir• IZMIR Tel.(0-232) 251 30 50, Fax (0-232) 25191 81 BURSASHOWROOM: Yalova Yolu, 9km. Ovaakça • BURSA Tel.(0-224) 267 04 85• Fax. ( 0 -224) 267 0069 ANT�LYA_SHOWROOM:Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PTT karşısl'ANTALYA Tel.(0-242) �22 04 44, Fax.(0-242) 322 27 25 ESKIŞEHI�SttO\ftf!QOM : CengizTopel Caddesi, No.258 Anadolu Universitesi karşısı• ESKiŞEHiR Tel. (0-222) 323 9980• Fax.(0·222) 321 00 54 SERViS MUDURLUGU:Ankara Aslaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel. ( 0 ·216) 325 80 80, Fax.(0-216) 325 80 77
Değerli Okurlar, Mayıs ve Haziran aylarında sektörümüzün çok önemli üç toplantısı yapıldı.Bunlardan ikisini DOSİDER, birini de Kojenerasyon Derneği gerçekleştirdi. DOSİDER - Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İşadamları Derneği tarafından düzenlenen "2. Türkiye Doğal Gaz Zirvesi" ile "İstanbul Doğal Gaz Sorunları Toplantısı"nda doğal gazın ülke genelinde ve İstanbul özelinde ulaştığı kullanım düzeyi ile arz - talep dengesinin güncel sorunları ve yapılması gereken yeni çalışmalar tartışıldı. Kojenerasyon Derneği'nin düzenlediği "1.TürkiyeKojenerasyon Günü"nde isesunulan Türkiye Kojenerasyon Raporu konuyla ilgilenenler tarafından ilgiyle izlendi ve toplantıya katılan üst düzey devlet bürokratları ile sektör yetkililerince çeşitli yönleriyle değerlendirildi. Birincisi 1997 yılında düzenlenmiş olan "Türkiye Doğal Gaz Zirvesi"nin ikincisi, 6 Mayıs 1999 tarihinde İstanbul, Hilton Oteli Balo Salonu'nda gerçekleştirildi. Bu toplantıda konuşan BOTAŞ Doğal Gaz Grup Başkanı Ayşe İnkaya'nın "Türkiye'nin gaz arzı ve kaynakları, Türkiye'deki doğal gaz dağıtımının kısa ve uzun dönemdeki yatırımları ve BOTAŞ'ın yaptığı çalışmalar" hakkında verdiği bilgiler sektör ilgililerince büyük bir ilgiyle izlendi ve güncel sorunlara ilşikin sorulara yapılan açıklamalarla konuşma daha da verimli oldu. Bu toplantıya katılan ARCO AŞ.Genel Müdürü Selami Uras'ın "TPAO ile birlikte Karadeniz'de sürdürülen doğal gaz arama çalışmaları" İran N.I.G.C.adına katılan R.R.Sani'nin "İran-Türkiye ve Türkiye-İran doğal gaz boru hatları yapım çalışmaları" ve ayrıca TRANSBALKAN AŞ.'nin Genel Müdürü Sami Akşemsettinoğlu'in "Rusya-UkraynaMoldavya-Romanya-Bulgaristan-Türkiye hattındaki boru yapım çalışmalarıyla" ilgili sunumları katılımcılar tarafından ilgiyle izlendi. Toplantıda Türkiye'de gaz arzı yapılan; İstanbul, Ankara, Bursa, İzmit ve Eskişehir'de doğal gazın ne şekilde dağıtımının yapılacağı, halen ulaşılan ve önümüzdeki dönem için potansiyel abonelik bilgileri hakkında İGDAŞ, EGO, İZGAZ ve AGDAŞ'ın genel müdürleri ve BOTAŞ'ın Bursa ve Eskişehir işletme müdürleri tarafından katılımcılara bilgi verildi. 24 Haziran 1999 tarihinde, İGDAŞ Genel Müdürlüğü'nde yapılan "İstanbul Doğal Gaz Sorunları Toplantısı"nda ise İGDAŞ Genel Müdürü Fuat ŞENGÜL, kendi programlarında da yer alan sanayi sitelerinde doğal gaza geçilmesi talebine değindi ve Valiliğin, özellikle hava kirliliğine neden olan sanayi sitelerinin, bir an önce doğal gaz kullanımına geçmeleri gerektiği konusundaki istemini İGDAŞ'a bildirdiğini, İGDAŞ'ın da bu konuda görüşmelere başladığını ancak hükümetin İkitelli Bölgesi için elektrik santrali projesi de olduğunu, İstanbul'daki gaz arzının arttırılması için yapılan çalışmalardan en önemlisinin İstanbul'a ilave 2 milyar metreküp/yıl gaz verilmesini sağlayacak olan yeni projenin en geç üç yıl içinde gerçekleşeceğini müjdeledi ve projenin ayrıntılarıyla ilgili bilgi verdi. İGDAŞPazarlama Gn.Md.Yrd. H. İbrahim leventoğlu ise "İGDAŞ abonelerinin 1 milyon 280 bin'e ulaştığını ve abone miktarının arttırılması amacıyla Temmuz ayının ilk günlerinden itibaren yeni bir kampanya başlatacaklarını, yaz döneminde yaşanan durgunluk ve talep azlığı sorununun çözümüne yönelik olarak halen geçerli olan 63 milyon TL'lik abone katılım bedelini 15 Ağustos'a kadar arttırmayacaklarını, ancak bu tarihten sonraki abonelik bedelinin 100 milyon TL. olacağını da şimdiden ilan edeceklerini" belirtti. Türkiye Kojenerasyon Günü, 11 Haziran 1999 tarihinde, İstanbul Hilton Oteli Şadırvan Salonu'nda düzenlenen bir toplantıyla kutlandı. Toplantıya Melih Akalın (Çevre Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı), Mustafa Mendilcioğlu (ETKB Enerji İşleri Genel Müdürü), Dr. Yurdakul Yiğitgüden (ETKB Müsteşarı) ve Kojenerasyon Derneği'nin üyeleri ile ülkemizin belli başlı otoprodüktör tesislerinin yöneticileri ve enerji sektörünün yetkilileri katıldılar. Toplantıda Prof. Dr. Taner Derbentli (İTÜ Makina Fakültesi) tarafından sunulan Türkiye Kojenerasyon Raporu büyük ilgi topladı. Doğal gaz ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarındaki yetkililerin, sektör derneklerinin gerçekleştirdiği organizasyonlara olan ilgisi ile daha da etkinleşen bu toplantıların sektörümüz için gerçekten önemli mesajlar verdiği ve firmalarımızın bu toplantıdaki bilgilerle gelecek dönemlere ilişkin kararlar vermelerine yardımcı olduğu ortak kanaat olarak belirtilmekte ve mümkün olduğunca bu tür toplantıların sürdürülmesi talep edilmekte. En derin saygılarımızla, Süleyman BULAK TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Yön. Kur. Bşk. / Chairman T' Dear Readers, in ıhe previous mont/ıs, May and June, three important sectoral meetings were held. Two of them were rea/ised by 005/0ER and t/ıe /ast oııe was by Cogeneration Association. The two meetings that have been realized by 005/DER, "2nd Turkey's Natura/ Cas Summit'' and t/ıe "Meeting of lstanbul's Natura/ Gas Problems", were extremely impartont for t/ıe natura/ gas usage /eve/ with supply-demand balance and the activities to be carried on have been discussed. The third meeting, realized by Cogeneration Association has been held on June, 11 1999 in Hilton lstanbul with the contribution of executive bureaucrats and authoratives of the sector. "Turkey's Cogeneration Review" that has been presented during the "1st Turkey's Cogeneration Oay" attracted t/ıe atteııtion of the participants. "Turkey's Cogeneration Review" presented by Prof. Dr. Taner Derbentli (ITU Mechanical Eııgineering Faculty) has been evaluated from various aspects. 3
MAYIS . HAZİRAN '99 SAYI 62 Sahibi ve Yazı İşleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Editor in Chief on behalf of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışr_ı:ıanı / Pu_blishing Adviser Ozkan AGIŞ Yayın Yürütme Kurulu Editorial Executive Board Prof. Dr. Cahil ÖZGÜR (İ.T.Ü.) Başkan / President. Prof. Dr. Osman F. GENCELi (İ.T.Ü.Makina Fak. Öğretim üyesi). Prof. Dr. Selçuk YAHŞİ (0.D.T.Ü. Öğretim Üyesi). Hakan KURT (Alarko). Yalçın KAYALIOĞLU (Türk DemirDöküm). Duran ÖNDER (Önder Ud.). Ömer OĞUZ (Aymer). Eren S. İNÖNÜ (Gökçe Brülör ve ısı AŞ. Gn. Koord.). Deniz ÜNAL (Koç Holding AŞ. Etüt Proje Koord. Yrd.). Herman MINASYAN (Apsis•Ekin). Haluk EREN (Erensan A.Ş.) Yayın Danışma Kurulu Editorial Board of Advisers H.B. Nezihi BERKKAM. Dr. Oktay .VURAL. Gökhan YARDIM (Botaş). Fuat ŞENGUL (lgdaş Gnl.Md.) İbrahim TOPRAK (lgdaş Gn. Md.Yrd.). Mücahit YAN t LMAZ (Ego . Gnl. Md. Yrd.).P.rof. Dr. Doğan ÖZGÜR (Y.T.Ü.). Prof. Dr. Umit Doğay ARtNÇ (YTÜ), Prof. Dr. Neşet KADIRGAN (Y.T.Ü. Müh. Fak. Rektör Yrd.). Prof. Dr. İsmail TEKE (YTÜ). Doç. Dr. Semiha ARAYICI (İ.Ü.). Lucio D'ANDREA (UN Economic Commission tor Europe). Adriano IDDA (ltalgas Ş.A.). Peter DRANFIELD (Br!.lısh Gas1 Mehmet OZATA (Ak Enerji Elektrik). Ozkan AGIŞ (Enka A.Ş. Gn. Md. Yrd.). K]vanç SUNMAN (Takar A.Ş.). Ahmet AKÇAOGLU (��ysel A.Ş.). Fahır DALDAL (Gazal AŞ.), Oğuz TURKYILMAZ (Meg A.Ş.). Rüknettin KUÇUKÇALI (lsısan AŞ.). Ahm�t BAŞARAN (Yakacık Va� San. AŞ.). Cafer UNLU (lntervalf). Rüştü BOZACI (Desa A.Ş.). Semih ABUT (Kimya Yük. Müh.). Sezar KAYALIBAY (Süpermatik A.Ş.). Dr. Murat AKDOĞAN (Baymak AŞ.). Ali HELVACI (Mak. Yük. Mü!,.). Kemal BIÇAKÇI (Alarko). Hüsey.in DEDEOGLU (Hac.ı Ayvaz). Aydoğan AKYUZ (Petrol Müh. Od.). Ozgür PINAR (Ferroli). Yüksel KÖKSAL (Selnikel). Levent TAŞKIN (Vaillant) Prof. Dr. Hikmet KARAKOÇ (Anadolu Üniversitesi). Osman F. ŞAYLIMAN (Vaırtek) YAYIN KURULU / Editorial Board Emine BANKOĞLU Genel Yayın Yönetmeni/ Executive Editor, Reklam Md./Advertisement Mgr. Teknik Koordinatör / Technical Coordinator Muhittin TEKMAN (İşi. Mak. Müh.) Yayın Yönetmeni / Executive Editor Hünkar AKBAŞ Yazı [şleri/Editing Erdal DOGAN • Yrd. Editör Olcay GÜLER • Muhabir Metin Çeviril�ri / Textu.al Translation Şeniz GULKAN • lngilizce Grafik Tasarım / Design Şengül ASLAN Bilgi İşlem/ E.dP_ Mehmet MENETLIOGLU Abone Sorumlusu / Respo.nsible of Readers Sevim ŞAHIN YÖNETİM MERKEZİ / EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE TEKNİK YAYINCILIK. TANITIM AŞ. Balmumcu, Barbaros Bulvarı 131/10 80700 - Beşiktaş / İST. Tel: 212· 275 83 59 (pbx) • Faks: 212· 288 26 14 tekyaysbulak @ turk.net Ankara Bölgesi Teknik Danışmanı: Kemal BIÇAKÇI 0-312- 440 79 10 (pbx) Eskişehir Temsilcilerimiz: Harun GÜNEL 0-222·230 88 24 Ankara Temsilcimiz: Hızıroğlu Tanı tım - Ercan Hızıroğlu Tel: (0.312) 427 09 65 Fax: (0.312) 427 54 91 Fiy.ılı:1.500.000.- T L (Posla ücretidahil) Yıflık abone : 18.000.000.- TL.(Posta ücreti dahil) Singre capypn·ce: Europe S20 (Postage ıncluded)I Overseas S25 (Postage ıiıclııdoc.f) Annual subscriplions: Eurape $10t'.VOverse.ıs S100 C:Ooğ.ıl G,z O' : :ı��/=�::r.; :;;ı:,7:; .:;;��kt : ,!- : ' ı/11rin her tıal<kı gôstcrikrck de olsa iktibas cdilcmt,z. Yayınl;ınan ilanların sorum/ulu{ıu ilan sahip/ı,ıinc ı,itıir. BASKI/PRINT: Unıform 1able of conıents 2ııd Tıırkry '.r Satımı/ Gas SıımllıİI 2. TÜRKİYE DOĞAL GAZ ZİRVESİ 2. Türkiye Doğal Gaz Zirvesi DOSİDER Tarafından D ü z e n l e n d i ................................................................ 2 0 Türkiye'ye Doğal Gaz Temininde BOTAŞ'ın Yaptığı Çalışmalar.................................................................22 Ayşe İNKAYA "Türkiye İçin Hayati Önem Taşıyan Gaztransit Projesi Planlanan Tarihten Önce BOTAŞ'a Teslim Edilecek".......................................................40 Sami AKŞEMSETTİNOĞLU HABERLER News İstanbul'un Doğal Gaz Sorunları Tartışıldı .............. .149 Türkiye Kojenerasyon Günü Toplantısı Yapıldı...............152 DemirDöküm 1. Üniversitelerarası ısıtma-Soğutma-Tesisat Bilgi Yarışması Sonuçlandı ............................. ................................... .154 Fransız SDMO Jeneratör Firması Alarko-Carrier ile Türkiye Pazarında .................................................... .155 Aygaz, "ISO 9002 Belgesi"ni Aldı.....................................156 İGDAŞ'ta Atama ......................................................... .156 Karadeniz'de ARCO-TPAO Ortaklığı..............................44 BP Koruma Ödülü'nü Türk Öğrenciler Kazandı...............156 Selami URAS İran Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı'nda Son Gelişmeler.........................................................46 R.R. SANI "İstanbul'a 1999 Yılı İçerisinde Yapılacak Yatırımlara İlave Olarak 300 Bin Yeni Abone D a h a Eklenecek" ...................................................... 52 Fuat ŞENGÜL "Türkiye'de Doğal Gaz Altyapısını Denetleyecek Etna Kombi "CE Belgesi" Aldı....................................157 Türkmenistan'dan Yılda 750 Milyon kWh Elektrik Geliyor...........................................................157 Emas'ın lsı Teknolojisi Eğitim Seminerleri Sürüyor....................................................................... 158 İpragaz 1998'in "En İyi Gaz Şirketi Ödülü"nü Aldı.........162 Tabaş, İstasyon Ağını Genişletiyor..............................162 Bir Doğal Gaz Üst Kurulunun Oluşturulması DODER'in 2. Olağan Genel Kurulu Yapıldı................164 Gere ki i d i r" .............. ................................................... 57 Mücahit YANILMAZ Mobil'den Motor Teknisyenlerine Eğilim...................164 "1999 Yılında Bursa'da Eksik Kalan Dağıtım Doğal Gaz, ısıtma-Soğutma, Havalandırma Halları Tamamlanacak"............................................64 Sistemleri Fuarı, Expo '99 Ankara.............................166 Turgay TOPALOĞLU "Eskişehir; Rusya Federasyonu-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Güzergahında Bulunan ve Ülkemizin Gelişen Sanayi Kentlerinden Biridir".............................68 Gürsel YAĞAN "İzmit Doğal Gaz Şebekesi 110 Bin Aboneye Gaz Verecek Şekilde Döşenmiştir" .................................72 Mustafa BİRİK "BOTAŞ, AGDAŞ ile Doğal Gaz Alım Sözleşmesini Coıııpm!)•-PrQdııct lııtrodııclioıı ŞİRKET-ÜRÜN TANITIMI Beretta Türkiye.........................................................80 Politeknik, Dıştan Basınçlı Kompansatörler........................................................115 Siemens On-Line Kesintisiz Güç Kaynağı Sistemleri: Masterquard...........................................144 Kısa Sürede İmzalamalı"..........................................74 Sait AĞAR E.C.A. Termostatik Radyatör Valfi.................................172 Kromschröder Konfor Kontrol Paneli 2. Türkiye Doğal Gaz Zirvesi, Soru ve Cevaplar ...........76 Önder Mühendislik Güvencesinde.............................174 4
DOĞAL GAZ GÜNCEL lstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir ve lzmit için İSTANBUL Yİ GaDkAıt ŞF iByial gt lial er rı iKyal er şAı lbaoşnt ıerlme rai nT aGbülnocs eu .l . .D. .u. .r. .u. .m. . .u. ...................9932 İMGiDkAt aŞr lBairl gı . i. l. e. .r. .i.y. .l .e. . .A. .b. .o. .n. .e. .l.e. .r. i. n. . . D. . .ö. .n. .e. .m. . .s. .e. .l . .D. .e. .ğ. .i.ş. .i.m. . . . . . .9 3 ANKARA YE aGkOı tBFi ligy ial et lrai ryıl eK Aa rbşoınl aeşl et ırri mn aG üTnacbel ol sDu u. . r. .u. .m. . .u. . .. .. .. .. .... ............. ..99 46 EMGi kOtaBrillagri lıe. .r. i.y. .l.e. . .A. . .b. .o. .n.e. . .l e. . r. .i.n. . .D. . .ö. .n. .e. .m. . .s. .e. .l . .D. .e. .ğ. .i.ş. .i .m. . . . . . . . . .96 BURSA YBaOkTıAt ŞF Bi yi al gt il laerrıi yKl ea rAşbı loanşet lı er mr i na TGaübnlcoes luD. . u. . r. .u. .m. . .u. .. .. .. .. .. .. .. ..... .. ..1. . 0908 BMOi kTtAaŞr lBa ri lıg. .i.l.e. .r. .i.y. .l.e. . .A. .b. .o. .n. .e. .l.e. .r. .i.n. . .D. . .ö. .n. .e. .m. . .s. .e. .l . .D. .e. .ğ. . i. .ş.i. m. . . . .1 00 ESKİŞEHİR YBaOkTıAt ŞF i By ai l tgl ai l reır iKyal er şAı lba oş tnıer lme rai nT aGbül on cs ue.l . .D. . u. . r. .u. .m. . . u. . .. .. .. .. .. .. .. .. 11 00 24 BMOi kTtAaŞr lBairlıg. .i.l.e. .r. i. y. . l.e. . .A. . .b. .o. .n. .e. .l.e. .r. i.n. . .D. . .ö. .n. .e. .m. . .s. .e. .l. .D. . .e. .ğ. .i .ş. i. m. . . . .1 04 MMearrkkeazlairıasıGtmöraeCMihikatzalrarDıanğınılımı..............................106 MBiarrekyaslealrıasıGtmöraeCMihikatzalrarDıanğınılımı..............................108 İZMİT Yİ ZaGkAıtZFBiyial gtlial errı i yKlaerAş ıbl aoşnteı rl emrai nTDa bölnoesmu .s. .e. .l. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 0 Değişim Miktarları........................................................112 Gİ l gEiNl iEGLaDzUDRaUğMıt.ı.m. . . .K. .u. .r. .u. .l u. .ş. .l.a. .r. .ı.n. .ı.n. . .B. .i.l.g. . .il.e. .r. .i.y. .l.e. . . . . . . . . ..114 •• ŞDeohğiarll eGradze kAiltGyaazpıTYüakteırtıimml aMriıkntıanrUl al raışt ı ğ ı S o n D u r u m TDaobğlaolsGua...z..S...a..y..a..ç..l.a.r..ı.n..ı.n...K..a..r..ş..ı.l.a..ş.t..ı.r.m...a......................116 DOSYALAR Fites KOJ ENERASYON ............................ 125 Güncel: Türkiye Kojenerasyon Günü..................................126 Güncel: Türkiye Kojenerasyon Raporu..................................127 SÖYLEŞİ Inter v ieııı Süpermatik Pz. A.Ş. Yön. Kur. Bşk. Uğur PASİNER: "Ciddi Olmayan İthalatçı Engellenmeli"................136 Çukurova !sı Sistemleri Genel Md. Ömer Cihad VARDAN: "En Büyük Rakibimiz, 'Radyant /sıtma Sistemleri' Kavramı O/du" ......................................................... 145 GÜNCEL Ageııda Türkiye Kojenerasyon Günü...................................126 Türkiye Kojenerasyon Raporu................................127 U M l e u r s k l a ez r a i- r U a G s E ı T G A a M z . . E . . ğ . . i . t . i . m . . . . . T . . e . . k . . n . . o . . l . o . . j . . i . v . . e . . . A . . . r . a . . ş . . t . . ı . r . m . . . . a . . . .140 TABLOLAR L Döviz Fiyatları 2.0. Sobalar............. 22 ..21 HBearcma leı tSı ko bS ao lbaar l a r . 3.0. Kombiler............ 33..21 . HBearcııaıleıtKıkomKobmilebrıl.e..r... . . ..... .. .......188 ................188 . . . . . . 1 1 8 88 8 ..189-190 .. .. .. ...189 .... 190 4.0. Kat Kaloriferleri................................................191-192 4.1. Motorııı Yakıtlı, Döküm Dılıııılı Kat Kalorıferi...... .......... 191 44 .23 .. MG aozt oYrai nk ıYt al ı k. Aı t tl ım. Ço es lfi ekrKi kaBt rKüal öl orrlıüf eDr iö. .k. .ü. .m. . . . 4.4. GDailzimYlaıkKıtaltı, KÇaeloriferı l ik Kat Kalorıferı...... . ......... 191 .... . 191 ... . . . . . ..... .192 5.0. Yoğuşmalı Tip Kalorifer Kazanları......... .192 5.1 Gaz Yakıtlı. DuvarTıpi Yoğuşıııalı Kazanlar .. . ... ..... ..... 192 5.2. GazYakıtlı,YerTıpı Yoğuşnıalı Kazanlar. .. . .192 66..01 .. GGaazzYYaakkıtıtlı.BTreüklöKraledreim...e.l.i..B..r..ü..lö..r..le..r.......................193-195 ... . 1 93- 194 6.2. Gaz Yakıtlı, Çift Kademeli Brülörler . . . 194-195 7.O. Gaz ve Motorin Yakıtlı, 7 1 DK öa lkoürmi f eKraKl oar ızf ae rn Kl aarzı .a. .n. .l a. . r. .ı .. .G. . .a. .z .v. .e. . .M. .o. .t. .o.r. .i .n. .Y. .a. .k. .ı t. .l ı1. 9 6 - 1 9 9 Üflemeli Brülörlü ... ...... ...... .. .. .........196 7.2. ADötmküomsfeKrıakloBrrıfüelörrKlua..z.anları. Gaz ve Motorin Yakıtlı. 7 3. Gaz ve Motorııı Yakıtlı, Çelik Kalor i fer Kazanları 5 198-199 MAY -JUNE '99 ISSUE 62 Sunuş 1 İlan Sayfaları İndeksi 6 GK aürnşcı el al şYt ıarkmı ta FTi ya abtl ol al raı r ı (Sanayi ve Konut) 84 HEneeartjPi Humarpca(lmsıaPsıompası) Yakıt Maliyeti Tablosu Fuar Takvimi 88 (Yurt İçi ve Yurt Dışı) KBSB Bülteni 1 77 FÜirrümnaGTraunpı tl aı mr ı n a G ö r e İndeksi Abone Formu 1 76
iiJ&tli,IUt,N!t1i f i r m a l a r A AKFEL MÜH. ........................... 89 AKNUR .................................... 97 ALARKO .................. lnsert-17-18 ARTAŞ ..................................... 37 AUER ....................................... 33 AYGAZ ................................... 151 AYMER .................................... 50 2 A MÜHENDİSLİK .................. 38 B BAYMAK .................................. 69 BERETTA .................... Ön Kapak BEYÇELİK ............................. 153 BORDEM ............................... 167 BORUSAN ............................... 99 BPGAZ ................................. 135 BSH GRÜNBERG ..................... 61 H I-i K HAYMAK .................................. 48 HONEYWELL .......................... 81 HSK ....................................... 101 HUZUR iSi ........................... ... 34 ISISAN .................................... 2-7 İMM ERGAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 İPRAGAZ ............ ..................... 87 İZOCAM ........ ........................ 111 KALEKALIP .................... 160-161 KOÇTAŞ ............... .................. 39 M-N MASTAŞ .. ............................... 71 NORMELEKTRONİK ............. 115 O-Ö C-Ç OCAKGAZ ............................. 113 D E F G COŞKUNÖZ RADYATÖR .......... 91 ÖNDER ............................. ...... 12 ÇUKUROVA ............................. 15 R RAYSEL ................................... 10 DEMİRDÖKÜM ... Arka Kapak-11 DENKO .................................... 49 ROTEK..................................... 62 RU-SE METAL ......................... 50 s SELNİKEL ......................... 82-83 ELEKTRO DİNAMİK ................. 90 SİSTEM TEKNİK ............. ...... 143 ELMOR ........... Arka Kapak İçi-204 SÜPERMATİK ................... lnsertELSEL ....................................... 9 117-118-119-120-121-122-123-124 EMAS ....... Ön-K. Ön Kapak İçi-1 EMSA .................................... 169 ENERSİSTEM .......................... 63 ENKO ...................................... 95 ERGİL MAK. .......................... 165 T TARGAZ ........... ..................... 141 TESKON '99 .......................... 173 TİMFA ...................................... 70 ETM ....................................... 159 u UNIVERSAL ............................. 13 FİBÖR ...................................... 32 V-Y VAILLANT ................................ 51 VALF SANAYİ Arka Kapak İçi-204 GAZAL ................................... 171 YILDIZ KAZAN ....................... 103 GÖKÇE ...................................... 8 z GÜRDAL MÜHENDİSLİK ......... 14 ZİLMET .................................. 105 6
refleH KAPALI GENLEŞME DEPOLARI Kompresör ve Pompa Kontrollü Kapalı Genleşme Depoları ile Büyük Kapasiteler için Ekonomik Çözüm , � ISISAN REFLEX Kompresör Kontrollu Kapalı Genleşme Depoları: Sistemin REFLEXOMAT Model MOoHdAe l t çB a a a r l a s ı f ş ı ı n m n ç d a as d kı a i n b l d g a a a s l ı ( a n s n ç ıc m s a ü a k r s l e ı ı k k l o i a l k r m o tm n a t z a r . o s ı l T e v o d e p i lel a a r z e m a k l m s h i a a s s t c e ı m ) m i k i n n o i m n sa p b % r it e 8 s b 0 ö a' r s i ın k fa ç o t y n a d t ç r a o a l ı l l ı ü ş h m ia l a e c s i m m ı s e a om ğl l b a a r r n a a ır n k . thaenskapbloaynuatblailrdıinğai uiçlainşıölızre•llikle büyük su hacmine sahip tesisatlarda daha küçük Avantajları: Çalışmada sabit sistem basıncı, Daha az ymei rk rioh tiişyl ae mc ı ,c iBüünyi tüek, sDi es ğt ei şmt ilrei lredbei l iur ymg eu mn bmr aa nl i ,y Be ti ,n aK oo tl aoym na as ky loi yn eu ,n aP rboagğ rl aanmt ıl ai mn akbainl iı r, Ttaeksvisiyaetsiskuosnetvroiylüesiminkinansı.ürekli izlenebilmesi, Üzerindeki panel ile otomatik su MINIMAT ve REFLEXOMAT modelleri vardır. �ISISAN REFLEX Pompa Kontrollu Kapalı Genleşme Depoları: Sistemin çb aa sl ı ışnmç assaığnl da an ı r( .s Bı caaskı lnı kç da ar tl gmaal asnı mv ea saı zoal lmmaazs. ı T) oppol ammp ah akcomn ti rnoi nl ü%i l8e0 s' i i sf at ey md adl ıe hsaac bi mi t MINIMAT Model olarak hesaplanabildiği için özellikle büyük su hacmine sahip tesisatlarda daha küçük tank boyutlarına ulaşılır • Avantajları: Çalışmada sabit sistem basıncı, Daha T m az e i ks yi r e s o r a i t i ş h s l t e u i m y a s c c e i ı v , ü i n y B i e ü t s y ei , ü n D k i n e s ği s s i ü ş t r t e e i m r k il l l e e i r b i d z il e l i e r n u m y e e b g m i u l n m b re m a s n a i , , l iy B G e i e n t n , a l K e o ş o t m o la m y e a n s s a u y k y o l u i n y u be n , a a s P b ı r n a o c ğ gı l r n a a ı n n m t ı tl a o im n p a l k a b a m i n li ı a r , kabında düşürülmesi ile suyun gazının giderilmesi, Üzerindeki panel ile otomatik su takviyesi kontrolü imkanı. DHA ve OHA MULTIMAT modelleri vardır. MODEL HACİM (it) KONSTRÜKSİYON BASINCI (bar) Minimal 200.....800 5 Rellexomat 350 . . . . . 5000 6-10 OHA 350.....10000 6-10 OHA Multimat 80.....500 6 OHA Multimat 350 . . . . . 10000 6-10 N 18.....140 3 N 200.....400 4 E 420 . . . . . 1000 6 G 400 . . . . . 10000 5·6·8·10 ISISAN REFLEX Ön Basınçlı Kapalı Genleşme Depoları: Üretimde derin çekme işlemi vBeu tki il mkyaausçaul kp rdoosğeasl ukyaguuçl ua ğn ad ı gğ öı nrdea 2n 0ö mk aüt r dvaehkaa al i tze gaer çt ai rrg. eMnedmi r b. rBa un l as raı ybeudtei l dkea pu oç uikçti an nd de ıkr .i N2 düş(mAzeoto)lmgaazzı svueydaempoinyiamum oranda difüze olacağından zamanla depo ön basıncında N2 (Azot) takviyesi gerekmez. Ayrıca butil kauçuk, doğal kmaeumç bu rğaan gköurl el a dn aı mh aı yhai sj ya ek tnı irk) .t iAr l m( Aal mn taenkynao' ldoaj i ski ukl lual lnaı nmı l asruayk uAtl me sai ns ya at l' ad raı ni md aa l deodği al ml ekkatueçdui rk. N, Eve G modelleri vardır. Kapasite : 18 lt'den ..... 10.000 lt'ye kadar İşletme Basıncı : 3 atü'den ..... 16 atü'ye kadar TÜRKiYE TEMSiLCİSi ISITMA VE KLİMA SANAYİİ A.Ş. MERKEZ : Beslekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu • iSTANBUL Tel. (0-212) 288 96 96 • 272 53 00 • Fax. (0·212) 272 22 32 - 266 11 34 BALMUMCU SHOWROOM : Barbaros Bulvarı , No.38 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0-212) 267 31 85 • 267 31 86 • Fax. 10-212) 266 87 72 KADIKÖY SHOWROOM : Ankara Aslaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy • İSTANBUL Tel. (0·216) 325 80 80 • Fax. (0- 216) 340 40 17 fıN�ARA SHOWROOM : Akay Caddesi, No.22 Dedeman Oteli karşısı · ANKARA Tel. (0-31?) 4_18 32 20 • Fax. 10-312) 417 92 55 IZMIR SHOWROOM : Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları karşısı, Gaziemir• IZMIR Tel. (0-232) 251 30 50 • Fax (0 - 232) 251 91 81 BURSA SHOWROOM : Yalova Yolu, 9 km. Ovaakça • BURSA Tel. (0-224) 267 04 85 • Fax. (0- 224) 267 00 69 ANT[ILYA_SHOWROOM : Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PTT karşıS( • ANTALYA Tel. (0-242) 322 04 44 • Fax. (0 -242) 322 27 25 ESKIŞEHI� S!:IOV{flQOM : Cengiz Topel Caddesi, No.258 Anadolu Uni versitesi karşısı • ESKiŞEHiR Tel. (0·222) 323 99 80 • Fax. (0-222) 321 00 54 SERViS MUDURLUGU :AnkaraAsfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy • ISTANBUL Tel. (0-216) 325 80 80 • Fax. (0-216) 325 80 77 7
8 D ö K Ü M K A rr..çff ı?::�Iİ 11 "l ,,•• � rıd}rf • r..fi z Awupcı'nm en p satan clökOm k-nıclır. A N Jı. ithal Fransız teknolojisi ürünü De Dietrich döküm dagalgaz kazanı, dijital Türkçe Diematik Paneli ile akıllı kazan, Jı. De Dietrich'in Dijital Diematik Paneli, sizi kazan dairesinin bütün sıkıntılarından kurtarıyor, %91 yıllık işletme verimi saglıyar. Jı. Basit komut sistemiyle kendini otomatik alarak yönlendiriyor %40 yakıt tasarrufu ve %93 yanma verimi soglıyor. Jı. Gökçe Cuenod doğalgaz brülörleri yüksek randımanlıdır Jı. Sessizdir Jı. Emniyetlidir Jı. Ekonomiktir Jı. Her kazana uyar Jı. Gökçe Cuenod dogalgaz brülörleri teknolojide l numaradır Jı. Gökçe 30 yıldır apartmanlardan otellere, sitelerden fabrikalara ve modern iş merkezlerine kadar her çeşit müşteriye kaliteli hizmet veriyor Doğa/gazda Fransız teknolojisi ve estetiği GÖKCEI DOĞALGAZ BRÜLÖRÜ FABRİKA GENEL DAĞITIM GÖKÇE Brülör ve lıı Sanayii Tıcaret AŞ. Da..,,tpaıo Cad. Serçekale Sok. 1 1 Topkapı İı tonbu l Tel !212) 567 20 1 3 · 5672007 Fakı 121215676963 Ml>J(TES Makina Teıiıat ve Tıcarel A.Ş. Necaibey Cad. 18 Karaköy 80030 İ ı tanbu l Td 1212I 252 44 00 15 hat) Fob l2121 243 37 82 GÖKCE '"ı$ıtmıı m e r k e z i '"
.. 1 0 S'VI YAKIT SIVI YAKIT • r -i . � "'� .;�... � ,... ' ff ıı,,ı.u� RAYSEL BRÜLÖR ve ELEKTRONİK CİHAZLAtts�NAYİ ve TİCARET ANO.NİM �K-ETf' MERKEZ MAĞAZA FABRİKA İST. ŞUBE : Tunus Cad. 5/5 Bakanlıklar 06680 ANKARA Tel : (0.312) 419 60 90 Tunus Cad. 5/AJ3akanlıklar 06680 ANKARA., ie1-r. "(0.312) 418 64 76 Esenboğa HavaAlanı Yolu 14. Km. ANKARA Tel : (0.312) 328 85 47 İnönü Cad. 69/12 Taksim 80090 İSTANBUL Tel : (0.212).249 46 32 , ,_ '( -� Fax : (0.312) 425 10 99 Fax : (Q.312)�425 10 99 Fax : (0.312) 328 85 63 Fax : (0.212.) 252 91 41 I •
30 GÜN İADE HAKKI 5 YIL ÜCRETSİZ GARANTİ ÖMÜR BOYU BAKIM GARANTİSİ DemirDöküm JeTsTREAM Döküm Kazan ile, yoğuşma derdine son... --·····------- - ·· ·----- DÜŞÜK SICAKLIK KAZANLAR! Düşük Sıcaklık Sistemi. .. Demirdöküm Jetstream serisi döküm kazanlar, düşük sıcaklık sistemine uygun olarak tasarlanmış ve üretilmiştir. Yoğuşmasız Çalışma... Yeni tasarım ile kazan içinde kazan dönüş ve gidiş suyu sıcaklıklarının düşmesi sonucunda normal ısıtma sistemlerinde gerçekleşmesi beklenen yoğuşma oluşmamaktadır. Bu teknoloji ile anma ısı gücünde dönüş suyu sıcaklıkları, MD kazanda gaz yakıtta 35 derece, motorin ve fuel-oil yakıtta ise 25 derece, MK kazanda ise gaz yakıtta 40 derece, motorin ve fuel-oil yakıtta 30 derece değerlerinin altına inmediği sürece yoğuşma gerçekleşmez. Uzun Ömür. .. ısıl şok tehlikesi ortadan kalktığı için işletme ömrü uzamaktadır. Enerji Tasarrufu. . . Yeni tip kazanların düşük sıcaklıkta çalışabilme özelliği, enerji tasarrufu sağlamaktadır. Bu şekilde daha azyakıtyakılarak ekonomik ısınma sağlanır. Yüksek Verim... Baca gazı sıcaklığı düşmektedir. Baca gazı sıcaklığındaki düşüş ve düşük dönüş suyu sıcaklığı, verimin yükselmesine sebep olmaktadır. ısıl verim, doğalgaz ve motorin için %93'tür. Düşük İlk Yatırım Maliyeti. . . Klasik sistemlerde dönüş suyu sıcaklığını yükseltmek amacıyla kullanılan by-pass pompasının kullanılmasına gerek yoktur. Jetstream serisi kazanlar, düşük sıcaklıkta ve normal çalışma şartlarında doğabilecek ısı ihtiyacına sorunsuz cevap verebildiği için üç yollu vana kullanımı da bir zorunluluk olmaktan çıkmaktadır. Bu da ilk yatırım maliyetini düşüren diğer bir etmendir. Estetik Tasarım. . . Jetstream serisi kazanlarda keskin kazan kenar hatları değişmiş, yerine zarif hatlar egemen olmuştur. CE Belgeli... MD Jetstream ve MK Jetstream serisi kazanlar, Türkiye'nin BSI tarafından verilen CE Belgesine sahip ilk kazanlarıdır. � Koç =24.oııı: TUKETICI g�:1Jı"s� 08002611950 r rnr 1D DemirDöküm KESİNTİSİZ R A H A T L I K l l
12 Kromschröder yüksek kalite üretme ve pazarda teknik açıdan önde olma hakkına sahiptir. Gaz kullanımında uzman Gaz günümüzde ve özellikle gelecekte önemli bir enerji kaynağıdır. Kromschröder sanayi fırınları otomasyonu ve ısıl işlem prosesleri kumandası için gaz ölçümü ve ayarında kaliteli ürünleri ve sistem cözümleri ile liderdir. Ürüne bağlı yönlendirici konstrüksiyonların araştırma ve geliştirilmesi ile Kromschröder gaz pazarına yeni impulslar vermektedir. Özellikle avrupa pazarında Kromschröder doğru ürünleri ve hizmetleri ile kuwetli bir partneriniz olmak arzusundadır. Sürekli kalite bilinci ve modern, çalışanları ile birlikte üretimi güncelleştiren Kromschröder güvenilir partneriniz olmuştur. Komple program sunuyoruz: / emniyet ve kumandanın her kademesi .I' gaz dağıtımı, ısıtmadan yakma tekniğine kadar ayar teknolojisi ,f gaz basınç, ölçme ve ayar tesisleri, kumanda dolapları .I' gelecekte proses yönlendirme teknolojisi için otomasyon sistemleri .I' nasyonal ve enternasyonal kurallar ve standardlara uygun üretim Bizimle konuşun. Komple programı bizde bulacaksınız. S C E � ..:.:;; ®@- e LISTEO DIN · DVGW-Reg ÖNDER ltd. ,. Ankara Cad. No. 35 � 41040 lzmit-Kocaeli m lzmit Tel: 0 -262-321 77 97 Fax: 0-262-324 17 55 et lstanbul Tel: 0-212-293 07 36 s ro er Fax: 0-212 293 0.7 37 önder ltd. En modern teknolojiyi uygulayarak çevreye duyarlıyız.
KOMPAKT BUft�R WANtA • Proje, malzeme, montaj ile uğraşmak ve vakit kaybetmek yok. Elektrik, su, yakıt, baca bağlantılarını yapın; basın şaltere, buhar girsin hizmete . . . • Kazan dairesi için büyük yer ayı rarak; arsa ve inşaat maliyetleri n i gereksiz yere arttırmayın. Modern teknolojiler kul lanı larak üreti len 11 ÜNİVERSAL KOMPAKT BUHAR KAZANI" kullanın. Muhatabınız tek fi rma olsun. Motorin / Fueloil / Doğal g az / lPG yakar K.B.S.B. B u har Brülör Besi Kondens Flas Otomatik Elektrik Otomatik Degazör � Komple Ka :: nı + ve + po �� ası + t �:kı + -��har. + s�. a_rıt � a + ta �: su + dip blöf + ve = Kompakt = Kazan donanımı unıtesı unıtesı sistemi donanımı BuFıar Daı·resı· armatürleri armatürleri donanımı tesisatı Kazanı •
14 •• GURDA:L MÜHENDİSLİK ve MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ A.Ş ♦ ENERJİ BÖLÜMÜ ✓ BÖLGESEL ISITMA ve SOĞUTMA SİSTEMLERİ ✓ MERKEZİ ISITMA ve SOĞUTMA SİSTEMLERİ ✓ KO-JENERASYON TESİSLERİ ✓ ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ENERJİ TASARRUF SİSTEMLERİ ✓ BİNALARDA ENERJİ TASARRUF SİSTEMLERİ ✓ ATIK GAZ TEMİZLEME ve ısı GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ ♦ ENDÜSTRİ BÖLÜMÜ ✓ KOMPLE ENDÜSTRİ TESİSLERİ - Tekstil Fabrikaları - Kimyasal Tesisler - Otomotiv Tesisleri - Gıda Tesisleri ✓ FUEL-OİL , DOĞAL GAZ ve LİNYİT KÖMÜRÜ YAKAN iSi SANTRALLARI ✓ PNÖMATİK TRANSPORT VE TOZ TUTMA TESİSLERİ ✓ YANGINDAN KORUNMA SİSTEMLERİ ✓ ÇEVRE KORUMA ♦ KONFOR BÖLÜMÜ ✓ HAVAALANLARI ✓ OTELLER , TATİL KÖYLERİ ✓ TİCARET ve İŞ MERKEZLERİ ✓ YÖNETİM BİNALAR! ✓ HASTANELER ✓ TOPLU YERLEŞİM BÖLGELERİ ♦ BAŞLICA REFERANSLARIMIZ / ATATÜRK HAVA LİMANI-İSTANBUL ✓ ASHGABAT HAVA LİMANJ-TÜRKMENİSTAN ✓ HYUNDAI OTOMOBİL FABRİKASI -İZMİT ✓ OTOSAN OTOMOBiL FABRİKALARJ - fNÖNÜ ✓ OTOYOL FABRİKA TESİSLERİ - ADAPAZARI ✓ KOSİFLEROTO İŞ MERKEZİ - iSTANBUL ✓ TATİLYA EĞLENCE MERKEZi-BEYLİKDÜZÜ/İSTANBUL ✓ SUR OTO TESİSLERİ - BEYLTKDÜZÜ/İSTANBUL ✓ TOPRAKHOWiNG İŞ MERKEZİ - İSTANBUL ✓ İNCO İŞ MERKEZİ - İSTANBUL ✓ DİNAMİK İŞ MERKEZi - ÇORLU ✓ AMERİKAN HASTANESİ -İSTANBUL ✓ AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ORGAN NAKLİ HASTANESİ -ANTALYA ✓ MİKROCERRAHİ HASTANESİ - İSTANBUL ✓ OSTOJENKA İŞ MERKEZİ -RUSYA ✓ TYERSKAYA İŞ MERKEZİ-RUSYA ✓ CUMHURBAŞKANLJĞI KÖŞKÜ - TARABYA/İSTANBUL ✓ REŞİTPAŞA TOPLU KONUT YERLEŞİMİ-İSTANBUL ✓ CEYLAN iNTERCONTİNENTAL OTEL-İSTANBUL ✓ CEYLAN iNTERCONTİNENTAL OTEL-ANTALYA ✓ PERİSİA OTEL - SİDE/ANTALYA ✓ CROWN PLAZA YE HOLIDAY-IN OTELLERİ- İSTANBUL ✓ R,OBINSON CLUB TATİL KÖYÜ - FETHİYE/MUĞLA ✓ KENT GIDA TESİSLERİ - ÇAYIROVA/GEBZE ✓ PULVER-SOLYENT FABRİKA TESİSLERİ-GEBZE ✓ TEKEL BİLECİK LİKÖR FABRİKASI-BİLECİK ✓ BEKO ELEKTRONİK ATÖLYE TESİSLERİ - BEYLİKDÜZÜ/iSTANBUL ✓ LEYİ'S FABRİKA TESİSLERİ-ÇORLU ✓ MAVİ JEANS FABRİKA TESİSLERi - ÇORLU ✓ MOTOR JEANS FABRİKA TESİSLERİ - ÇORLU ✓ DENİMTEX FABRİKA TESİSLERi - ÇORLU ✓ DİNATEKS FABRiKA TESİSLERi - ÇORLU VE DAHA BİR ÇOK, YURT İÇİNDE-YURT DIŞINDA HİZMET VERDİĞİMİZ PROJELER... Abide-i Hürriyet cad. Nazmiye Asım apt. No: 129 D: l 80270 Şişli - İSTANBUL TEL:(0)(212) 241 7246 - 231 65 77- FAKS:(0)(212)225 98 27 - E-MAİL: gurdal@orion.net.tr
Kaliteıi CIVIZU, SÜMBÜL SOK. NO: 7 B1140 MALT!l'E- ISTANBUL Tll: (216) 419 0200(PBX) FAX: (216) 419 0210 ,.mor. cukı,o,oisi@tuıl<.net
16 İsteme Adresi: TEKHlKYAYlNauıc,TAHmMA.Ş. TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. 1999 Teknik Yarıncılık, Tanıtım A.S. Balmumcu Barboros Bulvarı 1 31T1 O 80700 Beşiktaş-lstanbul Tel: 212-275 83 59 (pbx) Faks: 212-288 2614 E-mail: tekyaysbulak@turk.net
17
- tışlarına ını vura Bu ve yarın s ■ ■ u ı ı a ; ��� Serena kombi boyutları ve performansıyla çok farklı, çok kazançlı! • Elektronik check-up ve arıza teşhis sistemleriyle üstün güvenlik sistemi. • Küçük boyutlu (genişliği sadece 44 cm). • %92.5'e varan yanma verimiyle düşük yakıt sarfiyatı. • Modern tasarımı. • Sessizliği. • Kullanım kolaylığı. • Çevre dostu oluşu. • Otomatik by pass ile ısıl yığılmaya karşı emniyetli. Üstelik Alarko'nun deneyimli bayi ve servis garantisiyle. Tüm bunlar Serena'yı sorunsuz, konforlu ve çok kazançlı bir kombi yapıyor. Müşterileriniz için de, sizin için de! ALARKO SANAYİ VE TİCARET A. İSTANBUL Necalibe Cad. No, 84 80030 Karakö Tel, (0212) 251 8400 PBX Faks, (0212) 293 7701 ANKARA Sedat Simavi Sok. No, 48 06550 ankaa Tel, (0312) 440 79IO PBX Faks, (0312) 440 7930 ANTALYA Melin Kasapoğlu Caddesi Küçükkaya Sitesi A Blok No, 1/4 07050 Tel, (0242) 322 00 29 Faks, (0242) 322 6664 K O M B İ � fA[LfA�IK{@ G I>
2..TÜRKİYE DOGAL GA.Z ZİRVESİ 2nd fURKEYı s NATURAL GAS SUMMIT er Mayıs l c;99/Moy 6th Hi !t-otL btoobul TÜRKİYE'YE DOĞAL GAZ TEMİNİNDE ...., BOTAS'IN YAPTIGI CALISMALAR j j j Natura/ Gas Assurance Activities For Turkey By BOTAŞ 6 Mayıs 1999 tarihinde DOSİDER tarafindan düzenlenen "2. Türkiye Doğal Gaz Zirvesi "nde BOTAŞ Doğal Gaz Grup Başkanı Ayşe İNKAYA 'nın yaptığı konuşmayı sunuyoruz. Dl a rOı SSİa Dn Ea yRi c"i Dl e or iğva el Gİ şaazd Ca mi h laazr ı Dn eenr nveeğTi "ütrakriayfeı 'nndi annddoüğzael nglaez tgee ml i ş imn e lpe rr ionj, eTl üe rrki inyee vi el idşokği anl gi lagzi liit hka lu er ud mi l e nvüel kke ul errudleuk�i yl aectakği lı i l2e. r Ti üt arrkaifyme dDaonğtaal r Gt ı şaız Zl ı mi r vceı lsai r' nadrea, s ms i zd as eyçekri na lkı ya toı r on lumn iaykettai nb edl iuryt edrue ğk us mö z lme rei mme başlamak istiyorum. K 3çe 9 a r 7 r ç a e s r v a n y e a s ı m l i ı n e Kd e a il n e d u o v n ğ e H a r l i ü l g e k a n m z y ü t e n a t ş d k ı ei r Bm ı O n ac T dı A a l ı ğ Ş ı , f d a v o a e ğ l a i t y l i c g e a a t r z e ın t g i t öe k m s o t n i e n u r i l e v a n e ülke çapında kullanımını Ayse \K:_'rt. �'� BOTAŞ Doğal Caz Grup Başkanı Ayşe İNKAYA y y a o y ğ g u ı n n l a b ş i t r ı r m ş e a k i ç l a d l e ı ş m s ü a r l a d r ü ı r n ı k b m a a e p ş k s lı a t k e m l d a di r a r . ç s e ü A r r ç d ş e a ü v ğ r e ü ı s d le i a n n k d ç e i a , l a ı b ş l u t mvearelacerığrinmız: hakkında bilgi Doğal Gaz Dergisi 22 • B d i e r n i g n e c s il i enerji arz-talep • Dtüokğeatlimgainzdınekbi iyrei nric i l enerji •• DDooğğaall ggaazzatrazl-etbaliep d e n g e s i n i sağlamaya yönelik projeler Mayıs-Haziron '99 Sayı 62 t bİ a l u k l e o p dl e a d n r e g a n k e g , e i b ç s i i i r n i v d n e c e i k d l i o e ğn y e a eı l r j g i i n a ad z r e z ın n tbaal he bs ei t vt i ek t me ne svocnurt a D, dooğğaal l Gg aa zz A h a l k ı m k ı n S d a t a ı m b i l a g n i l a v ş e m r a e l c a e r ğ ı m i m ı z . Dt a aI ehpa sdoennr ga ,e sd ionği a sl agğal za ma razk ü b z a e h r s e e d g e e c l i e ş ğ t i i r m i l . e n proj e l e r d e n Birincil Enerji Arz-Talep Dengesi gDaüzn y ar de az ke ir ivs lpeart il an ni nm ı şd döor ğt tael süiçnüdneü bn uTl uünrmk i aysem' nai nv eç eTv ür er kl ı ği yı en 'anki na rbşuı nr,eyz ee rr vl i l ke raeyyn aa kk ıl na k rüı l a m k r e ş ız m ıl i a i h z m t i i n y a i a k th c t a a ım l e y ı n z e e t oı e j l r a iy s n e i z e b n a o e ğ ı l j uım i p y - , i
u . 2.TURKIYE DOGAL GAZ NATUAAL GAS 2nd TURt<FJY· , İRV UMMIT l 'il "J(J, 1'{'ı ı 't lH ı t iJ'J'fi 11l IJ tl),0 ı İ�f Şekil 1. Birincil Eneıji Arz-Talep Dengesi. !ılığı, yaşanan ekonomik gelişmeler doğrultusunda giderek artmaktadır. Birincil enerji arz-talep dengesine ilişkin Şekil l 'de de gösterildiği gibi, 1 997 yılında 72 milyon ton petrol eşdeğeri (MTPE) olan Türkiye birincil enerji tüketiminin, 201 O yılında 175 MTPE ve 2020 yılmda 314 MTPE'ne ulaşması beklenmektedir. Bunakarşın, 1997 yılında 28 MTPE olan birincil enerji üretiminin 2010 yılında yaklaşık 53 MTPE ve 2020 yılında 79 MTPE'ne ulaşması beklenmektedir, Bir başka deyişle, Şekil 2'de de görüldüğü gibi; birincil enerji tüketimimizin yerli kaynaklarla karşılanma oranı 1997 yılında %38'dir. Eneıji projek siyonlarına göre, ithal enerj iye bağımlılık gelecek yıllarda da artacak ve 2010 yılında %70, 2020 yılında ise %75 civarında olacaktır. Yerli kaynaklarımızın ihtiya cımız olan eneıjiyi karşılamada yetersiz kalması ve arz kay naklarımızın çeşitlendirilmesine yönelik politikamız çerçevesinde, olumlu çevresel etkileri de dikkate alınarak doğal gaz kullanımına geçilmiştir. 1 984 yılında Türkiye ve eski Sovyetler Birliği arasında imzalanan "Çerçeve Anlaş ması" ile Ti.irkiye'nin gündeDoğal Gaz Dergisi 23 mine giren doğal gaz, 1986 yılında imzalanan ticari anlaşma çerçevesinde, 1987 yılından itibaren kullanılmaya başlanmış ve tüketimi hızla artmıştır. İthalatın ilk yıllarında birincil eneıji tüketimi içinde ihmal edilebilirseviyede olan doğal gaz oranı, Şekil 3'de de gösterildiği gibi, 1997 yılında %13'e yükselmiş olup, 2010 yılında %27'ye ulaşacağı tahmin edilmektedir. 1 . DOĞAL GAZ ARZ TALEPDENGFSİ 1987 yılında yaklaşık 500 milyon m 3 ile başlayan ve sadece Hamitlıabat Kombine Çevrim Santrali'nde kullanılan Mayıs-Haziran'99 Sayı -67 ithal doğal gazın tüketimi, gübre, sanayi ve konut sektörlerinde de kullanılmaya başlanması ile hızla artmış ve 10 yıl içinde 10 milyar m3/yıl seviyesine ulaşmıştır. Bu hızlı artışm gelecek yıl !arda da devam etmesi ve 2020 yılında 82 milyar m 3/yıl'a ulaşması beklenmektedir. Doğal gaz tüketiminde beklenen bu artış özellikle elektrik üretiminden kaynaklanmaktadır. Şekillerde (Şekil 4, 5), doğal gaz tüketiminin sektöre! bazda yıllara göre dağılımı verilmek tedir. B u şekillerden de görüle bileceği gibi, elektrik üretimi, doğal gaz kullanımına başla-
2.TÜRKİYE DOĞAL GAZ. ZİRVES 2nd TURKEY's NATURAL GAS SUMMIT � Mc:ıyıs l 999 Mc)' Mh 1 999 - Hil1on,h1oo ı..rl Şekil 2. Birincil Eneıjiııiıı Yerli ve iılıal Kayııak/arla Karşılaıı11ıa Oraıı/arı. 1997 29% Şekil 3. 1997 Yılı itibariyle Biriııcil Eııerji Tiiketi11ıiııiıı Eııeıji Kayııak!arıııa Göre Dağılımı. Doğal Gaz Dergisi 24 Mayıs-Haziran '99 Sayı 62
2 . TÜRKİ YE DOĞAL GA_Z Zİ RVESİ 2nd TURKEY•s NATURAL. GAS SUMMJT nk aı lddaırğtıoypıl al dma nd oi tği ba la gr eazn tbüukgeüt i mnie ioçı ianndı ne geenl e cbeük yy ıülkl apr ad aydaa üssat hü ni pltüi rğ_ üBnuü kLtloamşmmaasısıbvekele2n0m20ekyteıclkı n d a % 6 9 ' a Ed ol eğkatlrgi ka zs seaknt öa yr üi i, nTi nügr ke il yi şem' dee sEilneikst raiğkl asyeaknt ösr üünr üücnüygeünçi dt üern, ymaapl ıal ar n kmaaps ısnaamyı önndeal ,i keçnael rı şj i yk aa rt şı rı lıamş ıllaarnı ns ııknı nf ti nı l aa rnı sgmi daenı mı n de ka aİ şml eat -cDı yel va r eYt amp -oİ dş leel tl e vr ie gYe al ipş tni ur i!l mm ui şş tvuer , uEy lgeukl at rmi ka yüar ektoi - ELEK TR K 1981 sn 1988 1017 1989 2712 1990 2!,!,5 1991 1851:ı 1992 2588 1993 2470 1!l94 2745 1995 3886 1006 4050 1997 J.900 1998 5333 1000 0538 ınsJ 21635102 91 7577d 2207222244 29224 29224 3022.t mm iondd ee l dl eorğea l ggaözr et a l ekbui rduel ab un p sB a a O n r t T a ra A le ll Ş l e , r i o b n u l s a a r m y a o ı k s d ın e a d ll r a e t k r m e i a ı gr ş t ö t ı ı ş r r a e , ys aanpt rı laal lne r vl ee u yz ua np dı l öa nc ea mk l oi gl aanz tYe amki nı n a ng lea lşemc ea lkatreı i nyıezna il aamnı lşat ışr , mlanamlaırşıtnırd, a imzalanması planPs al annal ya ni atne sgiaszl esrai nn ti rna l lTe ür irnki ni , y y a e y ' n ı l i m n a p s e ı k v e ç o k k o n b u ö t l g s e e s k i t n ö e rgüenndeel i tnadl eeb yi na aprı tl ımı ı aa ss ıı Tpül ar knilyae nan enterkonnekte boru SAUAY u 149 o n� 37S ) 193 218 -19 477 538 187 641 846 369 .u.u 708 1167 481 4916 808 119t 040 5184 718 11-19 992 G6Ci5 802 136.t 1485 7701 734 1830 1955 472 1898 2105 B30 258B 2977 839 3432 3367 044 531G 4463 020 6801 4!)92 979 7994 .5718 929 8461 6152 920 8831 6621 929 9103 6984 929 9397 7463 929 10101 7198 929 10627 8089 929 10971 8389 929 855.J 929 8815 59344 929 �- - -mi3 - 1- 929 9302 929 12239 9397 929 12649 Şekil 4. Doğal Gaz Tiiketiıııinin Sektörlere Göre Dağılımı_ Doğal Gaz Dergisi 25 o h a l u t t m ı n l u ı n e y k ö o n n d o e m i s e i t n k i i l d e e mektedir, Go l ea lni şdeonğpaal zgaarzı mı n ı tzeı nm ii nh it iiyçai nc ı, ad ri rzi l mk aeys ni va ek lgaürvı ne ınnl i ğç iehş ui tsl ue snu bd üa tdüi nk kaartze aklaı ny anraakkl amr ıu hdteeğme er l lÜenlkdeirmilmizeikntedüiçr, tarafı n ı n d ül e k n e i m z i l z e i çev ç r e e v le r y il e i n ülk o e lu le ş r u in , zo el mn ga isnı , kdaoyğnaal k gl aarzaı n s ah he imp dt eemn ii nzidşeann shı neımd a dbee rka ba er raidn ad ne getirmektedir, Mayıs-Haziran '99 Sayı 62 sŞaetkı mi l 6a 'ndl aaş Dmoa ğl aarlı Gv ea rzi l aml ıemk ti el ed i6r , aHy anl idhoa zğıarldga a4z avyer ıLüNl kGe aml ıımş t ısra. Bt ı mu gaünnl ai şt imb aarsiı yi ml e zdaolğaanl kg aa pz s at aml eı nbdi am, iRz u süyç a aFne ldaeşrma sa ymoamktıavdeırC. ezayir'denkarşılanK ul ontrata bağlanan ve 2007'de aş milyılaarcamkplato döneminde 45.2 3/yıl olan toplam arz miktarının, 40 milyar m 3/yıl'ı boru hattı gazı, 5.2 milyar m 3/yıl'ı ise sıvılaştırılmış doğal gazdır. Kontrata bağlanan 45.2
2.TURKİYE DOGAL G,A,z· .ZİRVESİ 2nd TURKEY's NATURAL G,AS SUMMIT e, Mayıs. 1 �\9"9:"Mcıy Mh tti!tp.n.istcm1:nri Şekil 5. Doğal Gaz Tiikeıi111iııiıı Sekıürlere (jöre LJağılınıı. milyar m3/yıl doğal gaz arz miktarınakarşın, Türkiye'nin ilave gaz arzına ihtiyacı bulunmaktadır. Arz-talep projeksiyonlarına göre, Şekil 7'de de görül düğügibi,mevcutarzportföyü gelecek yıllardaki talebimiz için yeterli olmayacak ve 20 1 O yılında I O milyar m3/yıl, 2020 yılında 38 milyar m 3 /yıl civa rında arz açığımız olacaktır. Türkiye'nin artan doğal gaz talebininkarşılaımıası, kontrata bağlanmış gaz alımları111n zamanındateminedilebilmesi ve arz açığmın karşılanması anıa cıyla birçok proje yatırını progranıma alıımııştıı:Buprojeler aşağıda özetlendiği gibidir: • Mevcut doğal gaz iletim sisteminin modifikasyonu ve genişletilıııesi, • Yeraltı Gaz Depolama Projesi, Doğu Anadolu Doğal Gaz iletim Hattı Projesi, Mavi Akını Projesi, • [kinci LNG Alını Terminali Projesi, • Türknıenistan-TürkiyeAvrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, ırak-Türkiye Doğal Gaz Bo ru Hattı Projesi, • Mısır-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Natura! GasPipeline Projesi, Mevcut Doğal Gaz İletim Sisteminin Modifikasyonu ve Genişletilmesi: Şekil 8'demevcutveplanlanan doğal gaz iletim hatları gösteriImektedir. 842 Km uzunluğundaki nıevDoğal GazDergisi 26 cut doğal gaz iletim hattımız Türk-Bulgar sınırında, Malkoçlar'dan Ankara'ya kadar uzanmaktadır. BOTAŞ, halihazırda 2 büyük şehre, 7 elektrik santraline, 39 otoprodüktör tesisine, 2 gübre fabrikasına, 176 endüstri kuruluşuna doğrudan ve 4 or ganize sanayi bölgesine ve 3 şehir dağıtım şirketine toptan gaz satmaktadır. Türkiye'nin doğal gaz talebinin tahmin edilenden dahayüksekolması nedeniyle, 1988 yılıııda hiz mete başlayan iletim sisteminin taşımakapasitesi artan gaz talebini karşılamada yetersiz kalmıştır. Mevcut sistemin kapasitesinin artırılması amacıyla çeşitli yatırımlar planlanmış olup bunlar; yeni loopların ve Mayıs-Haziran '99 Soyı 62 kompresör istasyon!arının inşaası, Marmara LNG alını tesisinin tevsi ve Malkoçlar ölçüm istasyonunun geliştirilmesi yatırımlarıdır. 1996'dadevreyegiren217Km uzunluğundaki PazarcıkKaradeniz hattı; l 997'cle devreye giren 2 1 2 Knı'lik Bursa-Çan hattı ile l998'de devreye alınan ve toplam uzunlukları yaklaşık 161 Km olan 3 adet Loop (MalkoçlarCS 1 , Önerler-İstanbuI Batı, Hersek-Yunıurtatepe) ile iletim hattımızın toplam uzunluğu 1432 Km'ye, sistemin 30 milyon 1113 olan günlük taşıma kapasitesi ele 45 milyon m 3'e ulaşmıştır. İhalesine çıkılıp,sözleşnıeleri
2.TÜRKİYE DOĞAL GAZ .ZİRVESİ 2nd TURKEY's NATURAL GAS SUMMI T 6 Moyıs , '199 '"Mey 6th ! 999 * Hiltgn, Js1anbı..t4 Şekil 6. Doğal Caz Temin Anlaşnı,ı/,ıı ı. Şekil 7. nog,ıı (;,,l ·\rı-T.ılq; n('ııgl·,i. Doğal Gaz Dergisi 27 Mayıs-Haziran '99 Sayı 62
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=