~ C&M -·- KOM B 1 www.akfel.com
► www. conference.com 2005 1 ] . ULUSLARARASI KOJENERASYON, KOMBİNE ÇEVRİM VE .. ÇEVRE KONFERANS! VE SERGiSi 26-27 Mayıs 2005, Swissotel İstanbul - Türkiye INTERNATIONAL COGENERATION, COMBINED CYCLE AND ENVIRONMENT CONFERENCE AND EXHIBITION May 26-27, 2005 Swissotel, lstanbul -Turkey
: Elginkan Peki ya verdiğimiz hizmete? E.C.A., Türkiye'nin dört bir yanına yayılmış servis ağ ıyla milyonlarca insanın tercihi olmayı sürdürüyor. E.C.A:. KOMBiLER • KAT KALORİFERLERİ • KALORİFER KAZANLAR! • RADYATÖRLER • DDCALGAZ SOBALAR! • DOCALGAZ SAYAÇLAR! • TERMOSİFONLAR • ŞOFBENLER GENEL DA<'iilTIM: EMAS Maklna Sanayi A.Ş. Tel: (0212) 274 44 10 (Pbx) Satıt Bôlgo Temsltclllklerl: ISTANBUL (0212) Tel: 274 44 10 ANKARA (0312) Tel: 353 83 06 (3 hat) IZMIR (0232) Tel: 469 32 24 (Pbx) ADANA (0322) Tel: 233 86 83 (2 hat) BURSA (0224) Tel: 271 57 79 KONYA (0332) Tel: 322 99 04 SAMSUN (0362) Tel: 433 03 63 TRABZON (0462) Tel: 221 25 05 www.emas.com.tr &-mail: satlsOemas.com.tr \'İS: EMAR Satış Sonrası Müfteri Hlzmotlerl Sanayi ve Ticaret A.Ş. Tel: (0216) 305 55 04 • 305 07 24 Servis Bölge Temsllcl/lklerl: ISTANBUL (0212) Tel: 258 64 65 . 258 94 52 ANKARA (0312) Tel: 353 83 00 (10 Hat) IZMIR (0232) Tel: 449 06 51 1 ÜCRETSiZ TÜKETiCi BiLGi HATTI: 0 800 261 85 13 I 1 DANIŞMA HATTI: 444 0 322 I
STIFTUNG WARENTEST SEHR GUT im Test 14 Gas-Brennwertkessel Qualitatsurteil: 3x sehr gut, 11 x gut 11/2000 "ÇOK iYi" DUVAR TİPİ YOĞUŞMALI KAZAN * ~ ~ ~<; 1ıerwiı~~~ .... ~ ÇEVRE DOSTU DUVAR TiPi YOĞUŞMALI KAZAN ~ Bud~~us MERKEZ Bestekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0212) 340 37 00 -340 37 37 Faks: (0212) 26611 34 -272 22 32 info@isisan.net AMANA SHOWROOM Barbaros Bulvarı, No.38 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0212) 288 4347- 267 31 85 Faks: (0212) 288 43 68 amana@isisan.net www.ısısan.com ISTANBUL ANADOLU BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel. (0216) 54411 00 Faks: (0216) 3404017 kosuyolu@isisan.net ISTANBUL MERKEZ DEPO Osmangazi Mah. Battalgazi Cad. No.45 Samandıra • ISTANBUL Tel. (0216) 5612727 Faks: (0216) 31 1 05 70 Duvar Tipi Yoğuşmalı Kazanlar ile 25 yıldır Sorunsuz, Ekonomik ve Konforlu ısıtma • Çok düşük yakıt tüketimi • Baca gazındaki gizli ısıdan yararlanarak %109'a ulaşan Norm kullanma verimi (40/30°C sistemde) • Özel Magnezyum-Alüminyum-Silisyum alaşımı eşanjör ile; a) Çok uzun ömürlü b) Yüksek ısı iletme kabiliyeti • Türkiye koşullarına uygun tasarım; a) Klora dayanıkl ı özel alaşımdan imal eşanjör b) Düşük gaz basınçlarında (8 mbar'a kadar) sorunsuz çalışma c) Düşük voltajda (175 V'a kadar) sorunsuz çalışabilme d) Kireç tutma riski daha düşük, temizlenebilir eşanjör e) Otomatik baca basınç kontrol sistemi ile sürekli yüksek verimli yanma • %0 - %100 kapasite kontrollü (%30-%100 eşanjör arasında alev boyunu ayarlayarak, %30'un altında pompa kontrolü ile) • Pnömatik hava yakıt karışımlı brülörü ile her zaman kurumsuz yanma • Çok sessiz yanma • Hem iç hemde dış hava sıcaklığına göre kontrol imkanı • Frekans kontrollü pompası ile elektrik tasarrufu • "SEHR GUT (ÇOK iYi)" Duvar tipi yoğuşmalı'kazan • Tam güvenli ve konforlu çalışma • Duvara monte edilebilen kompak! yapısı ile yerden tasarruf • Hassas oda sıcaklığı kontrolü • Kolayca LPG-Doğal Gaz dönüşümü • Hermetik veya bacalı kullanabilme imkanı (Özel Mg-AI-Si alaşımı tek cidarlı, mutlu ve sızdırmaz lsısan bacaları ile kolayca montaj) • Çevre dostu • Buderus'un 273 yıllık teknolojik deneyimi ile üretim • Yüksek kalite li lsısan Servis desteği • 2 milyona yakın çalışan cihaz ile Avrupa'nın en çok kullanı lan duvar tipi yoğuşmalı cihazı Size daha iyi hizmet verebilmemiz için Anadolu Bölge Müdürlüğü 'müzü yeniledik. ısıtma, soğutma, havalandırma alanındaki yeni teknolojileri çalış ı r halde sergi lediğ imiz showroomumuza bekliyoruz. Lütfen değişen numaralarımızı not alınız: 0216 544 11 00 SERViS MÜDÜRLÜĞÜ Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel.(0216)5441111 Faks: (0216) 325 80 77 info@isisanservis.com ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Turgut Özal Bulvarı, No.129 Migros karşısı ADANA Tel. (0322) 232 70 20 Faks: (0322) 232 70 25 adana@isisan.net ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Akay Caddesi, No.22 Dedeman Oteli karşısı • ANKARA Tel. (0312) 418 32 20 Faks: (0312) 417 92 55 ankara@isisan.net ANTALYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PTT karşısı • ANTALYA Tel. (0242) 322 04 44 Faks: (0242) 322 27 25 antalya@isisan.net BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Yalova Yolu,9. km No:28 Ovaakça / BURSA Tel. (0224) 267 04 85 Faks: (0224) 267 00 69 bursa@işisan.net IZMIR BOLGE MUDÜRLÜĞÜ Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları Karşısı, Gaziemir/ IZMIR Tel. (0232) 251 30 50 Faks: (0232) 251 91 81 ızmır@ısısan.net
Değerli Okurlar, 1988 yılında yayın hayatına başlayan Doğal Gaz Dergimiz'in ismi, 50 inci sayısından sonra sektörün ihtiyaçlarına yeterince cevap verebilmek için "Doğal Gaz, LPG & Fuel Oil" olarak geliştirilmişti. İsim değişikliğinin ardından doğal gazın yanı sıra LPG ve Fuel Oil sektörüyle ilgili haberler, makaleler, teknik yazılar da dergimizin içeriğinde yer almıştı. Bugüne geldiğimizde , Türkiye enerji sektöründeki gelişmeler doğrultusunda yayınlamakta olduğumuz dergilerin arasına Haziran 2004 tarihi itibariyle bir yenisi daha eklendi; "Petrol Dünyası". Petrol ve petrol ürünleri sektörünün sesi olmayı hed~fleyen dergimiz içerisinde akaryakıt, akaryakıt ürünleri, LPG, fuel oil, madeni yağ konularında haberler, yasal düzenlemeler, teknik bilgiler yer alacak. Bu nedenle dergimizin isminden LPG ve Fuel Oil'i Petrol Dünyası dergimizin içeriğine taşıdık. Dergimiz, bundan böyle ilk yayınlandığı zamanki gibi "Doğal Gaz" ismiyle yayınlanacak ve her zaman olduğu gibi içeriğinde doğal gaz teknolojileri, ci hazları ve sistemleri ile ilgili gelişmelere, makalelere, haberlere, teknik bilgilere ve ürün tanıtımlarına yer verilecek. Doğal gaz sektörünün de şehirlerde doğal gazın yaygınlaştırılması projeleri nedeniyle daha yoğun bir döneme girdiği bu günlerde Doğal Gaz Dergimiz, sektörün ihtiyaçlarına cevap vermek için sektörden aldığı güçle yoluna devam edecektir. Evet. .. Doğal gaz sektörü için hareketli günler başladı. Bu hareketlenmenin işaretleri Mayıs ayı başında lstanbul'da yapılan ISK-SODEX Fuarı'nda kendini göstermişti. Geçtiğimiz yıl doğal gaz şehir dağıtım lisans ihalesi yapılan şehirlerde bir biri ardına temel atma ve boru hattı döşeme çalışmalarının başlaması, 2004 kışına girmeden bu şehirlerden bazılarında doğal gaz kullanılmaya başlanacak olması, doğal gaz cihaz pazarını da hareketlendiriyor. Yine EPDK'nın bu yıl içinde 20'ye yakın bölgeyi ihale programına alması, Türkiye genelinde önemli bir doğal gaz kullanım ı n ı n başlayacağının bir göstergesi niteliğinde. Doğal gazın elektrik üretiminden daha ziyade şehirlerde konut ısıtmasında ya da sanayide kullanılması yönünde politikalar oluşturulması da doğal gazın yaygınlaştırılması çalışmalarını desteklemekte ve doğal gaz sektörüne güç katmakta. Bu yılın sonuna doğru ve özellikle önümüzdeki yıl doğal gaz cihaz pazarı ivme kazanacak. Ancak cihaz seçiminde cihazın kalitesi, satış öncesi ve sonrasında verilen hizmetler konularına tüketicilerin dikkat etmesi gerekmekte. Bu konuda çeşitli platformlarda açıklamalar yapan Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İşadamları Derneği DOSİDER de, doğal gaz gidecek şehirlerin belediye başkanları ve milletvekillerini bilgilendirmek amacıyla bir toplantı düzenledi. Bu toplantıda tüketicilerin bilinçlendirilmesi konusunda neler yapılabileceğinin bilgileri aktarı lacak. Geçtiğimiz Mayıs ayının 20 ve 21 inci günlerinde düzenlediğimiz 10. Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ICCI 2004, başarıyla tamamlandı. Yurt içi ve yurt dışından sektörün önemli kişi ve ku ruluşları bir araya gelerek kojenerasyon ve çevre konularıyla ilgili görüşlerini aktardılar. Başarılı bir şekilde gerçekleştirilen ICCI 2004'ün hemen ardından , 26-27 Mayıs 2005 tarihlerinde 11 incisini düzenleyeceğimiz Konferansın hazırlıklarına başlandı. Sektörün katılımıyla konferansın, her geçen yıl daha başarılı olacağına ve Türkiye'de kojenerasyon sektörünün gelişimine katkı sağlamaya devam edeceğine inanıyoruz. Sektörüne önemli katkılar sağlayacağını düşündüğümüz bir diğer etkinlik ise 22-24 Kasım 2004 tarihlerinde İstanbul Hilton Exhibition & Convention Center'da yapılacak olan 5. Pompa ve Vana Kongre ve Sergisi. İTÜ, ODTÜ, POMSAD ve Teknik Yayıncılık'ın işbirliği ile düzenlenecek olan Kongre kapsamında, bu yıl, daha önceki yıllardan farklı olarak, pompa sektörü ile birlikte vana sektörü de organizasyona dahil edilerek, Kongrenin boyutlarının ve kapsamının genişlemesi amaçlandı. Bununla birlikte destekleyenler arasında önceki yılara oranla daha fazla kurumun yer alması da, bu yılki Kongrenin farkl ıl ığını ve başarılı olacağını ortaya koymaktadır. En derin sayg ı larımızla .... sbulak@teknikyayincilik.com Preparatory work tor the 11 th lnternational Cogeneration, Combined Cycle and Environment Conference and Exhibition has started.The Conference that will be held for the 11th time, wi ll bring the leading names of the international and domestic markets together on May 26-27, 2005. Doğal Gaz Dergisi IIJI Mayıs - Haziran 2004 / Sayı 95 ~ - '---------------===---------------
MAYIS-HAZ RAN 2004 DOĞAL GAZ DERGİSİ Sahibi ve Yazı İşleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Editor in Chief on behalf of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK ---•--- Yayınlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Adına Publisher on behaif ofAvrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. Süleyman BULAK ---•--- Yayın Danışmanı / Publishing Advisor Özkan AĞIŞ - --•--- Yayın Yürütme Kurulu Editorial Executive Board Sa ı 95 Başkan / President Prof. Dr. Cahil ÖZGÜR (I.T.ü.), Prof.Dr. Selçuk YAHŞi (O.D.T.Ü), Kemal BIÇAKÇI (Alarko Carrier), Can AZERGÜN(Türk DemirDöküm), Duran ÖNDER(Önder lld.), Ömer OĞUZ (Aymer), Eren S.INÖNÜ(Gökçe Brülör ve lsı AŞ.), Deniz ÜNAL (Entek-Sinerji A.Ş.), Herman MINASYAN (Sönmez Yapı), Ali EREN(Erensan A.Ş.) ---•--- Yayın Danışma Kurulu Editorial Board ofAdvisers Başkan / President Özkan AĞIŞ (Enkaj, Ali HELVACI (Mak.Yük. Müh.), Bilal ASLAN ( GDAŞ), Kazım USTA (EGO), Fatih DÖNMEZ (1st. Byşh. Belediyesi), Prof. Dr. Doğan ÖZGÜR (Y.T.Ü.), Prof. Ümit Doğay ARINÇ (UGET,AM.), Prof. Dr. Neşet KADIRGAN (M.U.), Prof. Dr. lsmail TEKE (Y.T.U.), Prof. Dr. Hikmet KARAKOÇ (A.Ü.), Doç. Dr. Semiha ARAYICI (1.0.), Kıvanç SUNMAN (Takar), Ahmet AKÇAOĞLU (Raysel), Fahir DALDAL (Manas Aktaris), Oğuz TÜRKYILMAZ (Meg), Rüknettin KÜÇÜKÇALI (lsı san), Ahmet BAŞARAN (Yakacık Valf San.), Cafer ÜNLÜ (lntervalf), Rüştü BOZACI (Entekser), Sezar KAYALIBAY (Etna Süpermatik), Dr. Murat AKDOĞAN (Baymak), Hüseyin DEDEOĞLU (Hacı Ayvaz), Aydoğan AKYÜZ (Petrol Müh. Od.), Sabahattin SAYGIN (Ferroli), Levent TAŞKIN (Vaillant), Osman F. ŞAYLIMAN (Valftek) ---•--- YAYIN KURULU / Editorial Board Genel Yayın Yönetmeni idari Executive Editor -Administrative Reklam Md. / Advertisement Mgr. Emine BANKOĞLU Genel Yayın Yönetmeni Teknik Executive Editor - Technical Muhittin TEKMAN (işi. Makina Müh.) Yayın Yönetmeni / Editorial Director Sevinç TÜRKER Grafik Tasarım/ Graphich Design Elif Hülya EMEK -Şengül ASLAN -Utkan TÜRKMEN Grafik Uygulama / Graphich Application Yavuz GÜNDÜZ - Sebiha EKiNCi ---•--- Bilgi işlem / Data Processing Ahsen ATAY ---•--- Abone/ Subscription Accountable Rıdvan GÜMET - Murat AKSOY • Ebru BULUT ---•--- YÖNETiM MERKEZi / EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beşiktaş/lST. Tel: (0.212) 275 83 59 (pbx) (0.212) 347 04 25 (pbx) Fax: (0.212) 288 26 14 http: www.teknikyayjncilik.com e-posta: info@leknikyayincilik.com ---•--- BASKI / PRINT Esen Ofset Baskı tarihi: 15 Haziran 2004 Fiyatı: 6.000.000 TL. Yıllık Abone: 48.000.000 TL (Fiyatlara KDV Dahildir. Yıllık Abonolikta Kargo bedeli dahil, Tek GnderimJerde Dahil ~ildir.) Yurtdışı Abonelik I Subscription For Abroad Sıiıgle copy price: 7 S(Worldw~e) Annual subscn'ption: 50 $ (Woı1dwide) (Postage included) * Do{/al Gaz Dergisi'nde yayınlanan yazı ve çizimlen·n her hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak gösterilerek de olsa iktibas edilemez. Yayınlanan tüm yazıların sorumlulaju yazarlarına, ilanların sorom/ulugu ilan sahiplerine aittir. içindekiler içindekiler içindekiler içindekiler içindekiler içindekile. 3 6 14 22 32 38 Sunuş İlan Sayfaları İndeksi ICCI, 1 O. kez Başarıyla Gerçekleşti Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. 'nin iştiraki olan Sektöre/ Fuarcılık'ın, Türkiye Kojenerasyon Derneği ve Cogen Europe'un teknik desteğiyle düzenlediği, 10. Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ve Sergisi, 20-21 Mayıs 2004 tarihlerinde lstanbul Swiss Otel'de gerçekleştirildi. ISK-SODEX 2004, Dünyayı İstanbul'a Getirdi CNR Fuar Merkezi 4 gün boyunca dünyanın buluşma noktası oldu. Gebze ve Erzurum Doğal Gaz Hattının kaynağı çakıldı ::ıGebze ve Erzurum doğal gaz hattının kaynağı, 6 Haziran'da Gebze'de, 9 Haziran'da Erzurum'da düzenlenen törenlerle çakıldı. KBSB'nin Gündemi CE c E Kazan ve Basınçlı Kap Sanayicileri Birliği Derneği (KBSB), üyelerine yönelik olarak 21 Nisan 2004 tarihinde, Dedeman Otel'de "Kazan, Basınçlı Kaplar ve Gaz Yakan Cihazlarda Avrupa Direktifleri'ne Uyum ve CE Sertifikalandırması" konulu seminer düzenledi. 5 O Türk Firmalarının Yer Aldığ _ _ .. Kiev Fuarı Yapıldı • < ~ (> - 52 Ankara Doğal Gaz Projesinin Gelişimi 58 CE sürecinde en önemli sorun; Zaman ve Para
'çindekiler içindekiler içindekiler içindekiler içindekiler içiııdekil 60 İstanbul, Ankara ve İzmit Şehirlerindeki Doğal Gaz Kullanan Abonelerin ve Doğal Gaz Tüketiminin Aylık Dönemsel Gelişimi (30 Kasım 2000 - 31 Ocak 2004) Hazırlayan: Muhittin Tekman 68-81 82 88 Gaz Tesisatlarını Yüksek Basınçtan Koruma Yöntemleri M. Semih Karakelle - Akfel Mühendislik Sanayi Fırınlarının Doğal Gaza Dönüştürülmesinde Uygulama Esasları Duran ônder - ônder Ltd. Şti. 94 Şehirlerde Doğal Gazın Yaygınlaştırılmasının Kojenerasyonun Gelişimine Etkileri 00 Sevilay Topçu - Türkiye Kojenerasyon Derneği Teknik Koordinatörü Binada Mevcut Kalorifer Tesisatının Optimizasyonu - 2. Bölüm Steven F. Hayne - TGA Fachnplaner, 8/2003 06 Çukurova Isı Sistemleri 'nden BlackHeat PH Seramik Plakalı Açık Alevli Radyant Isıtıcılar Metin Bilgiç - Üniversal Makina San. Tic. A.Ş. 08 Polietilen Boru Kaynak Yöntemleri --4"'--"'-= Teoman Çolakoğlu - Süper/it Boru ve Levha San. A.Ş. Kuzujlex'den Esnek Metal Hortumlar Vaillant'tan Yakıt Hücresi JJojfaf Gar. Bontfan 112 - ARILI PLASTİK'teıı Polietilen Doğal Gaz Boruları 112 BORUSAN'daıı DoğalmGaz Boruları 113 ÇAMLICA İNŞAAT YAPI'daıı Vesbo PE 80 Doğal Gaz Boruları 113 DİZAYN GRUP'daıı PE 80 Doğal Gaz Boruları 114 - ESEN PLASTİK'teıı PE 80 Doğal Gaz Boruları 114 - FIRAT PLASTİK'ten Doğal Gaz Boruları 115 MANNESMANN BORU'dan Spiral Doğa/Gaz Boruları 115 PİLSA'daıı PE 80 Doğal Gaz Boruları 116 SAYKUYSAN'dan Bakır Borular 116 SÜPERLİT'deıı Polietilen Doğal Gaz Boruları 117 BURAK BORU'daıı Doğal Gaz Boruları 117 ÇAYIROVA'daıı Doğal Gaz Boruları 117 EMEK BORU'daıı Doğal Gaz ve Petro/Boruları 117 ERBOSAN ERCiYAS BORU'daıı Doğal Gaz Boruları 118 NOKSEL ÇELİK BORU'daıı Doğal Gaz, Petrol ve Su İletim Hattı Boru/an 118 ÖZMAK MAKİNE'deıı SAW Spiral Çelik Borular 118 PETEK BORU'daıı Spiral Kaynaklı Çelik Borular 118 YAVUZLAR METAL'den Doğal Gaz Boruları .JJpiig{,-Cı@ JJorn Jlaffarmdrr Hrdfrrrrrfrm Çe~1iffi Oriirıfeıı 119 - AKFEL MÜHENDİSLİK'teıı HP-PE Boru Sistemleri İçiıı FRIALEN 119 AYVAZ'daıı Esııek Metal Hortumları 120 EROĞLU'daıı Plastik Bağlaııtı Elemaııları 120 ISlSAN BUDERUS'daıı Maxitrol Seııtry GS Aşırı Akım Vaııaları 121 TEGA 'daıı Elektrofiizyoıı Kayııak Makiııaları ve Po/ietileıı Elektrofiizyoıı Boru/ama Sist. 121 TESTO'daıı Doğal Gaz Hat/an İçiıı Gaz Kaçağı Dedektörii TESTO 316 122 EGE-SER'deıı Miııi Oksijeıı Takımı 122 ESPA 'daıı Harris-Eııro Markalı Kayııak Telleri 122 SEÇİL PLASTİK'teıı Doğal Gaz Boruları İçiıı Kelepçe Coııtaları 122 TURAN MAKİNE'deıı Plastik Boru Alm Kayııak Makiıwları ô z e I Ü r Ü n Ma - June 2004 lssue 95 table ofcontents 3 Foreword 6 Ads-Table lndex Agenda 14 I01h 1((1is Held Succmfully 22 ISK-SODEX, Brings The WorldTo lstanbul 32 Weldin gGebze ve Erzurum Natura!Gas Pipelineis Started 38 KBSB1sAgen da; Cert ificate Europe 50 Turkish Companies Participated in Kiev fair lnterview 52 Deve lopment ofAnkara Natura! Gas Project Kazım Usta- EGO 58 Most lmportant Problem inCE Procedures ; TimeandMoney Mehmet Eroğlu -Eroğlu lsı News 68-81 Article 82 Protecting Gas lnstallation Systems from High Pressure H. Semih Karakelle -Akfel Mü hen disl ik 88 AP,plication Princ iple inConverting lndustrial Kı lns inJo Natu,ral Gas Systems Duran Onder -Onder Ltd. ~ti. 94 Effects of f acility Method Öptimization of Existi ng Central Heating System Steven F. Hayne -TGA fachnplaner, 8/2003 100 Effects of Wıdespreading of Natura! Gas on Development of Cogeneration Sevi lay Topçu-Turkey Cogen Association Technical lnformation 106 Polyetylene Pipe Wieldi ngMethods Teoman Çolakoğ l u - Superlit 130 Doğal gaz kullanmakta olan şehi rlerdeki güncel doğal gaz abone bilgileri 131 Doğal gaz kullanmakta olan şehirlerin güncel toplam abone miktarları, alt yapı yapım ve doğal gaz tüketim m i ktarları 136 Güncel yakıt fiyatları-konut ve sanayi kull~n ı m l arı için karşılaştı rmal ı DOSIDER ve iman tabloları 143 Ürünve firma bu lma rehberleri 148 Dünyada ve Türkiye'de sektörümüz ileilgili olarak 2004 yılında düzenlenen fuar ve kongreler takvimi
Doğal Gazlı Kombi kat kaloriferi üretimi konusunda ~ Teknik Müşavirlik . ~ I thal Parça Temini ~ Uygun Teknolojinin seçimi için 14 yıldan fazla tecrübesiyle güvenilir dostunuz AYMER Hizmetinizdedir. AYMER Teknik Malzeme Tic. Ltd. Şti. Bağdat Cad. Aray Apt. No:68/4 81030 Kızıltoprak/İSTAN BUL Fax: 90 (216) 345 28 52 Phone: 90 (216) 345 28 51 firmalar A AKFEL MÜHENDİSLİK ..........................................................,........... 35 AKFEL PAZARLAMA.................................................................ON KAPAK AKNUR ............................................................................................ 93 ALARKO CARRIER ................................................... 9-11-ARKA KAPAK AYGAZ. ...................................... .............................................................. 57 AYMER ............................................................................................... 6 B BAYMAK .......................................................................................... 31 BORUSAN BORU ............................................................................ 43 BOSH ....................................................................................................85 C-Ç ~ AMLICA İNŞ .................................................................................. 99 UKUROVA )Si ................................................................................ 69 UKUROVA iTHALAT ..................................................................... 83 D g~~Kö':::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::lf E . . ELEKTRO DiNAMiK ......................................................................... 87 ELMOR ....................................... .............................. .................... ......... 25 ELSEL ............................................................................................... 1 3 EMAS ................................................................................................. 1 EMKO .............................................................................................. 91 EMEL KAZAN ................................................................................... 4 7 ESEN PLASTiK ................................................................................. 55 F FERROLİ .....,.................................................................................... 3 7 FIRAT PLASTiK ........................................................................... 27-29 G-H H('\CIAYVAZ. ..................................................................................... 2 1 HIMERPA ........................................................................................... 8 ı-i ıccı 2005.............................................................................ÖN KAPAKİÇİ !SISAN ....,........................................................................................ 2-7 ITF(ENERJI FUAR!).............................................................................. 103 K-L KALE KALIP ...................................................................................... 45 KUZUFLEKS ...... ........... ......... ....................... .......................................... 39 0-Ö ÖNDER MÜH.................... .............................................................. 30 P-R POMPA-VANA KONGRESİ ...............................................ARKA KAPAKİÇİ PCS .................................................................................................. 81 PE 100+ ASSOCATION ................................................................... 6 7 RAYSEL ............................................................................................ 12 RMG ................................................................................................ 63 ROTEK ............................................................................................. 97 s-s SElNİKEL ......... , ........ . .......................................................... 1 0 - 4 8 - 4 9 SQDEX-.KAYSERI ............................................................................ 101 SUPERLIT...............................................................................................61 T-U TEGA MÜH..................................................................................... 73 Tl;.STO ............................................................................................. 75 TURK HENKEL...................................................................INSERT 65-66 TİMFA .............................................................................................. 71 v-v-z VAILLANT ........................................................................................ 1 9 VIESSMANN .................................................................................... 17 Y.E.M ................................. ............... .................. .. ....... ......................... 105
Klimada Yüksek Teknolojinin Keyfini Yaşayın ... - - ..,------ - • Yüksek Kalite Cihazlar Çok Uygun Fiyatlarla • Düşük Voltajda (170 V'a Kadar) Çalışabilme • Yüksek Verim ile Düşük Elektrik Tüketimi • Hassas Soğutma, ısıtma ve Nem Alma • Estetik Dizayn • "Akıllı" Kontrol Sistemi • Alışılmışın Ötesinde Sessizlik • Bakterileri Durduran Çok Kademeli Filtrasyon • Kapasitelerini Ayarlayan lnverter Tipler ile Yüksek Enerji Tasarrufu kaset tipi split klimalar 25.000-45.000 Blu/h • yerve tavan tipi split klimalar 18.000 Blu/h salon tipi split klimalar 18.000-50.000 Blu/h nem alma cihazları 10-181/gün hava perdeleri 900-1.500 mm Size daha iyi hizmet verebilmemiz için Anadolu Bölge Müdürlüğü'müzü yeniledik. ısıtma, soğutma, havalandırma alanındaki yeni teknolojileri çalışır halde sergilediğimiz showroomumuza bekliyoruz. Lütfen değişen numaralarımızı not alınız: 0216 544 11 00 ( E 1SO9002 i5' 1~ lfitc:.] Teknik verilerde haber vermeden değişiklik yapma hakkı üretici firmaya aittir. MERKEZ Bestekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0212) 340 37 00 -340 37 37 Faks: (0212) 266 11 34 - 272 22 32 info@isisan.net AMANA SHOWROOM Barbaros Bulvarı, No.38 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0212) 288 43 47 • 267 31 85 Faks: (0212) 288 43 68 amana@isisan.net ISTANBUL ANADOLU BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel. (0216) 544 11 00 Faks: (0216) 3404017 kosuyolu @isisan.net ISTANBUL MERKEZ DEPO Osmangazi Mah. Battalgazi Cad. No.45 Samandıra • ISTANBUL Tel. (0216) 561 27 27 Faks: (0216) 311 05 70 ~ Buderus www.isisan.com SERViS MÜDÜRLÜĞÜ Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel.(0216)5441 1 11 Faks: (0216) 325 80 77 info@isisanservis.com ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Turgut Özal Bulvarı, No.129 Migros karşısı AOANA Tel. (0322) 232 70 20 Faks: (0322) 232 7025 adana@isisan.net ANKARA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Akay Caddesi, No.22 Dedeman Oteli karşısı • ANKARA Tel. (0312) 418 32 20 Faks: (0312) 417 92 55 ankara@isisan.net ANTALYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PTT karşısı • ANTALYA Tel. (0242) 322 04 44 Faks: (0242) 322 27 25 antalya@isisan.net BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Yalova Yolu, 9. km No:28 Ovaakça / BURSA Tel. (0224) 267 04 85 Faks: (0224) 267 00 69 bursa@işisan.net IZMIR BÖLGE MUDÜRLÜĞÜ Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları Karşısı, Gaziemir/ IZMIR Tel. (0232) 251 30 50 Faks: (0232) 251 91 81 7 izmir@isisan.net
8 Hawk White ı,,,,,ı F5:RNOX MAKES WATER WORK Hawk White Jointing Compound fer leak free threaded Joınts DOGALGAZ MACUNU • TÜRKİYE TEK YETKİLİ DAĞITICISI: HIMERPA HAVALANDIRMA - İZOLASYON MALZEMELERİ PAZ. TİC. A.Ş. Esentepe, Müselles Sok. Kartal Apt. No: 5 Zincirlikuyu /İST. Tel: (0212) 274 29 18 - 19, 274 92 97 Faks: (0212) 2115235 www.himerpa.com e-mail: himerpa@himerpa.com '<t O'> co "' \O "' ~ . "' w .!::: "' X:
4440128 Daha ayrıntılı bilgi için: www.alarko-carrier.com.tr ALARKO CARRIER SANAYi VE T1CARET A.Ş. ISTANBUl: Gtbıe Oroanıze Saf'ıı'/1 Böl9tS1 Şahabe:tin 8i)gjsu Cad 41480 Getnıı • KOCAELi Tct (0262)~B fıG 00 WW: Sedat Si,mvı Sol No- 48{'6550 Ça~ka-/3 . ANKARA Tet: (0312)4407910 lzMIR: Şetııtfettııbey~ No: 5SKat 13 35210Pasaı:o,t• IZMIR Tet: (0232) 4832560 ADANA: z..,.apaşa euıı.•arı Çtlık Apt ııo 2~·601130-AOAUA Tet:IOJ22)4S76223 GERÇEK KONFOR
• AUTOFLAME Brülör Yönetim ve Kontrol Sistemleri MM-MK6 Yakma Yönetim Sistemi Uygulama Şeması ~aımm• UL ~ ~e ~l~ "'""""" '"' ® .. .. . ·• LISTEO C E THE QUHNI AWAAD '" QUHNI :w.,o ■·' : . FDA EN>,.ONMENTAL FOA IXPOAT - Koıan !mını/lıcolclık Senıiııi '9<0GoııAspiıo1iıü -.... r.ı. Anolı Clıoıı (EGI) ACHIEVEMENT ACHIEVEMEHT TEMEL ÖZELLİKLER ,ı 4 adet servo motor ve 2 adet hız kontrol cihazı sürücü kanalı ,ı Brülör beyni fonksiyonları ,ı Basınç, sıcaklık set noktası PID (oransal) kontrolu ,ı Yüke bağlı kazan sıralama (IBS) ,ı 4 ayrı yakıta göre işletme bilgisi saklama ,ı Anlık ve toplam yakıt miktarı ölçümü ,ı Dış hava sıcaklık kompanzasyonu ,ı Baca gazı analiz cihazı ile bağlantı ve trim kontrol imkanı ,ı Mikroişlemci kontrollu, tam elektronik AVANTAJLAR ,ı Çok hassas (0.1 °) yakıt/ hava ayarı ,ı Mükemmel yanma, verim artışı ,ı Yakıt tasarrufu (% 5-12) ,ı Elektrik enerjisi tasarrufu (hız kontrol cihazı ile) - .......,_=--=-c- ~ _ ____ ,ı Kullanım ve işletme kolaylığı _ ~OV HO nıl !~ H _______ 1.d' ~ ı/ Çevreyle dost =• · '"' -· 'l a\(.ı\ \-\arcama\arında % 12'\ete \Jatan Sü'lü\(. 1asarrut -- ı..--- MMMk6 Referanslarımızdan Cargill / Orhangazi - Bursa • ODTÜ / Ankara • Sabancı -Center / İstanbul • Kara Harp Okulu / Ankara Glaxo Welcome ı Gebze • TRT Gn. Müd. /Ankara • TPAO/ Batman • Tügsaş /Samsun • GATA / Ankara SSK Süreyyapaşa Hastanesi / İstanbul • Yörsan / Susurluk • Gök Tekstil / Çorlu • Tekel Fabrikaları 48vıLDIR KALİTEDE LİDER - ~~~ ,,...14.~..-..... ~ ISITMA VE KLİMA CİHAZLAR! SANAYİİ A.Ş. Karaca Sokak No:19, 06610 G.O.P /ANKARA• Tel: (312) 442 79 50 • Fax: (312) 441 13 14 web: www.selnikel.com.tr • e-posta: info@selnikel.com.tr SELNİKEL A.Ş. BİR HIZIROĞLU HOLDİNG KURULUŞUDUR
MÜŞTERi C E ~ <$> DANIŞMA 444 O128 rSE HATTI ____ Daha ayrıntılı bilgi için: www.alarko-carrler.com.tr ALA.RKO CARRIER SANAYi VE TiCARET A.Ş. ISTAUUL: Getııt Oıgarnzt Sanaj'i Böl9esi Şwbenırı 8~gıs~ Cad 41480 Gebze• KOCAELi Yet (0262}648 60 00 AtlKAM: Stdat Simavi Sok. No: 48 0655() Çan!ı:aya • Aı'IKARA Tel (0312)4407910 tlMl,ı: ŞeM Fe\/".ıbey Caıt No: 55 Kat: 13 35210 Pasapon • IZMIR Tet·(0232)4S32560 ADANA: Z-ıyapa~ButvanÇelikApt. No:25ts-601130 · AOMIA Tel (0322)4576223 • 7farklı • 5- 40 kg/saat 7 farklı model • 6-24 kg/saat kap 2 farklı model O sunulmuştur. ALARK BRÜLÖ • Daha az ele n sa a ı • Servis v • Elektrik ba an ı o ay ıöı • Kazan - Brülör uyumu GERÇEK KONFOR
aliteli • 1 •• •• l e r. . . İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ Merkez: Tunus Cad.5/5 Bakanlıklar 06680 Ankara Tel: (O 312) 419 60 90 (5 Hat) Faks: (O 312) 425 1O99 Fabrika: Esenboğa Yolu 14. km. Ankara Tel:(O 312) 328 85 48 Faks: (O 312) 328 85 63 info@raysel.com. tr www.raysel.com.tr BİR HIZIROĞLU HOLDİNG KURULUŞUDUR.
l•OO®™[ _ _.,,,. __ -.;~ Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. 'nin iştiraki olan Sektöre/ Fuarcılık 'ın, Türkiye Kojenerasyon Derneği ve CogenEurope'un teknik desteğiyle düzenlediği, 1 O. Uluslararası Kojenerasyon, Kombine Çevrim ve Çevre Konferansı ve Sergisi, 20-21 Mayıs 2004 tarihleri arasında İstanbul Swiss Otel'de gerçekleştirildi. ,,,..------.._, Enerji v:_Jabii Kaynaklar. Konferans süresince koje era yon Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun seKtöründe yasal düzenlemeler, olitik-;" hima_y~inde gerçekleştirilen Konfe-~ oekonomik ve finansal fak örler; rans, yurt içinden ve yurt dışından sektö- kojeneras~t~iliği; koje- ~silcılerini bir araya getirdi."--.___ ~ , syon ve çevre ilişki l eri; ko~ ~ygulamalarında yeni teknoloj~r ile Konusunda en uzun süreli konferans enerji piyasalarında -~elişmeler ve ~ jeolan-vebtf yıl 10'uncu kez düzenlenen.,_..--nerasy_gna etkısı, duzenlenen otı.ıF m~ fccı 2004 Uluslararası Kojenerasyon, !arda ele alındı. Kom~ e Çevrim ve Çevre Konferansı ve Sergisi'nin açılış törenine TBMM Kayseri Konferans geçmiş yıllarda olduğu g~ Milletvekili ve Plan Bütçe Komisyonu bürokr-asi, özel sektör ve yat'ıancı firmaları--.. Üyesi TaneJ Yıldız, ETKB Müsteşar bir araya getirdi. i Yardımcısı Salih Paşaoğlu ve Selahattin __., - Çimen, Cogen Europe Direktörü Simon Yurt dışından gelen temsılciler, kojeneMin'elt-;-Türkiye Kojenerasyon Derneği '---ras{on sektöründeki teknolojik gelişme/ Başkanı Özkan Ağış konuşmacı olarak leri anlatırken, özel sek ör Türkiye'de katT!Tfken, Enerji Bakanlığı'na bağlı -ı<ojenerasyon sektörünün içinôe-bulankuruluşların üst düzey yöneticileri ve duğu durumu, beklentileri, talepleri dile E~ -ü-y.e eri de Konferansta hazır ~ Ayrıca, sanayi sektörünün~ e__ bulundu. çok temsilcisi konferans ve sergiye ~ ~ ~ Doğal Gaz Dergisi 11111 Mayıs - Haziran / Sayı 95 ~ - .,,----.,.._ J -- .__/ '- ./ ~ __.,
....,____ güncel agend ,,,,---_ katılarak, kendi tesislerinin enerji ihtiyacıyla ilgili alternatif çözümler konusunda bilgredin"Ôiler. Özellikle 2006 yılından sonra, Türkiye'nin enerji açığı yaşaya~- cegi--yörfündeki öngörüler, sanayicileri- _ __,__ - ~ SIEMENS ____.,-alanında tasarruf potansiyeli 3-4 milyar ~ olarlarla ifade ediliyor. Tasarruf potansiyeli aynı zamanda verimlilik potansiyeli ~ demek. Ülkemizde geleceğe y~lik " enerji büyüme projeksiy~ rnda:-ozellikkendi enerjilerini üretmeye yönlendiriyor. Doğ;1--9az.ı~lke genelinde yaygınlaşması da, kojenerasyon yatırım ları nı le verimlilik artışında çok ciddi bir katkının ~endiğini görüyoruz". ~ cazip hale getiriyor. ,,...,.----.... ve Cevre ~ İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne ' de'değinen Çimen, konuşmasırıaşöyle .....--devam etti; "T.C. Hükümeti'nin 16 Ekim Konferans;.lJ--d~kat çekici bir diğer yönü ise, elektrik üretimi yanında ısı ve buhar üretimi koQll.larının ağırlık kazanmasıydı. Yapılan sunumların da bu paralelde olması;-gelecek yıllarda ısı ve buhar satışı konularının ön plana çıkacağını bir t, ·' . en -20 3 tarihinde imzaladığı iklim Değişikliği erçe,ve Sözleşmesi artık JJ,irkiye'de de enerji uretimi ve tüketimi sırasıngöste~gesi niteliğindeydi. Konferans paralelinde düzenlenen sergide~on alanında faaliyet gösteren firmalar yer aldılar. Aalborg Engineering;-Aksa Jeneratör Sanayi A.Ş., Borusan Güç Sistemler" 7'.Ş., Centrax, Darınna, Das Mühendislik, GE Enerji, İlt~o, Siemens, Turbomach, Wartsila Enpa Dış Ticaret A.Ş., Konferan~rginin ana sponsorları olurken, Zorlu Enetji A.Ş., EnerjiSA A.Ş., Oe.ET P_etrolcülük A.Ş. ve Mobil oze sponsor oldular. ~ a--ç vrenin korunmasına önem..kazandırdı. 24 a~ 2004 t r,"hi itibariyle BM iklim Değişikliğ' erçev 0zıeşr{esi Türkiye için resmen ürürlüğ girecek ve ülkemiz sözleşmenin 89 tarafı olarak ~ ndan sonraki süreç re ~ if-.... olarak katılma hakkını/41de edecektir. "-1'ür-ls.!.ye-S iZleşmeye taraf olduktan-sonra S~iyeayrıca, Gea-Powerserv (Enerji Servis), Logstor Ror, Çukurova ithalat A.Ş., Spilling, Das Enerji&Vericor, Topkapı Endüstri A.Ş., Hareket Nakliyat, Endosan, Genel Sistem Dizaynı A.Ş., B+V lndustrietechnik, Friterm, Kale Selalwtıiıı Çiıııeıı ETKB /ılii\ıeşar fordıııı,·ısı Geleceğe baktığımız zaman, sektönle hepimizin kafasını meşgul eden çok sayıda belirsizlik var. Bunların başında arz güvenliğinin sağlanması, talebin nasıl gelişeceği, bu talebi karşılamak için yeni piyasa anlayışı çerçevesinde yatırımların nasıl gerçekleştirileceği, sanayinin nasıl ,!aha ucuz bir şekilde ekonomiye sunulacağı, kalitenin nasıl artırılacağı gibi bir sürü sorun geliyor. Enerji, Kal'I Storz, Yalçın Boru, Aqua- döneme ilişkin olarak hep· izin kafamate~ BOTAŞ ve IBS firmaları stand ile sında var olan birçok belirsizliği ortadan katıldı. ka dıracak ve yapacağımız bu çalış6 ay içerisinde • lusal bildirimini hazır- ----ıamakla yükümlüdü . ,,,,,----_ .../ _____,, Türkiye Kojenerasyon De eği Yönetim __... Kurulu Başkanı Özkan A ~çılış töreni sırasında Kojenerasyoı:ı Ulke ~aporu'nu suna ak, sektörün d~ uyla ilgili katı lımcıları ve ~ürokratları bilgilendirdi. "------ -...__ m_:_..a;c_I_. rla elektrik sektörünü arztı~:...,..., .... ~~• ETKB Müsteşar Yardımcısı Selahattin geleceğe hep beraber hazırlayacağız. Özkaıı AĞIŞ Çimen, ICCI Organizasyon Komitesi Baş- 1', ',\~l'./;,~\K' ~'t'ı\.'~~ı~ k~larak-açılışta yaptığı konuşma_::,,..----Geleceğ.e baktığımız zaman, sektör-de sında Konferansın 1O. kez düzenlen- hepimizin kafasını meşgul eden çok samesini~ ~i)yükJ2!_r başarı örneği olduğunu ~-~ -b~zlik var. Bunların başında arz belirtti. güvenliğinin sağlanması, talebin nasıl ~ gelişeceği, bu talebi karşılamak için yeni Çimen, şöyle konuştu; "Enerji sektörü- piyasa anlayışı çerçevesinde yatı rımların müz son bir~ç yıldır çok önemli değ işik- nası-I-gerçekleştirileceği, sanayinin nasıl liklere şahitlik etti. Sektörde daha liberal daha ucuz bir şekilde ekonomiye sunulabir piya -düzenine geçme çalışmala- cağı, kalitenin nasıl artırılacağı gibi.._...,._ ..._ .Q_nda ç~emli aşamalar kaydet~ s~orun geliyor. Yapacağımız çalışmaFal<aryine önümüzde bizi bekleyen ve ----ıarıa önümüzdeki dönemde arz~gımız aşmamız gereken daha çok sorunun hedeflere ulaşmış olacağız. old~u-gör~ruz. Bildiğin iz gibi bu çerçevede Mart ayıncla Yüksek Planlama Ku~ ki dönemde iki konunun gelerulu kararıyla elektrik sektöründe bir Stra- ceğe damgasını vuracağını düşünüyorum. teji Bel~nlandı. Ümit ediyoruz ki B~ lilik, diğeri çevre. Değişik kubu StratejY3elgesi sektörde önümüzdeki rumJamı:ı.!_zın yaptığı çalışmalarda enerji ararası .,,ransı ve S€'rçı 0:/aııı .-1,ijış Tiirki_ı·e f,:ojeıı<'ru.11·011 Derneği J'ıiııcri111 Kurulu Buıkuııı 2003 yılı sonu itibariyle Avrupa'da yüzde 1Oolan kojenerasyon enerjisi üretim payı Türkiye'de kapasite bazında yüzde 12,56'ya, üretim bazında da yüzde 16,33'e ulaşmıştır. ._ ____ o_o_ğ_a _ı G_a_z_o_e_rg-i s_i -----■==ı.-.;;;;;;;._ ___ M _a y_ı s_ -_H_a_z_i r _a n_ı _s_a _y ,_9_s ___ ~
/ I üncel agenda Sektörün T-ürkiye'de hızla büyüdüğünü belirten Ağış, bu büyümenin temelinde öncelikllr-E~i ve Tabii Kaynaklar Ba- / ~ ~ / ~ ~ ,,,,----_ ----------.. -.../ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaı:ıı ~ adına toplantıya katılan ve açılış ~ığı ve B~anlığa bağlı kuruluş yetkililerınlrıgaJfetlerinin yattığını söyledi. Ağış-, --~,,,, töreninde konuşma yapan E-T--K-B Müsteşar Yardı~ısı Sailih : Si EP, ~ _ Paşaoglu da konuşmas da-' obüyümenin ikinci nedenini şöyle açıkladı: "Gen~ di~ k toplumumuzun hızla artan sanayi malı ihtiyacını karşılayan Türk müteşebbisleri üretimlerini ve karlarını 9rtırırken;°''kojenerasyon teknolojisinin kengjl~e sunduğu imkanları zamanında ve net bir şekilde gördüler ve uyguladıla..rvBu cesur uygulamalarla 2003 yılı sonu itibariyle Avrupa'da yüzde 1O olan- kojenerasyon enerjisi üretim payı Türkiye'dEYkapasite bazında y~ de 1'2-;-Se.'..y-a,;---üretim bazında da yüzae 16,33'e ulaşmıştır". Türki~ nerasyon seKtörünün içinde bulunduğu sıkıntılara değinen Ağış, bunları şöyle sıraladı: □Yatırımcıların elektriği ön planda tujenerasyonun önemine değindi. ---------"Görevimiz; enerji sel< öründe evrim ve (. doğruları yerleştirmek olup, bunu ~erçekleştirmek için geçmişi bı ,.,-----(akt ı ğ ı yanl ı şları da düzeltme zo unda olduğumuzu biliyoruz. uı<;ı , n ııoPı Jluslararası erasyon, Kom.l>in C onferansı vf Ser Siıııon Minett Cogen Eıırope Direktörü ..__/ Yerli enerji Kaynaklarını öncelikle kull nmanın yanı sı a, verimlilik..ve / hizmet ka ·tesini a r.arak enerjideki kayıp e kaçakla n- sebej:( olduğu negatif son çları g dermek kısa dönem hede i i dir" sözeriyle konuşmasına b şlayan ea aoğlu, önümüzdeki dönemde özelse . tör~ nerji alanında faari~ ~ et göstermesı~ gerekli ortam ın yaratılacağını ve"'e ellerin kal~ rılacağını belirtti. tarak, ıs~jisi~i değerlendirmemeleri, AB ~ amentosu'ndan geçen Ko- Cog~ Europe Direktörü Simon Minett -.../ ..__/ jenerasyon Direktifi benzeri hazırlanan ise, enerji sektörünün geliştirilmesi için önüve ~~~kanlığı'na sunulan Koje- ı:ı:ı.(gjeki yıllarda çok değişik imkanlar old - nerasyon Yasa Taslağ ı'nın Mecli~ en ğunusöyledi."AvrupaBirliği,Ko~nerasyon yılda yüksek oranda k;,anım ge.ç.er_ek--yüksek verimli kojenerasyon te....__Qi r.ektifir,ıi kabul etti. Direktif kojeneras- saha~lduğunu belirte aşa-::' sislerinin kurulmasının teşvik edilmesi, yonun AB'de kullanılmasını teşvik ediyor. oğlu, "dünyadaki itici gücü veri- □ Yeni kurulacak olan kojenerasyon üni- Üye devletler arasında desteklerle bera- minin ve dolayıs ı ile üretilen birim ~ erinin Bölge Dağıtım Sistemlerin1/t%rltojenerasyon potansiyelinin araştırıı:------enerji baş na atmos~ ı an Bağlanmasında TEDAŞ'ın ve Bölge ması gibi teşvik edici unsurlar var. T""rkiye emisyonları ciddi bir oranda azaltElekt1k Dağıtım Müdürlüklerinin ortaya bu~öirekti{(_dikkatle incelemelidir. Koje,;-----~sı jje çevrıe açısından gittikç koydukları bürokratik engeller, nerasyon başarılı ve geleceği hedefliyor." daha d yarlı hale gelen dünyanın O İkili anlaşmalarla serbest tüketicilere diyen Minett bu konuda Avruf?a'da ve Türki- ---enerji ü etim sistemleri içindd gö-Z--. satılan elektriğin naklinde ve dağıtı- ye'de değişim işaretlerl'gördüklerini belirtti. bebeği olmuş, halen de bu statümında EPDK'nın formüllerine göre he- sünü korumaktadır" dedi. ._, saplanan iletim ve dağıtım paylarının yüksekliği. Buna bir de yüzde 2,5 larak esaplanan TRT payını~ -----:ı eklenmesiyle satış bedelinin yüzde 28,5'ini bulan toplam pay ödemesi, O ~ estiüketici limitinin tedarikçinin~ d8FGSJ0d, / 6ölgesindeki tüketiciler için 7,8 milyon kWh'~ 3=4-~.ilyon kWh'e indirilmesi. Bu suretle yoğun elektrik tüketen sanayi bölgelerinin-elektrik ihtiyaçlarının büyük bir kısmı, Bölgesel Gömülü Gruplar (Bölgeseı-T{darikçiler) tarafından karşılanacağından, iletim kayıpları da ortadan ka lracaktır. Geleneksel elektrik uySalilı Paşaoğlıı Eııeıji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yüksek verimli koje erasyon ~ tesislerinin desteklen esi gerek/ tiğini vıj.rgulayan Paşaoğlu, kojenerasyon uygula alarını belirli esaslara bağlayacak, ı;;--,sahşTm----.... düzenleyecek ve gerçek kol----jenerasyonu özendirecek m~ at~ dü'zenlemelerine ihtiyaç olcluğu - nu ve bu ihtiyacı giderecek ça-=----..., lışmaları sürdürdüklerini söyledi. ..__/ Konuşmasında çevre konusuna __./ da değinen Paşaoğlu, Bak~ IT~ __.,,,, elektrik üretimi amacı~ kurula / her türlü tesisin kabul ışl em l eri sırasında, yakın çevresinde be- __ ıirlenen alanlara ağaç d.Lk-imi.....____ hususunun gündeme ğeieceğini ifade etti. ----------- ~ m~özellikle Kojenerasyon Sistemlerinin ayrıcalığı bir devlet politikası ile beslenmelidir. Böyle bir strateji, ilerid;.fl,1-e.yeana__gelebilecek düzensiz ve gereksiz elektr"iR üretim kapasitelerinin oluşmasını da engelleyecektir. Devlet, kojenerasyon istemlerinin gelişmesi için ulusal-nedefler koymalı dır. --•_I,,I,J,-!-!IIII!!!"'__________ ,,,--..._ ~ ----------- Doğal Gaz Dergisi iDii Mayıs - Haziran / Sayı 95 d:" -......,/ ~ '---.____,/ '--...____,/ /
Teknolojinin sınırları vardır. Sistem ile bu sınırlar aşılır.
üncel agenda ~ ,,,,---....._ önlenmesi, şebeke yatırım ihtiyacının _/ azaltılması, özellikle sera gazı emisyonlarının azaltılması ve arz güvenliğine katkı- --../ ' sağlanması gibi nedenleriyle~ nyada sıEMENS ·: '--en~a tercih edilir hale gelmiştl'r.-A Taııer Yılclı~ TB!ıHf Kaı.,eri .Hilleıı·ekili ı·e Plwı Biil ·e Komi.,Toıuı [Iı·eIJi Enerji Bakanlığı 'nın Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ile beraber, çevre konularında Çevre ve Orman Bakanlığı ile Sanayi Bakanlığı'yla, Hazine teşvikleri ve ülke borçlanmasını ilgilendirdiği için ilgili devlet bakanlıklarıyla ve Maliye Bakanlığı ile bir ortak dil oluşturması gerekmektedir. Komisyonu da konuya verdiği öneme ek __g!a[a kojenerasyona ilişkin müstakil _b;;,._ir_ ____,. düzenlemeyi yapmış ve geçtiğimiz.--Şubat • • ayı içerisinde de Kojenerasyon Direkti- nbıne Çevrı fi'nc e yayımlamıştır. ..-----, --------._ Kojenerasyon konusunda esas itibariyl gen~ çerçeveyi çizerken üye ülkelerce yasal altyapıyı oluşturulması konusunda tak).ıime bağlanmıştır. A~ üyelik hedef~ doğrultusunda anayasa değişiklerind rası bile bulunma ararını ortaya koyar-ı kemizin, sektörümüzün ve siyasetimizin ene 'i gibi hayati önemi olan bu konuda gerekli üzenlemeyi yerine getirmek en kaçınmayacağı muhakkaktır". Konferansın ikinci gününde konuşan Enerji Piyasası'Düzenleme Kurulu Başkanı Yusuf Günay, "Konferansın önümüzdeki dönemde karar vericilerin değerlen ~sine sunulabilecek, gerçekçi ve u - gulanabilir çözümler üretmesini diliyo- -.!11.1)1" sözleriyle konuşmasını3'ba_şladı. Günay konuşmasını şöyle sürdürdü: "Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100'üncü yTlaônümünde dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasına girme hedefi bulunan ülkemizde, verimlilik temelinde işleye enerji piyasaları, başta ekonomimizin süYıısııf Giiııay Enerji P/ra.wsı Dic:eııll'llw Kunılıı /J,~,kwıı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu olarak kanunda öngörülen elektrik piyasası oluşturulduktan sonra, sanayicilerimizin uzun yıllardır ıııuzdarip olduğu kalitesiz ve yüksek maliyetli elektrik enerjisi kullanmamak amacıyla başvurdukları otoprodüktörlük uygulamalarının sadece kojenerasyon tesisleri ile sınırlı olarak ele alınması gerektiğini TBMM Kayseri Milletvekili ve Plan Bütçe rükleyicı'gücü olan sanayi sektörümüz oldüşünüyoruz Bu konuda, siz değerli sanayicilerimizin bizlere Komisyonu Üyesi Taner Yıldız da açılış mak üzere, tüm alanlarda yurttaşlarımıza töreninde yaptığı konuşmasına "Türkiye enerji kaynaklarına makul fiyatlardan ve destek olacağınıza inanıyorum. ve enerji sektörü bir değişim yaşamak- kesintisiz olarak ulaşabilme imkanı !atadır" sözleriyle başladı. Yıldız, konuş- •aktır. Bu itibarla, enerji piyasalarıy~yapıcı etkiler oluşturarak süreci ızlanm~ öyle sürdürdü: ~ üm tarafların, her türlü karaF e uygu- dırdığına dikkat çekti. EPD Başkanı-Gülamalarında, bu temel yaklaşımı esas nay, konuşmasında kojenerasyon konu- "Hepimiz biliyoruz ki Türkiye ve enerji sek- almalarının önemini hatırlatmak isterim." suna da değinerek, şunları söyledi: "Kutörü bir-değişim yaşamaktadır. Türki- -------- - rumumuz tarafından Elektrik Piyasas ye'deki en büyük problemlerden bir tanesi Konuşmasında Strateji Belgesi'ne de de- Kanunu kapsamında bugüf(e kadar yade, ortak dil kullanımıdır. Enerji Bakan- ğin$n-G.Q!:1ay, bugün itibariyle sektörü1/p~ n düzenlemelerle kojeneras}'..90 t - lığı'nın bağlı ve ilgili kuruluşlarda içe dö- haklı itirazlarına neden olan bir çok konu- sislerine bazı kolaylıklar ve ayrıcalıklar nük Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu nun çözüme kavuşturulmasının, özelleş- ,..-tanınmıştır. Buna göre, toplam tesis--veile beraber, çevre konularında Çevre ve tirme sürecinin mümkün olan en kısa sü- rimliliği yüzde 70 ve üzerinde olan kojeOrman Bakanlığı ile Sanayi ile girdili ol- rede-sonuçlandırılması ile çok yakından ,___..nerasyon tesislerinin, Ulusal Yük Qağıması nedeniyle Sanayi Bakanlığı'yla, Ha- ilgili olduğunu söyledi. tım Merkezi'nin yük alma ve yük atma tazine t~ ikleri ve ülke borçlanmasını ilgi- ----------rfmatlarına uyma zorunlulukları ıl~rn gari l@_ndirdiği için ilgili devlet bakanlıklarıyla "Kamuoyu, belge kapsamında~frekans kontrolü gerekliliği profilini sağvelvıaliyeBakanlığı ile bir ortak dil oluştu~üreçlerin yakın takipçisi olmalı ve prog- lama yükümlülükleri bulu~ mak zorundadır. Siyaset bu ortak dili ramın herhangi bir gecikmeye mahal veroluştu!])laya._son derece kararlıdır. eksiz~amamlanması için gereke.r:ı-Bununla birlikte, kojenerasyon u gulama- ,.,,, duyarlılığı göstermelidir" diyen G'Gnay, la~ in daha spesifik düzenlemeler gerekKojenerasyon tesisleri, özellikle birincil kamuo unun sahip çıkarak yakından iz- tiğine kuşku yoktur. Bu amaçla sizlerden enerji ka~ından tasarruf sağlan- leaiği tüm hususların birinci dereced~khertürlügörüşveöneriyeKu~ masının ya,nı-5-![a, şebeke kayıplarının sorumlull:tk üstlenmiş taraflar üzerinde ,,.....rals._açık olduğumuzu ifade etmek istiyoru~ _/ '-._./ Doğal Gaz Dergisi .. Mayıs - Haziran I Sayı 95 • '--.._____/
~ Vaillanl SICAK BİR FİKİR Gelecekteki yaşam konforunuz ... 1 1 1 1 1 1 1 Vaillant Kombilerin Üstün Özellikleri - Akıllı mikrodepolama ile anında sıcak su (Plus) - Aqua sensör sistemiyle sabit sıcaklıkta su konforu - LCD Display / LED ile arıza, teşhis, hata ve mevcut durum tespiti Pompa ve 3 yollu vana sıkışmasını önleyen anti blok sistem - Modem / PC bağlantısı Cihazın on-line ayar ve servis imkanı Özel bir aksesuarla -20° C 'ye kadar donmaya karşı koruma 0.15 bar ve 1,5 it/dk su miktarı ile çalışma özelliği Yüksek verim ve yakıt tasarrufu 3 ateşleme denemesi ile akıllı ateşleme sistemi Kademesiz alev modülasyonu - 10 dakikada 164 it ¼T=30k) sabit sıcaklıkta su (Aqua Plus) - Aynı anda iki banyoda anında bol ve sabit sıcaklıkta su (Aqua Plus) - Klasik boylerli sisteme göre yerden, zamandan ve ilk yatırım maliyetinden tasarruf (Aqua Plus) - EN 13203'e göre*** sıcak su konforu (Aqua Plus ve VUW 356) Villalara yönelik 35 ve 45 kw kapasiteli yoğuşmalı cihazlar ile özel çözümler önceki ürünlere göre %40 daha küçük hacim Sempatik dizayn ve kullanım kolaylığı Vaillant yüksek servis kalitesi Vaillant ısı Sanayi ve Ticaret Ltd. Ştl. 444 2 888 1 www.vaillant.com.tr I bilgi@vaillant.com.tr Vaillant kombi cihazları sadece Almanya'da üretilmektedir. 19
üncel agenda ~ ~ Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ola- Sektörde faaliyet gösteren firmalar, rak kanunda öngörülen elektrik piyasası oluştu'ru ldtıktan sonra, sanayicilerimizin bu firmalardan hizmet alan kuruluşlar, kojenerasyon ,,,,----_ teknolojisindeki son yenilikler, yasal düzenlemeler, uzun __ yıllar~mu_zdar_ip olduğ_ u kalite_~.iz_ ~ oksal< malıyetlı elektrık enerıısi-- politikalar, uygulamalar konularında bilgilenirken, konferans kullanmamak amacıyla başvurdukları paralelinde sergi alanında yer alan firmalar, ürünlerini ve / hizmetlerini sergileme, yeni iş ilişkileri otoprodüktöili'!l._uygulamalarının sadece kojen~ yon tesisleri ile sınırlı olarak ele _,,.. "=====~=...--g_e_lı_·ş_ıı_·r,m._e_i_m_k_a_n_ı_n_ı_e_l_d_e_et_t_il_e_r._~=~-==="""" "i"'-, alınması gerektiğini düşünüyoruz Bu r / konuda, s~ rli sanayicilerimizin biz- ~ --------- ~ lere destek ol~ğınıza inanıyorum. Diğer taraftım hem yanma özellikleri, hem çevre dostu oluşu, hem de depolama gerektirmemesi nedeniyle doğalgaz, koje- ~ erasyon ve kombine çevrim tesislerinin vaz§eçilmez yakıtıdır. Kurum olarak doğalgazın etkin kullanımının~sı için şehirlerde doğalgaz dağıtımına ayrı bir önem vermekteyiz. Bugtrfıe"k-adar doğalgazın düşük maliyetli olarak tüketicilere ulaştırılması için 19 şehirde'doğalgaz ihalelerini tamamladık. ~yılın sonuna kadar 20 adet ilimizde daha doğalgaz dağıtım lisansı ihalesin(Lç!!s.mayı planlıyoruz." DoğaJgg_z__ilefim şebekesinin ve buna bağlı olarak dağıtım şebekelerinin yurt çapında yaygınlaştırılmasının Türkiye'nin güneyincle elektrik enerjisi üretimi sırasında oluşan atık ısının, bilhassa turizm tesislerinde kullanılma potansiyelinin yüksek olduğuna dikkat çeken Günay, "Bunun yanında aynı bölgede yaygın olan seracılıkta da atık ısıdan yararlanmak mümkündür. Bu imkanlar doğalgazın azami verimlili le kull9nılabileceği birleşik ısıgüç sistemleri için büyük bir potan- ,,...---....,__ Konferansın JJ-apıldığı haftanın ,,,.---_ ~ erji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarajindan ~ e Kojenerasyon Haftası" ilan edilmesi vesilesiyle, bu yıl üçüncü kez yapılan "En Başarılı Kojenerasyon Tesisi" yarışmasında dereceye girenler de düzenlenen törenle ödüllerini aldılar. Gaz ya da Dizel Motorlu ve Gaz Türbinli olarak iki kategoride yapılan yarışmada ödül alan sanayi tesisleri şöyle: Gaz ya da Dizel Motorlu Tesisler kategorisi 1. Olan Tesis : Maxi Eenerji A.Ş. 2. Olan Tesis : Birleşik Elektrik Isı Üretim Santrali Saıı. ve Tic. A.Ş. 3. Olan Tesis : Arçelik A.Ş. Eskişehir Buzdolabı İşletmesi Mansiyon alan tesis : Camiş Elektrik Üretimi ve Otoprodüktör Grııbıı A.Ş. ICCJ Organizasyon Komitesi Özel Ödülü'ne layık görülen tesis: Çırağaıı Sarayı İşletmeleri Gaz Türbinli tesisler kategorisi 1. Olan Tesis : Ege Birleşik Enerji Üretimi ve DağıtımıA.Ş. 2. Olan Tesis 3. Olan Tesis : Can Tekstil Entegre Tesisleri Saıı. ve Tic. A.Ş. : E11erjiSA Enerji Üretim A.Ş. KeııtSA Santrali siyel oluşturmaktadır. Bu potan- ______.....________ siyelin..yeterince değerlendirilme- .. siyle ithal bir kaynak olan doğalgaz d~ a-~ in kullanılabi- .. lecek ve bu yolla maliyetler aşağıya çekilebilecektir" dedi. Türkiye'deki ioplam potansiyel dikkate alındığında ısı ve buhar satışınırıda'diğer ülkelerde olduğu gibi düzenleyici bir çerçe- ----<.-:._-.----:- 1 venın ıçerısıne oturtu ması geretiğini belirten Günay, konferans'.1;,-çok-yakın bir zamanda Türkiye gündemine girmesi beklenilen ısı ve buhar satışı konu- ._.,...........- sundaki dü~ eler için de ışık tutacak sonuçlar üretnwsini dilediğini kaydetti. l%ı ....../ ..______,,,,,, Doğal Gaz Dergisi ~ lfD Mayıs - Haziran / Sayı 95 ....../ ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=